Kỳ 5: Cả Tư vấn thiết kế và thẩm tra đều là "Ma"?
Như các kỳ trước đã nêu, để thực hiện dự án di chuyển 20 cột điện cao thế 110KV trong tuyến đường dây Việt Trì – Thác Bà phục vụ cho việc xây dựng Quảng Trường Hùng Vương, Thành phố Việt Trì đã cho lập và phê duyệt dự án này với tổng chi phí hơn 27 tỷ đồng. Trong đó phí Tư vấn đầu tư xây dựng là 1.551.376.000đ. Thực ra mà nói, nếu tính một dự án cấp tỉnh mà chi chi tư vấn hết có vậy thì không có gì là nhiều. Nhưng điều phải nói ở đây là liệu có hay không việc thuê Tư vấn thiết kế ?, hay là Thành phố đã cho các bộ phận tự làm rồi đi “thuê đóng dấu” cho đầy đủ thủ tục tư cách pháp nhân rồi rút tiền Nhà nước một cách phi pháp.
Nghiên cứu trên hồ sơ chúng tôi đã thấy:
Trong Quyết định số 15301A/QĐUB do Chủ tịch Thành phố Nguyễn Quốc Liên ký ngày 15/12/2010 về việc phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, tổng dự toán công trình: Di chuyển, cải tạo đường dây 110KV Thác Bà Việt Trì từ cột số 371 đến cột 391 phục vụ bồi thường, GPMB xây dựng Quảng trường Hùng Vương và Trung tâm dịch vụ tổng hợp thành phố Việt Trì với tổng dự toán 26.766.032.000đ . Mặc dù Quyết định đã ghi rõ là Đơn vị thẩm tra: Công ty cổ phần tư vấn thiết kế và phát triển điện lực Việt Nam. Nhưng không thấy có chi phí thẩm tra (thẩm định).
UBND Việt Trì sử dụng công ty tư vấn thiết kế “cỡ này” cho việc cải tạo lưới điện lưới quốc gia 110KV
Tiếp đến ngày 14/10/2011, Phó Chủ tịch thành phố Đào Thế Dũng đã ký Quyết định số 9617/QĐUB về việc
“Lập hồ sơ thu hồi và giao đất công trình” với chi phí được duyệt là 305.138.000 đồng. Điều lạ lùng là dự toán trình duyệt thấp hơn dự toán được duyệt. Dự toán đã được duyệt tăng vì nhà Tư vấn “quên” phí thẩm định. Dự án hơn 27 tỷ đồng đã được tính thêm hơn 3 triệu đồng. Quả là một sự kỳ công và cẩn thận. Cẩn thận là tốt nhưng từ động tác cẩn thận này đã có thể hé lộ một việc là nếu đơn vị tư vấn chuyên nghiệp thì không có thể “quên” phí thẩm định.
Như vậy cả 2 lần lập dự toán cho 2 dự án (một Quyết định do Chủ tịch Thành phố ký, một Quyết định do Phó Chủ tịch ký), các đơn vị Tư vấn đều “quên” phí thẩm định, lần sau thì Thành phố phát hiện ra, còn lần trước thì chưa phát hiện được. Hai đơn vị tư vấn khác nhau nhưng đều “quên” phí thẩm định. Đó lại thêm một dấu chấm hỏi (?)
Đi sâu vào nghiên cứu mới thấy một nghi án lớn trong vụ việc này. Trong tổng dự toán 26.766.032.000đ, đơn vị Tư vấn đã quên tính đến chi phí để giải phóng khoảng không để kéo đường dây. Trong toàn tuyến cải tạo có 20 cột điện thì có 8 cột đi trên khu dân cư. Nếu tính theo quy chuẩn của ngành điện thì hành lang an toàn của lưới điện cao thế 110KV là 4m tính từ mép đường dây ngoài. Như vậy khoảng cách an toàn 2 bên mép đường dây đã là 8m, cộng với chiều rộng khoảng cách an toàn giữa 3 sợi dây, vị chi phải giải phóng mặt bằng rộng ngang khoảng 10m. Tính cho chiều dài để đủ xây dựng 8 cột điện là hơn 2km. Với hơn 2km chiều dài nhân với 10m chiều rộng thì diện tích cần đền bù trên không là hơn 20.000m2, toàn bộ diện tích này đều nằm trên khu vực phố đông nhà dân. Với hơn 20.000m2 trên khu vực đất thổ cư, chi phí đền bù sẽ hết hàng trăm tỷ đồng.
Chi phí đền bù riêng cho khoảng không trên trời cho dãy 8 cây cột ít nhất cũng phải mất hơn 100 tỷ đồng, cộng thêm chi phí dưới mặt đất để làm móng cột (mỗi cột cần khoảng 100m2) thì riêng chi phí đền bù đã là quá lớn. Thế mà đơn vị Tư vấn lại lập dự toán có 9,3 tỷ đồng, chỉ đủ chi phí cho đền bù móng cột. Thử hỏi việc này hợp lý đến đâu. Nếu một đơn vị Tư vấn điện chuyên nghiệp thì có bao giờ họ có thể quên chi phí giải phóng mặt bằng trên không (?). Hai nữa, ngoài đơn vị Tư vấn thiết kế còn có đơn vị Thẩm tra (thẩm định lại thiết kế và dự toán). Ngoài hai đơn vị trên, trong quá trình thi công còn có đơn vị Tư vấn giám sát thi công. Kiểm tra, giám sát vòng trong vòng ngoài như vậy mà làm sao lại để xẩy ra sự việc hy hữu này, không khác gì để cả đàn voi chui qua lỗ kim. Chúng tôi sẽ quay lại nghi vấn này trong kỳ báo tới.
Nhiều cây cột điện cao thế 110KV nằm trong gói dự án 27 tỷ đồng bị dỡ bỏ chỉ còn lại đống sắt vụn
Nếu các phân tích trên của chúng tôi là chính xác thì đơn vị Tư vấn đầu tư xây dựng đã lập dự toán sai đến 500% (từ chỗ lẽ ra phải dự toán khoảng hơn 130 tỷ thì họ chỉ tính có 27 tỷ). Vì thế cho nên Thành phố đã phải dỡ bỏ hàng cột vừa mới xây dựng vì không thể nào khắc phục được sơ suất này.
Vậy thì câu hỏi đặt ra ở đây là : ai sẽ là người chịu trách nhiệm chính trong việc này, đơn vị Tư vấn hay UBND thành phố sẽ phải chịu trách nhiệm về việc thiệt hại tài sản Nhà nước như vậy ?
Đó mới nói đến việc thất thoát về tài chính. Còn việc quan trọng nữa là ở đây dấu hiệu phạm pháp hình sự. Như trên chúng tôi đã đề cập, nếu là đơn vị Tư vấn chuẩn thì làm sao có thể có những sai sót nghiêm trọng này. Có lẽ lịch sử Việt Nam chưa có nơi nào lại để xẩy ra trường hợp tư vấn xây dựng điện có sơ suất tương tự như vậy. Nếu đúng như điều mà dư luận nghi vấn thì rất có thể là Thành phố đã cho một bộ phận không chuyên nghiệp để “vẽ” ra dự toán và thiết kế này rồi đi “xin dấu” cho hợp pháp và để rút tiền Ngân sách một cách bất hợp pháp ra tiêu. Nếu như vậy thì dấu hiệu tham nhũng đã xuất hiện và không thể chấp nhận được. Đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Phú Thọ có ý kiến chỉ đạo các cơ quan chức năng xem xét vụ việc để cho quần chúng được rõ, đảm bảo cho việc xử lý đúng người đúng tội và công bằng xã hội.
Mấy tháng qua, với hơn 20 bài báo phanh phui những sai phạm của UBND Thành phố Việt Trì, Báo Kinh doanh & Pháp luật vẫn tiếp tục nhận được ý kiến phản ảnh của nhân dân và cán bộ địa phương, đặc biệt là một số cán bộ đã về hưu và các cựu chiến binh của các địa phương của Phú Thọ về những sai phạm của UBND Thành phố và một số UBND phường, xã của Việt Trì và một số huyện thị khác. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới độc giả. Mời các bạn đón đọc trong những kỳ báo tới.
Nhóm PVĐT