Tín dụng tăng chậm

Cho đến hết tháng 7, tín dụng ngân hàng vẫn tăng chậm. Theo NHNN, tổng phương tiện thanh toán toàn hệ thống tăng 7,36%, huy động vốn tăng 6,98%, tăng trưởng tín dụng 3,68%. Nguyên nhân do nhu cầu vốn của khách hàng không tăng. Nửa đầu năm, dư nợ tín dụng của ACB chỉ tăng 3,3%; Vietcombank tăng 6,6%; SCB tăng trên 7% và Sacombank có phần trội hơn khi tăng 9,4%.

Thống đốc NHNN cho biết, hiện ngân hàng đã huy động đủ vốn cho vay, nhưng đầu ra đang hạn chế. Một phần do nợ xấu và một phần do các doanh nghiệp có sức khỏe tốt lại không có nhu cầu vay. Trong khi đó DNNVV có nhu cầu vay vốn lại không có tài sản đảm bảo, nhu cầu vốn của doanh nghiệp sức khỏe tốt đủ điều kiện vay không tăng. Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp tiếp tục khó khăn, nhiều doanh nghiệp chỉ hoạt động cầm chừng, nhất là DNNVV, khiến mặc dù tín dụng không tăng nhưng nợ xấu lại tăng. Trên thực tế, lãi suất cho vay tuy giảm, nhưng chỉ các doanh nghiệp khỏe mới có thể được vay.

Nợ nhóm 5 tiếp tục tăng

Tín dụng chậm, song nợ xấu vẫn không ngừng tăng. Theo NHNN Chi nhánh TP. HCM, đến 31/7/2014, nợ xấu chiếm 4,65% tổng dư nợ. Nhưng trong đó, nợ có khả năng mất vốn chiếm đến 70%. Vietcombank cho biết nợ có khả năng mất vốn của ngân hàng lên tới 70%. Báo cáo tài chính quý II cho thấy, ngân hàng này có tổng cộng 9.031 tỷ đồng nợ xấu, chiếm 3,09% tổng dư nợ, song trong đó, riêng nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5) là 4.765 tỷ đồng, tăng 70,7% trong vòng 6 tháng.  Trong khi cuối năm 2013, nợ xấu Vietcombank chỉ dừng ở mức 2,73% và nợ có khả năng mất vốn chưa đến 2.800 tỷ đồng.

Vietinbank với 3.172 tỷ đồng nợ có khả năng mất vốn, tăng 40% so với đầu năm. Tổng nợ xấu của ngân hàng này tăng 2,5 lần, từ 3.770 tỷ đồng cuối 2013 lên hơn 9.500 tỷ đồng hiện tại và dẫn đầu hệ thống các ngân hàng đã công bố báo cáo cho đến thời điểm này.

Eximbank trong khi đó ghi nhận gần 62% nợ xấu là có khả năng mất vốn với con số tuyệt đối gần 1.460 tỷ đồng.

Ngân hàng Quân đội có nợ nhóm 5 xấp xỉ 1.000 tỷ đồng và chiếm 34% trong tổng nợ xấu. Nợ nhóm 3 đến nhóm 5 ở nhà băng này cũng đã vượt ngưỡng mà Ngân hàng Nhà nước xưa nay vẫn cho là an toàn ở 3%.

Nợ có khả năng mất vốn ở ngân hàng ACB chiếm gần 60% tổng nợ xấu và tăng 23% sau 6 tháng đầu năm.

Lợi nhuận một số ngân hàng

Mặc dù gặp không ít những khó khăn về nợ xấu, tín dụng, một số ngân hàng vẫn có kết quả khả quan 6 tháng đầu năm.

Dự phòng rủi ro Sacombank tăng khá mạnh trong năm nay, riêng quý II tăng gấp hơn 4 lần lên 215 tỷ đồng và 6 tháng tăng gần 25% so với cùng kỳ, với 308 tỷ đồng.

Về các hoạt động kinh doanh, thu nhập lãi thuần quý II/2014 của Sacombank đạt 1.832 tỷ đồng, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước và lũy kế 6 tháng đạt 3.340 tỷ đồng. Sacombank đạt 781 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế quý II, tăng 30,6% so cùng kỳ. 6 tháng, lợi nhuận trước thuế tăng 5,7%, đạt 1.531 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế quý II là 614 tỷ đồng, tăng 34%, trong khi 6 tháng tăng gần 9%, đạt 1.201 tỷ đồng.

Tương tự, tại Vietcombank do nợ xấu, nhất là nợ có khả năng mất vốn tăng cao nên trong quý II và lũy kế 6 tháng đầu năm, chi phí hoạt động lẫn dự phòng rủi ro của Ngân hàng đều tăng so với cùng kỳ. Cụ thể, dự phòng rủi ro tín dụng của Vietcombank 6 tháng đầu năm nay là hơn 2.400 tỷ đồng, tăng 20% so cùng kỳ. Kết quả, lũy kế 6 tháng, lợi nhuận trước thuế là 2.846 tỷ đồng và sau thuế 2.223 tỷ đồng. Tuy vậy, lợi nhuận Ngân hàng vẫn tăng lần lượt 9,3%, 12,5% so với cùng kỳ.

Doanh thu quý II/2014 SHB đạt 760 tỷ đồng tăng gần 17% so với cùng kỳ năm ngoài, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ tăng gấp 3 lần đạt 111 tỷ đồng trong quý II năm nay nhưng hoạt động mua bán chứng khoán đầu tư lỗ 89,5 tỷ đồng, gấp 10 lần cùng kỳ năm trước.

Hoạt động dịch vụ lãi 131 tỷ đồng, gấp 3,8 lần so với cùng kỳ. Hoạt động khác lãi 58 tỷ đồng, tăng 56,7% cùng kỳ 2013. Lãi từ hoạt động ngoại hối trong quý II là 28 tỷ đồng, giảm 15,1%. Thu nhập từ vốn góp lãi hơn 2 tỷ đồng.

Trong quý II/2014 chi phí hoạt động của SHB đã giảm 33% từ mức 427 tỷ đồng của năm trước xuống còn 284 tỷ đồng trong năm nay. Vì vậy, lợi nhuận trước trích dự phòng của SHB tăng 87,7% lên 587 tỷ đồng.

Tuy nhiên do trích lập dự phòng cũng tăng mạnh, từ 128 tỷ đồng trong quý II/2013 lên 358 tỷ đồng trong quý II/2014, tương ứng mức tăng 170%  khiến lợi nhuận trước thuế chỉ tăng 24,5% so với cùng kỳ, đạt 228 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế tăng 31,2% đạt 185 tỷ đồng.

Theo Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Phước Thanh, cách duy nhất để các ngân hàng có thể xử lý nợ xấu hiện nay là tăng trích lập dự phòng rủi ro nên buộc phải hy sinh lợi nhuận. Trong khi đó, việc Thông tư 09 và 02 đi vào thực tiễn đòi hỏi mức trích lập dự phòng rủi ro cao hơn. NHNN cũng khuyến cáo, các ngân hàng phải đặc biệt quan tâm, chủ động tái cơ cấu hoạt động, đẩy mạnh xử lý nợ xấu. Trong đó, các giải pháp xử lý nợ xấu thông qua xử lý tài sản đảm bảo nợ vay, dự phòng rủi ro… cần được đặt lên hàng đầu.

Bức tranh lợi nhuận trong nửa đầu năm mặc dù có gam màu sáng, nhưng theo chuyên gia lĩnh vực tài chính - tiền tệ, khả năng hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận mà nhiều ngân hàng đưa ra cho năm nay là không dễ dàng, đặc biệt khi các quy định siết chặt việc phân loại nợ trong Thông tư 02 và 09 được áp dụng.

Quốc Hưng (Tổng hợp)