Ký một lúc 202 quyết định cấp đất trước khi đổi ghế
Trong dân gian ta có câu: “ Ông có chân giò, bà thò chai rượu”. Câu nói đó nó có nhiều nghĩa cho mỗi sự việc khác nhau. Nếu chỉ nói trong lĩnh vực tiêu cực, tham nhũng, hối lộ thì điều đó có nghĩa là tôi cho anh cái này thì anh phải cho tôi cái khác. Ví dụ tôi ký cho anh một chương trình, một dự án thì anh phải cho tôi phần trăm hoa hồng như vụ hối lộ trong việc mua ụ nổi của Dương Chí Dũng, nguyên Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam hoặc vụ Công ty Nhật Bản hối lộ cho quan chức đường sắt Việt Nam vừa qua. Tương tự cũng như việc tôi ký cấp cho anh một mảnh đất với giá ưu đãi thì anh cũng phải có “quà” cho tôi cho xứng đáng với “công” của tôi và với món lợi mà anh có được “từ trên trời rơi xuống”. Ngày xưa “quà” và “công” đó có lúc được tính theo nghĩa đen của cái chân giò và chai rượu vì ngày xưa người ta nghèo, cái chân giò lợn và chai rượu đã là giá trị, việc hối lộ bằng chân giò và chai rượu cũng đã là to. Nhưng ngày nay thì chân giò và chai rượu đã có thể tính đến mức là chân giò bằng vàng và chai rượu bằng kim cương rồi.
Những ô đất thuộc khu vực Đồng Súi, xã Trưng Vương này được ông Nguyễn Quốc Liên lý giải là cấp cho những người có "nhu cầu cấp thiết" nhưng hơn 4 năm qua vẫn chỉ là bãi đất hoang.
Trong mấy tháng vừa qua, những sai phạm động trời của lãnh đạo Thành phố Việt Trì đang càng ngày càng bị phanh phui nhiều hơn, đơn khiếu kiện của dân thì ngập tràn không thể giải quyết hết. Chúng tôi sẽ đi sâu vào từng vụ việc để mọi người thấy rõ thêm mặt trái và mặt phải của các vấn đề.
Quay lại chuyện đất, gần đây phóng viên nhận được thông tin: vào cuối năm 2010, đầu năm 2011, trước khi rời ghế Chủ tịch UBND để bước lên vị trí Bí thư Thành ủy, có lẽ thay cho bữa tiệc chia tay và chuẩn bị cho việc đổi bút vì lên Bí Thư thì không còn ký đất nữa, ông Chủ tịch Nguyễn Quốc Liên đã “hào phóng hết cỡ” khi hạ bút cho ký một lúc vài trăm Quyết định về việc cấp vài trăm suất đất thuộc khu vực Đồng Súi, xã Trưng Vương để cấp cho bạn bè, chiến hữu, đồng đội, cán bộ công nhân viên, những người đã “kề vai sát cánh” với mình trong mấy năm làm Chủ tịch. Mấy trăm suất đất đã được ký để cấp cho “anh em” tự xây dựng với giá gần như cho không, cả giá đất và chi phí để xây dựng hạ tầng vẫn chỉ có vài chục triệu đồng. Trong khi giá thời điểm lúc đó đều có giá từ ngót một tỷ đến hơn một tỷ/mảnh, tùy theo vị trí. Lý do phải cấp vì “nhu cầu cấp thiết của anh em không có đất làm nhà”. Dư luận đã đặt câu hỏi liệu có chuyện “ ông có chân giò, bà thò chai rượu” hay không? Nếu có thì bụng nào ăn cho hết chân giò, kho nào chứa cho hết rượu của vụ này (!). Xin nhắc lại là mấy trăm suất đất chứ không phải là mấy suất.
Để tìm hiểu vấn đề, nhóm phóng viên điều tra đã đến gặp UBND xã Trưng Vương, là xã còn nhiều quỹ đất dự trữ cho Thành phố. Khi được hỏi vào cuối năm 2010 đầu 2011 Thành phố cấp bao nhiêu ô đất ở khu Đồng Súi để dân tự xây dựng nhà ở, ông Chủ tịch xã thông báo là đợt đầu năm, Chủ tịch Thành phố “chỉ” ký quyết định cấp “có 202 suất” đất tại khu Đồng Súi của xã. Khi chúng tôi có vẻ chưa tin thì ông chủ tịch xã khẳng định là đợt đó “chỉ có 202 suất” ký cấp cho cán bộ. Còn lại là thuộc đợt khác. Do vị trí khác nhau cho nên việc tính giá cũng khác nhau, nhưng cả giá đất và tiền chi phí làm hạ tầng tổng cộng chưa đến 100 triệu cho một suất đất khoảng 96m2. Tạm tính giá thị trường lúc đó mỗi suất đất giá khoảng 1 tỷ thì Nhà nước cũng đã thất thu hơn 100 tỷ đồng.
Nói là Nhà nước thất thu vì nếu mang số 202 suất đất đó đi đấu giá sẽ được khoàng gần 200 tỷ đồng, nhưng mà đi cấp cho cán bộ với giá chỉ bằng khoảng 10% giá thị trường thì thất thu là bao nhiêu?. Nếu số đất đó được cấp cho những cán bộ nghèo, khó khăn quá không thể có tiền tỷ hoặc vài trăm triệu mua đất thì cũng không có gì đáng nói, vì như thế là đúng đối tượng. Đằng này chắc gì những người được cấp đất đã có khó khăn về đất ở (!).
Về thủ tục, trình tự xem xét cấp đất này, chúng tôi chưa có điều kiện đi sâu, nhưng chỉ xem qua kết quả báo cáo xác minh, thẩm định hoàn cảnh các đối tượng được cấp đất thì còn rất nhiều điều phải bàn tới. Ví dụ có trường hợp hai vợ chồng công tác tại Thành phố Việt Trì đã về hưu, đều ở tuổi gần 60. Trong bản thẩm định xét duyệt thì ghi rõ là “đang ở chung với bố mẹ”. Trong trường hợp này thì các cụ “bố mẹ” chắc là phải hơn 80 tuổi cả. Các cụ có nhà cho con về hưu ở nhờ thì khi các cụ quy tiên thì nhà, đất đó thuộc ai?
Nhưng điều quan trọng hơn là theo Thành phố thì mấy trăm trường hợp này đều là những trường hợp rất “cấp thiết” phải cấp đất ngay để làm nhà ở, vì họ đều nằm trong hoàn cảnh “đặc biệt” khó khăn. Thế mà theo quan sát của phóng viên, toàn bộ trong khu vực Đồng Súi, nơi cấp đất cho 202 hộ nói trên, sau hơn 4 năm qua không thấy ai làm nhà. Phải mất nhiều thời gian, qua sự chỉ dẫn của người dân thì chúng tôi mới tìm được duy nhất một gia đình đã xây dựng nhà để ở (nhà mới xây chưa hoàn chỉnh). Có lẽ đây mới chính là trường hợp “cấp thiết”. Nếu bây giờ cho thanh tra lại thì có lẽ câu chuyện thật về “nhu cầu bức thiết” sẽ không còn như trong báo cáo của UB Thành phố.
Khi có mặt tại hiện trường thì chúng tôi chỉ thấy đồng nước mênh mông, ai có thể làm được nhà giữa đồng nước ?. Họa chăng chỉ có các đại gia lập dự án để xây khu nghỉ dưỡng sinh thái hoặc hộ dân nào đăng ký thuê diện tích nuôi trồng thủy sản thì mới làm được, chứ dân nghèo thì làm sao xây dựng được nhà ở khu vực mênh mông nước này. Hoặc ai đó có thể đầu tư làm nhà để làm chòi canh cá thuê cho chủ đất, chủ ao thì có thể được.
Chuyện đã dài như vậy nhưng vẫn phải quay lại với câu chuyện “chân giò và chai rượu” bởi vì quần chúng và cán bộ đảng viên ở Việt Trì đang rất bức xúc vì việc cấp đất quá dễ dãi của UBND Thành phố, không phải chỉ một vụ mà là rất nhiều vụ. Nhiều nghi vấn đang được đặt lên với ông Chủ tịch. Bởi vì, quay lại chuyện năm 2010 với vụ đấu giá 164 ô đất trên đường Nguyễn Tất Thành, thực tế cho thấy khi đấu giá đất trên đường Nguyễn Tất Thành thì mức chênh lệch giá giữa giá đấu với giá thị trường là rất lớn, người mua còn có thể lãi rất nhiều. Vì thế cho nên mới xẩy ra chuyện Thành phố đã bất chấp pháp luật để gấp rút thực hiện các qui trình đấu giá để người thân của mình được tham gia. Mặc dù hầu như mọi việc đều sai, từ qui trình thành lập Hội đồng bán đấu giá đất, việc tổ chức đấu giá khi chưa giải phóng được mặt bằng đến việc cho phép người thân của lãnh đạo Thành phố tham gia đấu giá, tất cả đều không đúng pháp luật.
Điều đó chứng minh cho một thực tế là vào thời kỳ đó giá đất trong đấu giá và giá ngoài thị trường chênh lệch quá nhiều. Nói riêng về gia đình ông Chủ tịch Thành phố, thì vợ ông Chủ tịch đã công khai đứng tên đấu giá 3 mảnh đất với tổng giá trị hơn 2,3 tỷ đồng. Xin nói ở đây mới là “3 suất công khai – 3 đồng chí đã bị lộ”, còn chưa biết liệu có “ đồng chí nào hãy còn đang nằm trong đống rơm” hay không?. Có lẽ phải xem hồi sau mới rõ.
Lý do phải nhắc đến chuyện này vì việc đấu giá hàng tỷ đồng một mảnh đất mà vợ Chủ tịch Thành phố còn “cố gắng vay mượn” để mua vài mảnh “ kiếm chút lời” thì việc duyệt cấp với giá gần như “cho không” một lúc 202 mảnh đất mà lại hoàn toàn vô tư, không có chuyện chân giò và rượu thì đó là chuyện lạ. Gần đây báo chí cũng đã đề cập đến chuyện dư luận nghi hoặc về việc tạm tính sơ bộ trong 8 năm qua, gia đình Chủ tịch Thành phố (này đã là Bí thư) có thu nhập trung bình là hơn 7 triệu đồng/ngày và nghi vấn về việc mua bán mảnh đất vàng gần 1000 m2 gần khu vực trung tâm thành phố. Nghi vấn vì ông Bí thư Thành ủy (trước đây là Chủ tịch thành phố) đã “mua lại” gần 1000m2 đất vàng của Công ty Cổ phần giao thông Phú Thọ, đơn vị được chính UBND Thành phố giao thầu và giao đất theo phương án “đổi đất lấy hạ tầng”. Việc Bí thư Thành ủy xây một Biệt thự hoành tráng vào bậc nhất nhì thành phố Việt Trì trên mảnh đất này cũng đang còn là chuyện “hot” của dư luận.
Gần đây trong các cuộc tiếp xúc với cử tri ở các địa phương, các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước đều nhắc nhở mọi người phải tập trung cố gắng để chống tham nhũng. Những vụ việc liên quan đến Thành phố Việt Trì trong thời gian vừa qua mà báo chí đã phanh phui đều có biểu hiện của tham nhũng và phạm pháp, thiết nghĩ rằng các cơ quan chức năng ở Phú Thọ cũng nên quan tâm đến vụ việc này để cho yên dư luận.
Chúng tôi sẽ quay lại sự kiện này trong những kỳ tới.
Nhóm PVĐT