Tuy nhiên, mới đây sự việc lại nóng trở lại khi PVcomBank có văn bản gửi cơ quan công an đề nghị điều tra xử lý theo pháp luật.

Được biết, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) được thành lập trên cơ sở hợp nhất giữa Ngân hàng TMCP Phương Tây – WesternBank và Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam – PVFC. Theo đó, PVcomBank kế thừa và tiếp nhận toàn bộ các quyền lợi và nghĩa vụ của WesternBank, trong đó có khoản bảo lãnh của khách hàng Nguyễn Sơn do WesternBank Chi nhánh Cần Thơ phát hành. Do các tranh chấp pháp lý giữa các bên, hiện vụ việc đã được Tòa án nhân dân Hồ Chí Minh thu lý. Tuy nhiên, trong quá trình xử lý, PVcomBank nhận thấy khoản bảo lãnh nêu trên có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc cấp bảo lãnh, có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp nên đã gửi văn bản cho cơ quan công an đề nghị xác minh làm rõ những sai phạm của các bên liên quan trong quá trình bảo lãnh.

Quá trình diễn biến của khoản bảo lãnh

Ngày 27/01/2011, WesternBank nhận được đơn đề nghị bảo lãnh của ông Nguyễn Sơn, sinh năm 1962 và bà Quách Thị Nga, sinh năm 1962; cùng có địa chỉ tại: 41/8 đường Cô Giang, phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó đề nghị WesterBank bảo lãnh để đảm bảo cho nghĩa vụ thanh toán của ông Nguyễn Sơn tại Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần số 01/VĐL/VĐC/2011 về việc nhận chuyển nhượng cổ phần phổ thông tại Công ty cổ phần Địa ốc Viễn Đông Việt Nam (VĐL), với số tiền bảo lãnh tối đa: 151.999.389.136 VNĐ; Đơn vị thụ hưởng thứ 01: Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam; Đơn vị thụ hưởng thứ 02: Công ty cổ phần Tư vấn Đầu tư và CGCN Viễn Đông.

Cùng ngày 27/01/2011, ông Chung Đức Quang – Trưởng bộ phận KHCN, Sở giao dịch Ngân hàng Phương Tây (WesternBank), chi nhánh Cần Thơ có tờ trình thẩm định khoản bảo lãnh của khách hàng Nguyễn Sơn và bà Quách Thị Nga lên Giám đốc Sở giao dịch Ngân hàng Phương Tây, chi nhánh Cần Thơ – ông Lê Nguyễn Trần Huấn.

Ngày 28/01/2011, WesternBank đã ký Hợp đồng cấp hạn mức bảo lãnh số 1601/2011/HĐHMBL.CN.SGD với ông Nguyễn Sơn và bà Quách Thị Nga. Theo đó, WesternBank đồng ý cấp bảo lãnh cho ông Nguyễn Sơn và bà Quách Thị Nga với số tiền bảo lãnh là 151.999.389.136 đồng.

Thanh tra NHNN chỉ rõ sai phạm về phát hành bảo lãnh của WesternBank

Sau khi WesternBank ký Hợp đồng cấp hạn mức bảo lãnh thì ngày 03/02/2012, Đoàn Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh Cần thơ đã tiến hành thanh tra hồ sơ bảo lãnh của WesternBank cho ông Nguyễn Sơn và đã phát hiện ra các vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Theo Kết luận thanh tra của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh Cần Thơ (Công văn số 120/KL-CTH), kết quả thanh tra hồ sơ bảo lãnh cho thấy các hành vi vi phạm quy chế bảo lãnh ngân hàng được ban hành theo Quyết định số 26/2006/QĐ-NHNN ngày 26/6/2006 của Thống đốc NHNN Việt Nam.

Cụ thể, việc tiến hành bảo lãnh nhưng thiếu hồ sơ bảo lãnh: Không có phương án kinh doanh hoặc dự án đầu tư khả thi hiệu quả; Thiếu chứng từ, hồ sơ về khả năng tài chính của khách hàng Nguyễn Sơn; Bảo lãnh ban hành không có mục đích bảo lãnh.

Thời điểm ông Quang có tờ trình thẩm định khoản bảo lãnh của khách hàng nhưng không phân tích được khả năng tài chính của ông Sơn. Về nội dung ký Hợp đồng bảo lãnh và phát hành Thư bảo lãnh không có điều kiện. Cấp thư bảo lãnh sai nội dung so với Hợp đồng bảo lãnh; WesternBank ban hành bảo lãnh không có điều kiện ràng buộc bất lợi cho Ngân hàng. Kết luận cũng cho rằng người ký thư bảo lãnh sai thẩm quyền.

Theo đó, thư bảo lãnh cho ông Nguyễn Sơn do ông Lê Nguyễn Trần Huấn ký là không đúng thẩm quyền do tại thời điểm đó ông Lê Nguyễn Trần Huấn không phải là người đại diện theo pháp luật của WesternBank và cũng không được ủy quyền. Điều này thậm chí còn vi phạm quy định nội bộ của WesternBank.

Khách hàng đã được hưởng quyền lợi nhưng không thực hiện trách nhiệm?

Thực tế Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần của  2 đơn vị là VĐC và Trung Nam cho ông Nguyễn Sơn đã được thực hiện, trong khi ông Nguyễn Sơn chưa chuyển tiền thanh toán cho 2 đơn vị này, thể hiện ở việc ông Nguyễn Sơn vẫn đứng tên cổ phần VĐL. Từ đó đẫn đến việc 2 Bên chuyển nhượng khởi kiện yêu cầu PVcomBank thực hiện nghĩa vụ Bảo lãnh. Điều này dấy lại nghi ngại về việc sự chối bỏ trách nhiệm của ông Sơn trong khi đã sở hữu cổ phần, tức là đã được hưởng quyền lợi.

Liên quan đến khoản bảo lãnh của khách hàng Nguyễn Sơn do WesternBank Chi nhánh Cần Thơ phát hành, trong đơn đề nghị gửi đến cơ quan công an, PVcomBank cho biết: Theo Hợp đồng cầm cố bằng tài sản của Bên thứ ba số 1601/2011/HĐCC-CN.SGD ngày 28/01/2011, Ông Đặng Thành Tâm đồng ý cầm cố 6.000.000 cổ phần (mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần) tại Công ty Cổ phần Khoáng sản Sài Gòn - Quy Nhơn (SQC) thuộc sở hữu của mình để đảm bảo cho nghĩa vụ trả nợ của ông Nguyễn Sơn và bà Quách Thị Nga đối với WesternBank phát sinh theo Hợp đồng cấp hạn mức bảo lãnh số 1601/2011/HĐHMBL.CN.SGD. Giá trị tài sản ghi nhận tại Hợp đồng thế chấp là 507.600.000.000 đồng (tương ứng 84.600 đồng/cổ phần). Ông Đặng Thành Tâm và WesternBank đã thực hiện thủ tục xác nhận và phong tỏa tài sản đảm bảo ngày 28/01/2011, có xác nhận của SQC. Tài sản cầm cố nêu trên đã được đăng ký giao dịch bảo đảm tại Trung tâm đăng ký giao dịch, tài sản tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 19/03/2012. Ông Đặng Thành Tâm là một trong các chủ sở hữu chính của WesternBank đã thực hiện cầm cố tài sản để đảm bảo nghĩa vụ bảo lãnh cho ông Nguyễn Sơn và vợ là bà Quách Thị Nga, trong đó ông Nguyễn Sơn là anh vợ của ông Tâm.

Từ những thông tin trên, trước nguy cơ có thể xảy ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngân hàng do một số cá nhân có liên quan đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật trong quá trình cấp bảo lãnh, PVcomBank đã có văn bản gửi cơ quan công an đề nghị hỗ trợ tiến hành xác minh, điều tra làm rõ các sai phạm của các cá nhân liên quan trong việc thực hiện phát hành 02 chứng thư bảo lãnh cho ông Nguyễn Sơn nêu trên để xác định trách nhiệm, nghĩa vụ và xử lý theo quy định của pháp luật đối với các cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian sớm nhất.