Ngày 26/7, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công khai Kết luận số 1468/KL-TTCP về một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP Hà Nội. 

Tại kết luận này, cơ quan Thanh tra cho rằng, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội chấp thuận phương án kiến trúc không tuân thủ quy định của pháp luật và Sở Xây dựng Hà Nội cấp phép xây dựng theo phương án kiến trúc cho 10 dự án có thêm các tầng kỹ thuật không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt.

Trên thực tế, nhiều chủ đầu tư dự án không sử dụng vào công năng kỹ thuật mà chủ yếu xây dựng để sử dụng vào mục đích kinh doanh làm văn phòng, dịch vụ thương mại và dịch vụ công cộng cho thuê nhưng chưa được UBND thành phố Hà Nội và các cơ quan chức năng xác định giá thu tiền sử dụng đất. 

Nghĩa là nghiễm nhiên các chủ đầu tư được "trục lợi" vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Còn phía nhà nước lại bị thất thu một phần ngân sách lớn.

Bên cạnh đó, TTCP cũng chỉ ra việc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội chấp thuận điều chỉnh tổng mặt bằng và phương án kiến trúc đối với Dự án Phát triển nhà Phong Phú - Daewon Thủ Đức có địa chỉ 378 Minh Khai là không phù hợp với Quy hoạch phân khu H2-4 tỷ lệ 1/2000, làm giảm diện tích đất cây xanh khu đất E1-CX1 từ 7.600 m2 xuống còn hơn 2.573 m2. Mặc dù đây là dự án nhóm A, công trình cấp I nhưng UBND quận Hai Bà Trưng cấp giấy phép xây dựng không đúng thẩm quyền, vi phạm Luật Xây dựng.

Có 4 trong tổng số 38 dự án bị chậm tiến độ là Dự án 47 Nguyễn Tuân do UBND TP Hà Nội thực hiện và 3 dự án Dự án tại 31 Láng Hạ, Dự án tại 108 Nguyễn Trãi, Dự án tại đường Ngụy Như Kon Tum do Tổng công ty Thành An (Binh đoàn 11- Bộ Quốc phòng) làm chủ đầu tư gây thất thu ngân sách nhà nước.

Qua quá trình thanh tra, TTCP cũng phát hiện Dự án Trung tâm thương mại, văn phòng, căn hộ để bán và cho thuê tại 302 Cầu Giấy, chủ đầu tư đã chuyển một phần diện tích từ đất thuê trả tiền hàng năm sang hình thức giao đất có thu sử dụng đất khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Chủ đầu tư dự án 302 Cầu Giấy đã thay đổi mục đích và công năng sử dụng từ thuê đất xây dựng Trung tâm thương mại, văn phòng với diện tích 1.438,5 m2 đã được phê duyệt sang giao đất có thu tiền sử dụng đất xây dựng căn hộ chung cư để bán. Mặc dù đã được Sở Quy hoạch - Kiến trúc chấp thuận điều chỉnh quy hoạch tổng mặt bằng và phương án kiến trúc, nhưng chưa được UBND thành phố Hà Nội cho phép điều chỉnh dự án đầu tư và chuyển mục đích sử dụng đất, chưa xác định và thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất bổ sung, vi phạm Luật Đất đai.

Ngoài ra, TTCP còn chỉ ra rằng Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội và UBND quận Hoàng Mai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với 4 thửa đất thấp tầng ký hiệu C12, C13, C36, C37 của Dự án Khu nhà ở và công trình công cộng tại 409 đường Nguyễn Tam Trinh do Tổng công ty Cổ phần đầu tư xây dựng và thương mại Việt Nam làm chủ đầu tư, khi không đủ điều kiện theo quy định.

Chủ đầu tư Dự án Tổ hợp khách sạn, thương mại, văn phòng và nhà ở thấp tầng tại 107 đường Xuân La (quận Tây Hồ) khởi công xây dựng công trình khi chưa được bàn giao hồ sơ mốc giới giao đất tại thực địa; chưa có quyết định phê duyệt thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chủ đầu tư chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, chưa có giấy phép xây dựng; xây dựng Khu nhà thấp tầng 46 căn, vượt 6 căn so với quy hoạch tổng mặt bằng được duyệt.

Bộ Xây dựng có văn bản số 13/BXD-HĐXD hướng dẫn Công ty cổ phần Đầu tư An Lộc thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng đối với khu nhà ở thấp tầng của dự án là không phù hợp với quy định.

Chủ đầu tư Dự án Nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ, công cộng - Sakura Tower tại 47 Vũ Trọng Phụng (quận Thanh Xuân) khởi công xây dựng công trình trước khi được UBND thành phố Hà Nội cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, trước khi cấp Giấy phép xây dựng. Xây dựng công trình 28 tầng vượt 2 tầng căn hộ ở so với phương án kiến trúc và hồ sơ xin phép xây dựng; xây dựng 2 tầng kỹ thuật không đúng quy hoạch được phê duyệt và đã tự ý chuyển đổi công năng.

Ngoài ra, TTCP khẳng định, việc chuyển nhượng vốn góp của một số nhà đầu tư tại một số dự án sau khi hợp tác đầu tư thực hiện dự án, có phát sinh về thu nhập chuyển nhượng vốn góp nhưng không kê khai hoặc kê khai thiếu, cơ quan thuế chưa tiến hành thu thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Đoàn thanh tra đã tạm tính số tiền phải nộp, gồm: Công ty cổ phần Dệt Mùa Đông - Dự án tại 47 Nguyễn Tuân gần 23 tỷ đồng; Công ty Thực phẩm Miền Bắc - Dự án tại 210 Trần Quang Khải và 17 Tôn Đản (quận Hoàn Kiếm) gần 6 tỷ đồng; Công ty cổ phần Dụng cụ số 1 - Dự án tại 108 đường Nguyễn Trãi số tiền trên 20,3 tỷ đồng.