Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 5/3, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho hay, ngay khi Tổng thống Donald Trump đắc cử, Thủ tướng đã có chỉ đạo nghiên cứu chính sách, đối sách ứng phó. Theo đó, Bộ Công Thương đã nghiên cứu, dự báo và báo cáo cập nhật tình hình với Chính phủ để có giải pháp.

Ông Tân cho hay, đến nay Tổng thống Donald Trump đã đưa ra các chính sách áp thuế với tất cả mặt hàng trên thế giới, đồng thời áp với các quốc gia khác nhau.

“Chúng ta không nằm ngoài và chịu tác động bởi việc này. Tuy nhiên, có nhiều nước chịu tác động mạnh hơn, chúng ta chưa phải là nước chịu tác động mạnh”, Thứ trưởng Bộ Công thương nêu.

Hàng hóa Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp với Mỹ

Theo ông Tân, Bộ Công Thương đã theo dõi sát sao các động thái chính sách của Mỹ đối với các quốc gia.

Thông qua Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ, Bộ Công Thương cũng chủ động chuyển tải thông điệp tới phía Hoa Kỳ về mong muốn duy trì và xây dựng mối quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, hai bên cùng có lợi; đồng thời khẳng định Việt Nam không có bất cứ chính sách nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.

Nêu quan điểm của Bộ Công thương, ông Tân cho rằng Việt Nam và Mỹ là hai nền kinh bổ sung cho nhau. Nguyên nhân gây mất cân bằng trong thương mại giữa hai nước xuất phát từ tính chất bổ trợ giữa hai nền kinh tế, là do cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của hai nước.

“Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ ba, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường. Ngược lại, hàng hóa của Việt Nam còn tạo điều kiện để người tiêu dùng Mỹ được sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam”, theo lời ông Tân.

Là một nền kinh tế mở, trong quá trình hội nhập, Việt Nam theo đuổi một chính sách thương mại tự do, mức độ chênh lệch thuế quan đối với hàng hóa Mỹ là không nhiều. Trong thời gian tới mức thuế này có thể tiếp tục xuống thấp hơn, do Việt Nam chủ trương giảm thuế MFN đối với nhiều mặt hàng.

Do đó, một số sản phẩm Mỹ có lợi thế cạnh tranh cao, như ô tô, nông sản, khí hóa lỏng, ethanon… sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, đồng thời sẽ tạo ra các luồng nhập khẩu tích cực từ Mỹ, góp phần vào việc cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.

Xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm

Lãnh đạo Bộ Công thương cũng cho hay hai nước đã có cơ chế đối thoại chính sách Thành lập theo Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ. Do đó, các vấn đề tồn tại trong kinh tế thương mại song phương, nếu có, sẽ được chủ động trao đổi thông qua Hội đồng Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Hoa Kỳ (TIFA).

Cạnh đó, Chính phủ đã chủ động giao các bộ ngành rà soát những vướng mắc, xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm; trên cơ sở thương mại công bằng, có đi có lại, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng hài hòa, thỏa đáng lợi ích của các bên.

Việt Nam sẽ tạo điệu kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào quá trình hình thành, phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam. Nhất là các dự án năng lượng trọng điểm (năng lượng mới, hydrogen, điện hạt nhân…), tạo tiền đề để tăng cường nhập khẩu khí hóa lỏng, nhiên liệu, thiết bị máy móc, công nghệ từ Mỹ, qua đó góp phần cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.

Với doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay đã chủ động phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Thực tế đòi hỏi sự nhạy bén, chủ động bám sát thị trường và khả năng thích ứng, tìm tòi và phát triển năng lực cạnh tranh của bản thân các doanh nghiệp.

Theo đó, các doanh nghiệp cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường....

“Doanh nghiệp cần chú trọng việc kiểm soát xuất xứ nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, cũng như đánh giá thận trọng việc hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp của những nước đang có căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ”, ông Tân nhấn mạnh.