Nợ xấu tăng

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2014 và 6 tháng đầu năm 2014 của nhiều ngân hàng, có thể thấy rõ một thực tế là tỷ lệ nợ xấu đang có xu hướng tăng cao. Trong đó, khối NHTMCP có tỷ lệ nợ xấu tăng nhanh và đa phần vượt 3%.

VietinBank cho biết, năm nay nợ xấu tăng 1,5 lần so với năm ngoái, chiếm 2,53% tổng dư nợ, tương đương 9.575 tỷ đồng. Nợ nhóm 5 lên tới 3.172 tỷ đồng

Các ngân hàng khác như Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng có mức nợ xấu tăng lên 3,09%, ở mức hơn 9.030 tỉ đồng, trong đó nợ có khả năng mất vốn tăng gần 71% trong 6 tháng lên gần 4.770 tỉ đồng. Ngân hàng TMCP Quân đội (MBBank) thì có tỉ lệ nợ xấu tăng lên 3,1%.

Tính đến hết quý II Oceanbank có 1.258 tỷ đồng dư nợ được coi là nợ xấu trên tổng dư nợ 30.986 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu là 4,05%. Tuy nhiên, nếu tính cả phần dư nợ 303 tỷ đồng phát sinh trong năm 2013 được phân loại thu hồi và trích lập theo hướng dẫn của NHNN là nợ xấu thì tỷ lệ nợ xấu của Oceanbank là 5,03%. Tại PVcombank, tỷ lệ nợ xấu đã tăng lên 5,2%.

Theo số liệu của Cơ quan Thanh tra, giám sát NH (TTGSNH) tính đến cuối tháng 6/2014, nợ xấu của toàn hệ thống là 160,94 nghìn tỷ đồng, tăng 21,5% so với cuối tháng 5/2014 và tăng 38,2% so với cuối năm 2013. Riêng số dư và tỷ lệ nợ xấu trong tháng 6/2014 tăng đáng kể được ông Nguyễn Hữu Nghĩa - Chánh thanh tra TTGSNH lý giải: từ ngày 1/6/2014 các NH phải phân loại nợ theo tiêu chuẩn mới của NHNN tại Thông tư số 02 và Thông tư số 10/2014/TT - NHNN ngày 20/3/2014 sửa đổi tài khoản trong Hệ thống tài khoản kế toán các TCTD.

Theo đó, dư nợ cho vay khách hàng được hạch toán vào 2 tài khoản là nợ trong hạn và nợ quá hạn. Bên cạnh đó, nhiều khoản nợ được phân loại chính xác hơn, đúng bản chất rủi ro nên từ nhóm nợ nghi ngờ, nợ không đủ tiêu chuẩn… đã phải "đưa" lên mức nợ có nguy cơ mất vốn.

Ông Nghĩa cho biết, nợ xấu tăng lên theo quy định mới về phân loại nợ cũng phản ánh quyết tâm của ngành NH trong việc phân loại và xử lý nợ xấu. Với kết quả phân loại nợ theo Thông tư 02 sẽ tạo áp lực mạnh mẽ hơn cho các TCTD trong việc xử lý nợ xấu thời gian tới.

Ngân hàng chủ động xử lý

Mặc dù tỷ lệ nợ xấu đang ở mức cao song, thời gian qua, NHNN đã rất quyết liệt trong việc chỉ đạo các TCTD trích lập dự phòng rủi ro. 6 tháng đầu năm 2014, VietinBank trích lập dự phòng rủi ro tăng 35% so với cùng kỳ năm trước. Lãnh đạo NH này cho biết, tăng trích lập dự phòng đã ăn mòn thu nhập, kéo lợi nhuận NH này giảm 3% so với cùng kỳ. VIB tiếp tục trích lập dự phòng ở mức cao, ở mức 447 tỷ đồng cho 6 tháng đầu năm. Ông Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc SCB cho biết, 6 tháng qua, lợi nhuận của Ngân hàng ước tăng 40 - 50% so với cùng kỳ năm trước.

Đến cuối tháng 6/2014, số dư dự phòng còn lại của toàn hệ thống đạt mức 77,3 nghìn tỷ đồng, tăng 10,9% so với cuối năm 2013. Nếu toàn bộ số dự phòng này được sử dụng để xử lý nợ xấu thì tỷ lệ nợ xấu của hệ thống sẽ giảm xuống còn khoảng 2,2%. Do vậy, vấn đề nợ xấu hiện nay cũng không đáng quan ngại và trong tầm kiểm soát vì quỹ dự phòng của các TCTD ở mức khá và tiếp tục có xu hướng tăng.

Lãnh đạo các NH đều khẳng định, họ đang tích cực tập trung các giải pháp đồng bộ để thu hồi và xử lý nợ xấu nhằm thực hiện mục tiêu kế hoạch đến cuối năm 2014 chỉ chiếm dưới 3%/tổng dư nợ.

Hệ thống ngân hàng giờ đây cần quan tâm tới thực trạng hoạt động chứ không phải là sự đánh bóng với con số lợi nhuận, mà bỏ qua sự tồn tại của rủi ro nợ xấu. Bởi vậy, việc đẩy mạnh trích lập dự phòng trong các quý trong năm là cần thiết; như vậy, các ngân hàng cũng tránh được cú sốc sụt giảm lợi nhuận cuối năm.

Về phía các ngân hàng, để giải quyết nợ xấu, NH lên kế hoạch cơ cấu lại nợ, thậm chí chủ động góp vốn thành cổ phần. Ông Đỗ Duy Hưng, Tổng Giám đốc ngân hàng Bản Việt cho biết: "Chúng tôi cố gắng hết sức để đưa tỷ lệ nợ xấu xuống thấp bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó hình thức khác là cấn trừ nợ cho DN để chuyển thành cổ phần. Khi cho vay, NH rất muốn thu hồi nợ gốc nhưng trong tình huống khó khăn thì phải linh động chuyển thành cổ phần, vốn góp để xử lý nợ xấu”.

Các NH đang cố gắng đẩy mạnh xử lý nợ xấu xuống dưới 3% với nhiều hình thức như: cơ cấu nợ, chuyển qua VAMC, hợp tác khách hàng cấn trừ nợ để chuyển thành cổ phần. Hiện nay cơ chế xử lý nợ theo hướng chuyển thành cổ phần được các NH cho là giải pháp hết sức linh động, vì DN hài lòng, NH thu hồi được nợ.

Về phía cơ quan quản lý, để đẩy mạnh xử lý nợ xấu, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các TCTD thường xuyên đánh giá lại, phân loại đúng chất lượng và khả năng thu hồi của các khoản nợ theo chuẩn mực mới về phân loại nợ của NHNN.

NHNN yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp trong việc tái cơ cấu DNNN, xử lý hàng tồn kho, hỗ trợ thị trường, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh. Nhất là ban hành văn bản hướng dẫn về xử lý tài sản đảm bảo, đẩy nhanh tiến độ và xử lý dứt điểm các vụ án có liên quan đến hoạt động NH để tạo điều kiện cho các TCTD thu hồi nợ.

Ngoài ra, NHNN sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 53/2013/NĐ - CP nhằm tạo môi trường thông thoáng. Đặc biệt là  tạo điều kiện cho VAMC, tăng cường cơ sở pháp lý cho việc xử lý, bán nợ, tài sản bảo đảm tiền vay theo hướng trao quyền chủ động nhiều hơn cho VAMC và các TCTD trong việc thu giữ, xử lý tài sản bảo đảm tiền vay đi đôi với việc tăng cường tính minh bạch, công khai trong bán, xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm.

Quốc Hưng (Tổng hợp)