Tiến độ mua nợ của Công ty khai thác & Quản lý tài sản (VAMC) đang chậm lại. Ông Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên VAMC cho biết, việc mua nợ chậm không phải do VAMC không tích cực mua. Cụ thể ông Hùng nói: Ở đây cần phải nhìn nhận để triển khai Thông tư 09 về phân loại nợ khiến các tổ chức tín dụng (TCTD) phải rà soát lại xem xét đánh giá thực trạng khoản nợ đồng thời xem xét xây dựng phương án tái cơ cấu. Và như thế, họ phải tính toán xem khoản nợ xấu tăng lên như thế và khả năng nên xử lý thế nào.
Việc bán nợ cho VAMC theo ông Hùng, ngân hàng phải cân nhắc vì nếu bán tức là phải xử lý trích lập Dự phòng rủi ro (DPRR). Ví dụ bán cho VAMC trích luôn một năm 20% trên toàn bộ giá trị khoản nợ đó, khoản nợ đó có thể có tài sản đảm bảo nên vẫn phải trích 100%. Tỷ lệ trích cao chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tình hình tài chính của TCTD.
Ngoài ra, một nguyên nhân khiến TCTD chần chừ bán nợ nữa đó là đối với khối ngân hàng cổ phần, tháng 3-4 thường rơi vào mùa đại hội cổ đông, trước áp lực về lợi nhuận và minh bạch báo cáo tài chính, Hội Đồng quản trị nhiều nhà băng rất e ngại khi lãi giảm, nợ xấu tăng. “Chính vì thế, không ít ngân hàng chủ động lùi việc bán nợ”.-Ông Hùng khẳng định.
Đã đến lúc dù muốn hay không các TCTD không thể ngại hay giấu nợ xấu mãi được vì tiến tới thông lệ quốc tế, họ buộc phải minh bạch hóa.
Các ngân hàng ngoại bán nợ cho VAMC
Cũng phải hỏi lại: bán nợ cho VAMC họ được cái gì(?!). Cái được nhìn thấy là sẽ được vay tái cấp vốn, nhưng cái “mất” cũng nhìn thấy ví như phải trích lập DPRR nhiều quá dẫn đến bản thân TCTD khó đảm bảo được tài chính. Thứ nữa là về nghiệp vụ kỹ thuật, mua nợ, bán nợ rồi xử lý nợ làm sao dòng vốn luân chuyển.
Các TCTD đang rất muốn tái cơ cấu. Nhưng muốn tái cơ cấu được phải có VAMC hỗ trợ. Có lẽ khi và chỉ khi VAMC có được quyền năng mạnh hơn như thu giữ tài sản khi phát mại tài sản, đấu giá tài sản thì thu hồi nợ mới xử lý nhanh được.
Ông Phạm Hồng Hải, Phó TGĐ Ngân hàng HSBC VN, đánh giá VAMC sẽ không thể xử lý dứt điểm nợ xấu nếu không bán nợ xấu ra thị trường. Để làm được điều này, VAMC cần một cơ chế đặc thù trong việc bán nợ xấu cho nhà đầu tư nước ngoài, nếu không nợ xấu sẽ ngày càng phình to ra. Muốn làm như vậy thì phải sửa luật Đất đai, cho phép người nước ngoài được sở hữu bất động sản trong trường hợp mua lại nợ xấu từ VAMC. Đồng thời VAMC cũng cần được trao thêm quyền xử lý tài sản thế chấp không theo cơ chế phát mãi tài sản thông thường mà có thể bán ngay khi tìm được người mua.
Theo TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, để giải quyết nợ xấu cần dòng tiền thật, còn “tiền” bằng trái phiếu đặc biệt khó có thể xử lý nhanh chóng và dứt khoát nợ xấu. VAMC cần có nguồn lực thực. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài rất quan tâm đến việc mua lại nợ xấu nhưng do trở ngại về tính pháp lý, một số quan điểm bán nợ cho nhà đầu tư nước ngoài, nhất là quyền sở hữu. Sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài sẽ tạo được luồng tiền trên thị trường xử lý nợ, tạo thêm sự cạnh tranh và làm tăng tính thanh khoản.
Tuy nhiên ông Hùng cho rằng, thời điểm này chưa cần thiết phải vay vốn quốc tế. VAMC đã đề nghị Chính phủ, NHNN cho tăng vốn điều lệ lên 2.000 tỷ đồng để tăng tiềm lực, khi cần có thể huy động vốn trên thị trường. Hiện trong nước đang dư thừa vốn, không lý gì VAMC không đặt vấn đề huy động vốn trong nước thông qua phát hành trái phiếu, tín phiếu.
Quốc Hưng (Tổng hợp)