Bộ Xây dựng vừa có cuộc họp với Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản.
Theo Bộ Xây dựng, thị trường bất động sản trong 9 tháng đầu năm 2022 tiếp tục gặp khó khăn trong việc huy động các nguồn vốn và khan hiếm về nguồn cung.
Giá bất động sản, đặc biệt là nhà ở, đất ở vẫn ở mức cao hơn thu nhập người dân. Điều này khiến cho người lao động thu nhập thấp tại các đô thị, công nhân khu công nghiệp càng khó khăn trong việc tiếp cận và tạo lập chỗ ở.
Giao dịch bất động sản chưa minh bạch, hiện tượng "hai giá", kê khai thấp hơn giá giao dịch thực nhằm trốn thuế trong hoạt động mua bán bất động sản khá phổ biến.
Bộ Xây dựng cũng cho biết tình trạng nguồn cung bất động sản suy giảm, cơ cấu bất hợp lý, nguồn cung bất động sản cao cấp, bất động sản du lịch đang quá dư thừa trong khi thị trường lại thiếu trầm trọng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thương mại giá phù hợp, phân khúc bình dân.
Con số nguồn cung trên thị trường trong 9 tháng năm 2022 cũng rất đáng báo động khi cả nước chỉ có 63 dự án nhà ở thương mại được hoàn thành với quy mô khoảng 14.948 căn hộ, bằng 50,4% nguồn cung cùng kỳ năm 2021.
Ngược lại, số dự án nhà ở thương mại dở dang, đang triển khai lại có xu hướng tăng lên - khoảng 1.102 dự án, với 302.616 căn hộ, số lượng dự án dở dang, bằng 156,7% cùng kỳ năm 2021.
Số dự án nhà ở thương mại hoàn thành trên cả nước giảm sâu, trong khi dự án dở dang tăng mạnh cũng cho thấy thị trường bất động sản đang rất khó khăn, nhiều chủ đầu tư buộc phải thi công cầm chừng, tạm dừng thi công vì đói vốn.
Trước những tồn tại đó, Bộ Xây dựng đề xuất một số giải pháp nhằm ổn định và tháo gỡ một số khó khăn cho thị trường bất động sản trong nước.
Khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản bảo đảm đồng bộ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện để thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin đất đai, hoàn thiện cơ sở pháp lý và tăng cường thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản. Theo đó, đề nghị trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 6 năm 2023.
Bộ Xây dựng cũng kiến nghị Chính phủ nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển và quản lý nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở cho người thu nhập thấp tạo điều kiện thúc đẩy phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dưng đề xuất Chính phủ nghiên cứu, hoàn thiện chính sách thuế phù hợp với thực tế thị trường bất động sản nhằm góp phần khuyến khích sử dụng nhà, đất có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ nhà, đất, đảm bảo động viên nguồn thu hợp lý, ổn định cho ngân sách nhà nước, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam và thông lệ quốc tế.
Cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết trong thủ tục đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư và cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư các dự án nhà ở, bất động sản để hỗ trợ, tăng nguồn cung cho thị trường.
Kiểm soát tốt hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trên thị trường tín dụng, chứng khoán, phát hành trái phiếu doanhnghiệp đảm bảo ổn định, an toàn hệ thống, tránh hiện tượng đầu cơ, thao túng, thổi giá... song song cần nghiên cứu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để khơi thông dòng vốn để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, chủ đầu tư bất động sản triển khai thực hiện, hoàn thành dự án dở dang, tạo nguồn cung và đẩy mạnh phát triển thị trường.
Nghiên cứu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương thực hiện các thủ tục giao đất, cho thuê đất, tính tiền sử dụng đất để tạo điều kiện cho các dự án bất động sản triển khai thực hiện; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất đặc biệt là đối với các công trình du lịch, lưu trú (condotel, officetel...).
Xử lý dứt điểm đối với các dự án bất động sản đang triển khai thực hiện bị tạm dừng từ nhiều năm trước do liên quan đến sử dụng quỹ "đất công", cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hoặc rà soát thủ tục pháp lý để để tăng nguồn cung nhà ở và tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp chủ đầu tư dự án.
Liên quan đến các việc đánh thuế bất động sản, tại Hội nghị phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh và bền vững chiều 14/7, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản, trong đó có một số luật, đảm bảo đồng bộ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện để thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh.
Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất để ban hành quy định về thuế đối với việc sử dụng bất động sản, đối với hoạt động giao dịch, kinh doanh bất động hạn chế tình trạng mua đi, bán lại nhiều lần, hạn chế tình trạng đầu cơ và chống thất thoát nguồn thu của nhà nước.
Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cũng đề xuất, cần phải đánh thuế lũy tiến đối với những người sở hữu nhiều nhà đất, chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong thời gian ngắn.
GS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, quản lý nhà nước về đất đai theo cơ chế thị trường tất yếu phải sử dụng các công cụ tài chính là giá và thuế để điều tiết. Luật Đất đai hiện hành mới chỉ quy định về giá đất mà chưa có quy định các nguyên tắc đánh Thuế đất. Thiếu các quy định có tính nguyên tắc về thuế đất trong Luật Đất đai có nghĩa là Luật Đất đai mới chỉ sử dụng một cách nửa vời các công cụ thị trường trong quản lý nhà nước về kinh tế đất.
Nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ cũng nhận định rằng thuế bất động sản thấp là nguyên nhân chính dẫn tới tệ nạn đầu cơ nhà đất, tích trữ tiền tiết kiệm vào nhà đất. Từ đó, các cơn sốt giá bất động sản hình thành, tích tụ bong bóng, tạo giá ảo làm giá nhà đất ngày càng cao.