Chính phủ vừa gửi Quốc hội báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Trong đó, hai nội dung nổi bật là điều kiện thụ hưởng chính sách nhà ở và việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia.

Tại Điều 9 của dự thảo Nghị quyết, Chính phủ điều chỉnh điều kiện được hỗ trợ nhà ở xã hội liên quan đến khoảng cách giữa nơi ở và nơi làm việc. Trước đó, quy định yêu cầu cán bộ, công chức có nhà riêng nhưng làm việc cách xa từ 30km trở lên mới đủ điều kiện. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng quy định này còn cứng nhắc, chưa phù hợp với thực tiễn.

Một số ý kiến cho rằng nên bỏ mốc 30km, thay bằng tiêu chí linh hoạt hơn như thời gian đi lại, đặc thù công việc, hoàn cảnh thực tế. Có đề xuất giao UBND tỉnh quy định cụ thể căn cứ điều kiện địa phương, đồng thời số hóa quy trình xét duyệt, minh bạch và giao địa phương xác thực danh sách thụ hưởng.

Chính phủ đã tiếp thu và chỉnh lý: UBND cấp tỉnh sẽ căn cứ điều kiện thực tế để quy định rõ tiêu chí hỗ trợ, trong đó có cả những trường hợp đã sở hữu nhà nhưng xa nơi làm việc. Khoảng cách không còn là yếu tố cứng, mà được xét linh hoạt để phù hợp hơn với người lao động tại từng vùng miền.

Một điểm mới khác là đề xuất thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia (Điều 4), nhận được nhiều ý kiến đồng tình của đại biểu Quốc hội. Chính phủ đã làm rõ mô hình hoạt động của Quỹ: Đây sẽ là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, không vì mục tiêu lợi nhuận.

Quỹ Nhà ở quốc gia bao gồm hai cấp: Quỹ Trung ương do Chính phủ thành lập và Quỹ địa phương do UBND cấp tỉnh thành lập. Quỹ có nhiệm vụ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cho các dự án nhà ở xã hội, hỗ trợ tạo lập nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thuê.

Chính phủ cũng chỉnh lý, bổ sung các nội dung liên quan đến nhiệm vụ chi, tiêu chí phân bổ, cơ chế giám sát, công khai tài chính, bảo đảm không chồng chéo với ngân sách. Các chi tiết về vận hành và nhiệm vụ cụ thể của Quỹ sẽ được quy định rõ tại Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết này.

Nguồn vốn hình thành Quỹ được xác định gồm: ngân sách nhà nước, nguồn thu từ quỹ đất phát triển hạ tầng kỹ thuật, tiền bán nhà công vụ, đấu giá đất, hỗ trợ tự nguyện từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, cùng các nguồn hợp pháp khác.

Chính phủ khẳng định sẽ làm rõ cơ chế bố trí và sử dụng các nguồn lực này, đảm bảo phù hợp với mục tiêu phát triển nhà ở xã hội, đồng thời tạo hành lang tài chính ổn định, minh bạch cho các địa phương triển khai.

Theo chương trình làm việc, chiều 29/5, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm về cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội một trong những chính sách trọng tâm, góp phần giải quyết nhu cầu bức thiết về nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân và lực lượng lao động tại đô thị.