Sau khi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ đạo “dứt khoát không luật hóa chung cư mini trong Luật Nhà ở”, HoREA đề xuất chỉ nên dứt khoát với các dự án biến tướng chứ không nên cấm hoàn toàn.

Cụ thể, HoREA đề nghị “nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini”. Về quan điểm, Hiệp hội nhận thấy “nhà chung cư mini” không phải là “sản phẩm lỗi” của giai đoạn thị trường bất động sản phát triển “nóng” trước đây như ý kiến của một số chuyên gia, mà nhà chung cư mini có căn hộ để cho thuê hoặc để bán là sản phẩm nhà ở rất cần thiết cho xã hội trong 13 năm qua, hiện nay và có thể trong nhiều thập niên sắp tới. 

“Từ thực tế cả nước có hàng ngàn nhà chung cư mini với hàng chục ngàn người đang sinh sống và nhu cầu thuê, mua căn hộ nhà chung cư mini trong xã hội rất lớn buộc chúng ta phải rất tỉnh táo, sáng suốt lựa chọn giải pháp nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini, tương tự như các nước trên thế giới đều cho phép, nhưng phải quản lý thật chặt chẽ loại nhà chung cư mini này để bảo đảm an toàn PCCC và phát triển lành mạnh”, văn bản của HoREA nêu rõ.

Theo lý giải của HoREA, đây là loại căn hộ nhà ở có giá cho thuê, có giá bán vừa túi tiền, phù hợp với nhiều thành phần trong xã hội. Cụ thể là người thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị, sinh viên, học sinh, người độc thân, người mới kết hôn, người nhập cư.

Hiện nay là thời điểm rất thuận lợi để xây dựng các quy định pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất để quản lý loại “nhà chung cư mini”. Bởi lẽ, Quốc hội Khóa 15 tại kỳ họp thứ 6 vào tháng 10-11/2023 dự kiến xem xét, thông qua nhiều luật, trong đó có Dự thảo Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và một số luật liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất. 

Theo đó, HoREA đề xuất cần bổ sung quy định về đầu tư xây dựng nhà chung cư mini phải lập dự án; phải chấp hành và tuân thủ các quy định pháp luật về thẩm duyệt, nghiệm thu công trình, bao gồm công trình PCCC; bổ sung quy định về kinh doanh cho thuê hoặc bán căn hộ này thì phải đăng ký kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật; bổ sung quy định về quản lý vận hành nhà chung cư mini tương tự như quản lý vận hành nhà chung cư.

Riêng Bộ Xây dựng cần bổ sung quy chuẩn kỹ thuật về nhà chung cư mini vào Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư để quản lý chặt chẽ và phát triển loại hình này an toàn, lành mạnh.

Về chi tiết, HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung Điều 57 về Phát triển nhà ở nhiều tầng nhiều hộ ở của hộ gia đình, cá nhân thuộc Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). 

Đầu tiên là khoản 1, hộ gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất ở theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này xây dựng nhà ở có từ 2 tầng trở lên mà tại mỗi tầng được thiết kế, xây dựng từ 2 căn hộ trở lên là nhà chung cư có quy mô nhỏ (còn gọi là nhà chung cư mini) để cho thuê thì phải đáp ứng các yêu cầu quy định, đặc biệt là quy định của pháp luật về phòng cháy chữa cháy đối với nhà chung cư. 

Đối với khoản 2, nhà ở quy định tại khoản 1 không được bán, cho thuê mua căn hộ, trừ trường hợp được Chính phủ cho phép thí điểm cho hộ gia đình, cá nhân chủ sở hữu nhà ở này được bán, cho thuê mua căn hộ theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Bộ Xây dựng.

Tại khoản 5, UBND các cấp trong phạm vi, nhiệm vụ quyền hạn, hộ gia đình, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều này phải tuân thủ điều kiện về đường giao thông cho xe chữa cháy tại nơi có nhà ở theo quy định của pháp luật về PCCC để làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng nhà ở. 

Ngoài ra, HoREA còn đề nghị bổ sung khoản 3 Điều 2 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) liên quan đến khái niệm nhà chung cư, cụ thể nhà ở của hộ gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất ở theo quy định của Luật này xây dựng nhà ở có từ hai tầng trở lên mà tại mỗi tầng được thiết kế, xây dựng từ hai căn hộ trở lên được xem là nhà chung cư có quy mô nhỏ (còn gọi là nhà chung cư mini).