Theo thống kê tính đến thời điểm hiện tại VAMC đã mua được 6.203 khoản nợ xấu của 37 tổ chức tín dụng bằng trái phiếu đặc biệt với tổng trị giá mua lên tới 76 nghìn tỷ đồng.

Tính đến nay VAMC đã đưa 93 nghìn tỷ đồng nợ gốc của các tổ chức tín dụng ra ngoại bảng điều này giúp cho tỷ lệ nợ xấu giảm xuống, nhẹ gánh trong việc xử lý nợ xấu, tái cấu trúc lại chính các tổ chức tín dụng.

Tuy nhiên mới đây trong cuộc họp Quốc hội, đại biểu Phạm Huy Hùng lại lên tiếng cho rằng VAMC thực chất chỉ đem đến một giải pháp kỹ thuật, không khác gì một kho chứa nợ xấu.

“Đưa vào kho chứa 5 năm, NH yên tâm coi như xong, cơ quan quản lý không ai kiểm tra, thanh tra nữa. Doanh nghiệp cũng yên tâm không đả động gì. Nhưng 5 năm sau mở kho chứa ra, nợ xấu sẽ là cái gì?”, ông Hùng đặt vấn đề.

Trao đổi về vấn đề này TS. Nguyễn Quốc Hùng đã lên tiếng khẳng định: “Chúng tôi mua nợ xấu không phải để xếp vào kho mà để tiếp tục phân loại, đánh giá, phân tích thực trạng từng doanh nghiệp, từng khoản nợ để xem DN có khả năng phục hồi sẽ phối hợp với các TCTD tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho DN thông qua các giải pháp: miễn giảm lãi, điều chỉnh kỳ hạn nợ, điều chỉnh lãi suất. Nếu DN nào có phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả sẽ tiếp tục được vay vốn”.

Vị lãnh đạo này còn cho biết thêm xử lý nợ xấu cần phải làm từ từ từng bước một không thể vội vàng được. Mua nợ xấu chỉ là bước đầu sau đó VAMC cần phải cơ cấu lại số dư hàng chục nghìn tỷ, ký hạn mức cho hàng trăm khách hàng được vay vốn, điều chỉnh lãi suất 3 lần; tiến hành đấu giá, ủy quyền bán tài sản đảm bảo, thu hồi nợ. Với các khoản nợ của DN không có khả năng hồi phục VAMC phải tiến hành xử lý ngay. Với những doanh nghiệp không hợp tác, tổ chức này có trách nhiệm thu hồi nợ, thu giữ tài sản và tiến hành phát mại tài sản.

Hiện nay VAMC đang bị vướng ở khâu phát mại tài sản, nguyên nhân là do tài thế chấp chủ yếu là bất động sản. Khi xử lý tài sản là bất động sản, chúng ta bị mắc chủ yếu ở khâu pháp lý.

Cùng chung quan điểm trên Tổng giám đốc Vietinbank Lê Đức Thọ cho rằng: “Cách mà VAMC đang làm giống như một siêu thị, ở đó có nhiều mặt hàng từ xi măng, sắt thép, phân bón, bất động sản… Họ phải phân loại từng món, từng lô rồi đưa ra chào hàng. Nhưng điều quan trọng phải có thời gian và cơ chế đặc biệt để bán, để xử lý chứ không phải bán tống, bán tháo và với cơ chế còn rất khó khăn như hiện nay”.

Cũng theo vị lãnh đạo này cái khó nhất với VAMC hiện nay là khâu xử lý tài sản sau khi mua. Thời gian vừa qua, VAMC luôn bị thất bại trong việc đưa ra đấu giá, vì nhiều tài sản liên quan đến doanh nghiệp và cả ngân hàng. Khi đấu giá ai cũng muốn giá cao, còn thị trường thì định giá thấp. Ngoài ra, thủ tục trong định giá, đấu giá, phát mại tài sản còn quá nhiều vướng mắc.

Thời gian để có thể tiến hành đấu giá thành công một khoản nợ ít nhất phải mất khoảng 4 tháng ( kể từ khi làm thủ tục đến khi đấu giá thành công một khoản nợ) đó là chưa kể đến việc có những khoản nợ phải đấu giá rất nhiều lần mới thành công.

Nguyên nhân khiến cho việc đấu giá của VAMC thất bại là do vướng mắc từ cơ chế xử lý tài sản đảm bảo; các mức giá đưa ra cao hơn giá thị trường, nên không ai dám mua. Nhưng để giá thấp thì VAMC bị lỗ. Trong khi kinh tế khó khăn, kỳ vọng tăng giá tài sản BĐS thấp nên kể cả tài sản bán bằng giá thị trường chưa chắc đã hấp dẫn. Tính thanh khoản của thị trường cũng quyết định tới việc mua bán nợ xấu.

Theo TS. Nguyễn Đức Thành, nguồn lực của VAMC hiện nay không chỉ giới hạn về mặt tài chính mà vướng mắc đầu tiên là pháp luật xung quanh các quy chế liên quan tới vấn đề tài sản, quyền sở hữu, sử dụng tài sản. Để có thể tháo gỡ được khó khăn cần trao thêm quyền cho VAMC. Mới đây Bộ Tư Pháp đã ban hành thông tư số 18 từng bước trao quyền cho VAMC để hỗ trợ cho việc bán đấu giá tài sản và hy vọng trong thời gian tới sẽ tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho VAMC.

Tuy nhiên đây cũng mới chỉ là một trong những chính sách tháo gỡ khó khăn. Để giải quyết triệt để những khó khăn của VAMC hiện này thì cần nhiều giải pháp đồng bộ nữa từ các bộ, ngành, địa phương.

Hoàng Anh (TH)