Mùa ĐHCĐ thường niên 2014 gần như đã khép lại với hầu hết các doanh nghiệp đã tổ chức thành công đại hội. Một vấn đề thiết thân, gắn liền với quyền lợi cổ đông được đưa ra chất vấn tương đối nhiều là vấn đề cổ tức. Đặc biệt đối với các doanh nghiệp thua lỗ trong thời gian trước đó, lợi nhuận có được năm 2013 vẫn phải "đập vào" bù lỗ thay vì chia cổ tức cho các cổ đông. Bởi đơn giản, một khi còn lỗ lũy kế, thì cổ đông hãy tạm thời "quên" đi cổ tức.

Gần đây, Hanoimilk đã tiến hành giải quyết vấn đề nói trên tương đối êm thấm khi quyết định dùng toàn bộ khoản thặng dư vốn để bù lỗ lũy kế. Lợi nhuận có được, do vậy đã được công ty chia cổ tức cho cổ đông năm 2013, mặc dù với tỷ lệ rất nhỏ (2%), nhưng thể hiện sự nỗ lực của công ty trong việc quan tâm sâu sắc đến quyền lợi của cổ đông.

Vấn đề đặt ra là không phải doanh nghiệp nào cũng có khoản thặng dư vốn dồi dào đến vậy. Hầu hết các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, thị giá cổ phiếu đi xuống, khoản thặng dư vốn điều lệ là cái gì đó rất xa vời.

Thế nhưng, kiểm tra các doanh nghiệp niêm yết hiện nay, số trường hợp như Hanoimilk (thặng dư vốn điều lệ đủ sức bù lỗ lũy kế) không phải là hiếm. Trong đó có các doanh nghiệp lỗ lũy kế hàng trăm tỷ đồng và đang phải đau đầu tìm cách xóa lỗ, chi trả cổ tức cho các cổ đông.

Còn nhớ, vào tháng 4 vừa qua, Sở giao dịch chứng khoán "bỗng dưng" đưa cổ phiếu một loạt công ty chứng khoán vào diện cảnh báo. Nguyên nhân xưa cũ là lỗ lũy kế.

Quan sát kết quả kinh doanh quý 1 của các công ty chứng khoán nói trên, chúng ta đều thấy có lãi. Chứng khoán trải qua nhiều phen lận đận, kết quả là những khoản lỗ từ mấy năm trước vẫn cứ đeo bám mãi hoạt động kinh doanh hiện tại của các công ty. Có thể kể đến Chứng khoán Sài gòn-Hà Nội (SHS) lên kế hoạch lợi nhuận khủng năm 2014 với kỳ vọng bù đắp lỗ lũy kế, Chứng khoán Hải Phòng (HPC) tính cách hợp nhất với công ty chứng khoán khác với cùng mục đích.... Trong khi đó, Chứng khoán Bảo Việt (BVS) dự kiến phải hết năm 2015 công ty mới có thể xóa lỗ lũy kế...

Với khoản lỗ 300-400 tỷ có thể ghi nhận trong 6 tháng đầu năm và dự kiến cả năm 2014 lỗ đến hơn 1.000 tỷ, PVX  sẽ có 3 năm lỗ liên tục, dẫn tới không đủ điều kiện để tiếp tục niêm yết trên HNX.

Theo quan sát của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tại hai ngày trước đó, dư bán sàn của PVX luôn ở mức trên 10 triệu đơn vị. Vì vậy, lượng cầu mạnh và khả năng hút vốn lớn trong phiên này gây khá nhiều bất ngờ. Rồng Việt Securities cho rằng “hơn 10 triệu cổ phiếu mua giá sàn trong thời gian khá ngắn từ ngay đầu phiên chứ không phải ở một giai đoạn tích cực nào của thị trường cho thấy khả năng đây là lượng cầu “bắt đáy thực”.

Đặc biệt, giá đóng cửa hiện ở mức 4.200 đồng/cp, cao hơn giá sàn càng thể hiện rõ ràng xu thế bắt đáy tại mã này. Ngoài ra, lực mua mạnh tại PVX đã kéo theo lực cầu lan sang các cổ phiếu khác, giúp HNX có điểm xanh. Như vậy, vô hình chung điều này có tác động tích cực đến sự sôi động của thị trường hôm nay.”

Trong nỗ lực để cứu vãn hoạt động kinh doanh kém hiệu quả của PVX, PVN đã đưa ra hàng loạt các biện pháp nhằm tái cấu trúc TCT này.  

Cụ thể như cơ cấu các khoản nợ, đàm phán giảm lãi suất và yêu cầu thoái vốn tại những dịch vụ không liên quan đến xây lắp trên bờ. Bên cạnh đó, hỗ trợ hoạt động kinh doanh thông qua giao hợp đồng tổng thầu EPC Nhà máy Nhiệt Điện Thái Bình 2 (trị giá 1,2 tỷ USD) và dự án Vũng Áng được trình phê duyệt điều chỉnh mức đầu tư thêm 800 tỷ đồng.

Theo quan điểm của VDSC, khả năng thoát lỗ lũy kế thuần túy dựa vào hoạt động kinh doanh trong năm 2014 là không khả thi. Kết quả lợi nhuận đột biến chỉ có thể xảy ra nếu PVX có thể thoái được vốn tại các công ty con với mức giá tốt.

Hiện nay, trong danh sách thoái vốn tại 13 công ty con, PVX đã thoái thành công khoảng 3,75 triệu cổ phiếu (xấp xỉ chiếm 14% vốn đầu tư) với lợi nhuận thu được chỉ khoảng 9,4 tỷ đồng.

Xem xét thị giá của 12 công ty còn lại, rõ ràng phương án thu hồi vốn với giá cao hơn giá trị đầu tư ban đầu có vẻ không lạc quan khi hầu hết giá thị trường hiện nay đều nhỏ hơn 10.000 đồng/cp.

P.N. (Tổng hợp)