Công ty Cổ phần Tập đoàn Phú Tài Miền Trung (Tập đoàn Phú Tài miền Trung) được khai sinh từ những năm đầu của thế kỷ 21 tại thành phố Hà Tĩnh. Doanh nhân Nguyễn Hải Lam (SN 1970 - Hà Tĩnh) được biết tới là nhà sáng lập, đương kim Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc nhà thầu lừng lẫy trên thị trường xây dựng, hạ tầng giao thông này.

Trong vai trò liên danh và độc lập, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung đã trúng nhiều gói thầu có giá trị lên đến hàng nghìn tỷ đồng tại tỉnh Hà Tĩnh, Cần Thơ và các địa phương trên cả nước với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách rất thấp.

Cụ thể, tại tỉnh Hà Tĩnh, Gói thầu 18.XL: Xây dựng nền, mặt đường và các công trình trên tuyến số 1 đoạn Km4+100-Km8+799,03 thuộc Công trình Đường trục chính trung tâm nối Quốc lộ 1 đoạn tránh thị xã Kỳ Anh đến cụm cảng nước sâu Vũng Áng – Sơn Dương, Hà Tĩnh do ông Nguyễn Hữu Kiên, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh ký Quyết định số 282/QĐ-BQLDAKV về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.

Không ai khác, bên trúng thầu là Liên danh Tập đoàn Phú Tài Miền Trung và Tổng công ty 36 – CTCP. Loại hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh, thời gian thực hiện hợp đồng 900 ngày kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực. Nguồn vốn từ Ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh và Chủ đầu tư huy động các nguồn vốn hợp pháp khác. Giá trị trúng thầu là hơn 375,3 tỷ đồng, tiết kiệm cho nguồn vốn hơn 219,2 triệu đồng (giá dự toán gói thầu là hơn 375,5 tỷ đồng), tương ứng tỷ lệ giảm giá chỉ 0,05% .

Trước đó, vào tháng 7/2022, trong vai trò liên danh chính, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung cùng Công ty TNHH Vĩnh Phúc, Công ty Cổ phần tư vấn và xây dựng Biển Đông cũng đã trúng gói thầu số 06.XL: Xây dựng nền, mặt đường và công trình trên tuyến theo hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công được duyệt thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp đường tỉnh ĐT.553 đoạn từ Lộc Yên – đường Hồ Chí Minh (đoạn Km39+030 đến Km47+830) với giá trúng thầu hơn 220,6 tỷ đồng, giảm 0,18% so với giá dự toán (221 tỷ đồng).

Tại quê nhà Hà Tĩnh, kịch bản trúng thầu sát giá tại những gói thầu có sự góp mặt của Tập đoàn Phú Tài Miền Trung còn diễn ra tại gói thầu số 01.XL: Xây dựng tuyến đê và công trình trên tuyến theo hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công được duyệt thuộc dự án Đê tả Nghèn huyện Lộc Hà, đoạn qua chùa Phổ Độ nối với Tỉnh lộ 9 do UBND huyện Lộc Hà làm chủ đầu tư, được công bố vào tháng 4/2022.

Tại gói thầu này, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung đã trúng thầu với số tiền 17,5 tỷ đồng, tiết kiệm cho ngân sách vỏn vẹn 4,7 triệu đồng. Một tỷ lệ tiết kiệm mang tính chất tượng trưng.

Tại Cần Thơ, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung là đối tác hàng đầu của Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ, giữa hai bên có nhiều lần hợp tác hàng trăm tỷ.

Năm 2019, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung ghi dấu ấn với việc trúng liên tiếp 2 gói thầu xây lắp hơn 113 tỷ đồng từ Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP. Cần Thơ). 

Tiêu biểu, gói thầu 3 "Xây dựng đoạn kè từ cầu Cái Sơn 2 đến cầu Sáu Bé (chi phí xây dựng và chi phí hạng mục chung)" được chốt giá dự toán là hơn 81,5 tỷ đồng, giá trúng thầu là gần 81 tỷ đồng, tỷ lệ giảm giá khoảng 0,7%.

Hay như Gói thầu Thi công xây lắp và thiết bị công trình (bao gồm chi phí xây dựng + chi phí thiết bị + chi phí hạng mục chung) thuộc Dự án Kè chống sạt lở sông Ô Môn – khu vực Thới An, quận Ô Môn (phía bờ phải), Tập đoàn Phú Tài Miền Trung được Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ (bên mời thầu) chỉ định trúng thầu với giá 32,212 tỷ đồng (giá gói thầu là 33,242 tỷ đồng).

Năm 2020, giữa thời kỳ dịch bệnh bủa vây, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung tiếp tục trúng thêm 2 gói thầu thi công xây dựng nữa tại Chi cục Thủy lợi thành phố Cần Thơ. 

Năm 2021, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung cùng Công ty TNHH Xây dựng thương mại dịch vụ D.N.T - Công ty TNHH Xây dựng và Khảo sát công trình Thanh Tuấn trúng gói thầu CT3-PW-1.16 "Cải tạo rạch Cái Sơn - Mương Khai (đoạn từ KI+883 - K4+197) và xây dựng công ngăn triều rạch Phó Thọ, Cây Dừa" có giá hơn 269,4 tỷ đồng, gói thầu này tiết kiệm cho ngân sách nhà nước là 2,2%.

Tập đoàn Phú Tài Miền Trung sau đó tiếp tục thâm nhập vào những công trình, dự án trọng điểm có ý nghĩa cho sự phát triển của địa phương, như gói 16: Thi công xây dựng đường và các cầu (đoạn Km03+000-Km06+080) do Sở Giao thông Vận tải TP Cần Thơ mời thầu (gần 620 tỷ đồng).

Tại Sóc Trăng, tháng 3/2022, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung nằm trong liên danh trúng Gói thầu số 08: Thi công xây dựng công trình (đoạn 1 từ Km0+000 đến Km29+300) thuộc Dự án Tuyến đường trục phát triển kinh tế Đông Tây, tỉnh Sóc Trăng. Gói thầu này Ban Quản lý dự án 2 tỉnh Sóc Trăng là chủ đầu tư.

Theo đó, Liên danh Tập đoàn Phú Tài Miền Trung - Công ty CP Xây dựng Tân Nam trúng thầu với giá 755,032 tỷ đồng, giảm 3,32% so với giá gói thầu.

Trúng nhiều gói thầu sát giá có giá trị góp phần không nhỏ đưa lại cho Tập đoàn Phú Tài Miền Trung doanh thu lến đến hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, đáng nói là lợi nhuận doanh nghiệp thu về lại ít ỏi đến bất ngờ.

Doanh thu của Tập đoàn Phú Tài Miền Trung tăng tốc ở năm 2020 với 262 tỷ đồng (lợi nhuận sau thuế chưa đến nổi 500 triệu đồng), nhưng đến năm 2021 - 2022 đột ngột có xu hướng "đi lùi" về còn 153 tỷ đồng (lãi sau thuế khoảng 250 triệu đồng) và 148 tỷ đồng.

Trong năm 2022, Tập đoàn Phú Tài Miền Trung liên tục tăng cường nợ vay. Công ty đã vay vốn tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Hà Tĩnh, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Hà Tĩnh. 

Lãi ròng giai đoạn 2020 - 2023 mà Tập đoàn Phú Tài Miền Trung công bố lần lượt là 474 triệu đồng, 250 triệu đồng, 413 triệu đồng và 577 triệu đồng. Như vậy, tổng doanh thu 870 tỷ đồng chỉ quy đổi cho nhà thầu được 1,7 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ sinh lời trên doanh thu là 0,2% (thu 1.000 đồng có lãi 2 đồng). Lãi thấp đồng nghĩa độ lớn trên hóa đơn thuế của doanh nghiệp cũng được giảm bớt đi phần nào...

Sự chênh lệch giữa vốn tự có và nợ bên ngoài của Tập đoàn Phú Tài Miền Trung đang là 7 lần, tức 1 đồng vốn cõng đến 7 đồng nợ (tính đến cuối năm 2023, tổng tài sản của Tập đoàn Phú Tài Miền Trung là 439,8 tỷ đồng, hình thành từ 385,9 tỷ đồng nợ phải trả và 53,9 tỷ đồng vốn chủ sở hữu). 

Công ty Cổ phần Tập đoàn Phú Tài Miền Trung được thành lập ngày 29/10/2002 tại xã Thạch Trung, TP. Hà Tĩnh. Người đại diện pháp luật kiêm tổng giám đốc là ông Nguyễn Hải Lam (SN 1970). Cập nhật tại tháng 6/2016, vốn điều lệ Tập đoàn Phú Tài Miền Trung đạt 50 tỷ đồng. Cổ đông sáng lập bao gồm ông Nguyễn Hải Lam góp 80%, ông Nguyễn Ngọc Nhung góp 10%, tuy nhiên ông Nhung đã chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Tài và ông Nguyễn Văn Chung góp 10% còn lại, tương tự ông Chung cũng đã chuyển nhượng số cổ phần của mình cho bà Phùng Ánh Ngụ. Đến tháng 9/2017, cả ông Nguyễn Văn Tài và bà Phùng Ánh Ngụ đều triệt thoái vốn khỏi Tập đoàn Phú Tài Miền Trung. Trong năm 2022, ông Nguyễn Hải Lam, Chủ tịch công ty vẫn cũng đã thành lập các công ty mới: Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Home Land, vốn điều lệ 50 tỷ đồng; Công ty TNHH Halivico với ngành nghề chính của công ty là "Tư vấn, lập dự án đầu tư xây dựng công trình nhà ở, khu đô thị và công nghiệp; Tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lợi, hạ tầng kỹ thuật" có vốn điều lệ 30 tỷ đồng. Cả 2 công ty mới này, ông Nguyễn Hải Lam đều là người đại diện pháp luật.