Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, Hiệp hội đề nghị sửa đổi một số quy định liên quan đến khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

HoREA cho biết Bộ Tài chính hiện chưa đề xuất sửa đổi Điều 50, Điều 51 Nghị định 103/2024/NĐ-CP trong Dự thảo Nghị định 103 mà vẫn giữ nguyên mức thu 5,4%/năm tính trên số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp được xác định theo quy định.

HoREA nhận thấy, việc xem xét sửa đổi Điều 50, Điều 51 Nghị định 103/2024/NĐ-CP và điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 là rất cần thiết và cấp bách, cần được Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giải quyết sớm. Mục đích để gỡ vướng cho doanh nghiệp, giảm chi phí đầu vào cho nền kinh tế và thị trường bất động sản về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, để khơi thông nguồn cung nhà ở.

Bên cạnh đó, Hiệp hội nhận thấy điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 giao Chính phủ quy định khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các trường hợp quy định tại các điểm a, b và c khoản này.

Vì thế, khoản 2 Điều 50 và khoản 9 Điều 51 Nghị định 103/2024/NĐ-CP quy định khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai được tính bằng mức thu 5,4%/năm tính trên số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai là quy định pháp luật thuộc thẩm quyền của Chính phủ để quy định chi tiết thi hành điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024.

HoREA cho hay Hiệp hội nhận thấy Chính phủ hoàn toàn có thể sửa đổi ngay Điều 50, Điều 51 Nghị định 103/2024/NĐ-CP, đồng thời với việc đề xuất sửa đổi điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024 để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy phạm pháp luật.

Do vậy, không có căn cứ pháp luật để quy định người sử dụng đất phải nộp khoản tiền bổ sung cho thời gian chưa xác định giá đất từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất đến ngày 1/8/2024. Bởi lẽ, việc quy định người sử dụng đất phải nộp tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất trước thời điểm ngày 1/8/2024 là trái với các nguyên tắc nêu trên vì đã quy định trách nhiệm pháp lý mới và quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn cho người sử dụng đất.

Vì thế, Hiệp hội đề nghị sửa đổi, bổ sung Điều 50 và Điều 51 Nghị định 103/2024/NĐ-CP theo hướng không quy định khoản tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất trước thời điểm ngày 1/8/2024.

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch HoREA đề nghị chỉ xác định khoản tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê kể từ ngày 01/08/2024 (ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) cho đến ngày có thông báo nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của cơ quan thuế, trừ đi khoảng thời gian 180 ngày là thời hạn mà UBND cấp có thẩm quyền phải ban hành quyết định giá đất theo quy định.

Góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2024/NĐ-CP (về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) và Nghị định 104 (về Quỹ phát triển đất), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho rằng Điều 50 của dự thảo đã quy định chi tiết cách tính tiền sử dụng đất trong giai đoạn chuyển tiếp giữa Luật Đất đai 2013 và Luật Đất đai 2024.

Tuy nhiên, quy định này thể hiện bất cập khi không phân định đúng phần lỗi giữa các bên (cơ quan nhà nước hay doanh nghiệp), mà yêu cầu doanh nghiệp phải nộp bổ sung tiền chậm nộp trong mọi trường hợp, kể cả hoàn toàn do lỗi của cơ quan nhà nước.

Điều này, theo VCCI, là không công bằng, bởi nhiều doanh nghiệp đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo thông báo cũ nhưng vẫn bị yêu cầu nộp thêm phần chênh lệch kèm tiền chậm nộp với lãi suất 5,4%/năm.

Đồng thời, quy định này có tính chất hồi tố theo hướng bất lợi, không phù hợp với Điều 55 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

"Không chỉ có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng cho doanh nghiệp, quy định này tạo ra tính bất định của quy định pháp luật”, văn bản của VCCI nêu rõ. 

Do đó, VCCI kiến nghị Bộ Tài chính xem xét bỏ quy định này để đảm bảo nguyên tắc công bằng.

Ngoài ra, một điểm bất hợp lý khác được VCCI chỉ ra là quy định “nếu thời hạn chưa tính tiền sử dụng đất vượt quá 180 ngày thì doanh nghiệp phải nộp tiền chậm 5,4%/năm cho phần thời gian vượt”.

VCCI phân tích, nguyên nhân của việc kéo dài thời gian này có thể xuất phát hoàn toàn từ lỗi của cơ quan nhà nước (như chậm phê duyệt kết quả thẩm định, chậm ký hợp đồng tư vấn, thiếu hướng dẫn kỹ thuật...). Việc này vô hình trung yêu cầu doanh nghiệp chịu trách nhiệm cho lỗi từ phía cơ quan nhà nước, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.