Rửa tiền xảy ra ở hầu hết các nước trên thế giới, liên quan đến việc chuyển tiền thông qua một số nước để che giấu nguồn gốc của nó. Các quốc gia có luật bí mật ngân hàng được trực tiếp kết nối với các quốc gia có luật minh bạch ngân hàng, nên tội phạm có thể gửi tiền "bẩn" ẩn danh tại một nước, sau đó chuyển tiền tới bất kỳ nước nào khác để sử dụng.
Trong thực tế, bọn tội phạm cố gắng che giấu nguồn gốc thu nhập đến từ các hoạt động bất hợp pháp bằng cách tẩy rửa sao cho có vẻ như tiền thu được từ nguồn hợp pháp. Nếu không, chúng không thể sử dụng vì tiền sẽ tố cáo hoạt động tội phạm và các quan chức thực thi pháp luật sẽ truy bắt.
Xuất thân phổ biến nhất của bọn tội phạm rửa tiền là buôn lậu ma túy, tham ô, tham nhũng, ăn cướp, khủng bố. Đặc biệt, bọn buôn lậu ma túy rất cần hệ thống rửa tiền tốt bởi vì chúng thường xuyên phải giao dịch tiền mặt, nhưng tiền mặt không chỉ thu hút sự chú ý mà còn cồng kềnh và thực sự nặng.
Quy trình rửa tiền
Để đồng “tiền bẩn” trở nên “sạch sẽ” cần đến một quy trình trải qua nhiều bước. Vậy quy trình đó được thể hiện qua các bước cụ thể nào?
Bước thứ nhất là chạy chỗ tiền bẩn: Đây là bước nguy hiểm nhất của quá trình rửa tiền bởi vì kẻ rửa tiền chèn tiền bẩn vào một tổ chức tài chính hợp pháp, thường là dưới hình thức tiền mặt gửi ngân hàng. Một lượng lớn tiền mặt dễ gây nghi ngờ và các ngân hàng được yêu cầu phải báo cáo các giao dịch có giá trị cao, những khoản tiền lớn gửi vào ngân hàng thường bị các cơ quan điều tra, cơ quan phòng, chống rửa tiền theo dõi.
Bước thứ hai là phân tán tiền bẩn: Bước này nhằm xoá bỏ hoàn toàn nguồn gốc “bẩn” của đồng sau khi chúng đã xâm nhập được vào các hệ thống tài chính. gửi tiền thông qua các giao dịch tài chính khác nhau nhằm thay đổi hình thức và làm cho người ta khó theo dõi. Chuyển giao giữa các ngân hàng, giữa các tài khoản khác nhau mang các tên khác nhau ở các quốc gia khác nhau, liên tục gửi và rút để thay đổi số tiền trong các tài khoản, thay đổi chủng loại tiền tệ, và mua sắm những thứ có giá trị cao như tàu thuyền, nhà cửa, xe hơi, kim cương, tranh tượng… để biến hóa hình thức tiền. Đây là bước phức tạp nhất trong bất kỳ âm mưu rửa tiền nào, với mục tiêu làm sao cho tiền bẩn càng khó theo dõi càng tốt.
Bước cuối cùng là hội nhập tiền bẩn: Thông qua việc đầu tư hợp pháp sau khi “đồng tiền bẩn” được che giấu bởi một “bộ mặt sạch”. Ở giai đoạn này, những “đồng tiền bẩn” dưới vỏ bọc hợp pháp được đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh như vốn đầu tư cho các doanh nghiệp, các khoản vay cá nhân, cổ phiếu, bất động sản…
Như vậy, đồng tiền bẩn trở nên “sạch sẽ”, có khoảng cách khá xa với tội phạm gốc và là một thách đố cho cơ quan điều tra khi lần theo dấu vết của đồng tiền để truy tìm tội phạm gốc của chúng. Kẻ tội phạm xem như đã xuất sắc thành công trót lọt một phi vụ rửa tiền công vì nhà chức trách rất khó bắt chúng nếu như không đủ chứng cứ thu được từ những bước trước đó.
Thế Anh (Tổng hợp)