Theo thông lệ như mọi năm, Ngân hàng Nhà nước đã sớm công bố kế hoạch cho năm 2015. Vì là năm cuối cùng trong thực hiện kế hoạch tái cơ cấu của ngành nên chủ trương của Thống đốc Nguyễn Văn Bình là những gì cần làm thì phải làm ngay. Bằng chỉ thị 01 rồi chỉ thị 02/CT – NHNN, Thống đốc đưa ra hơn 70 đề mục cho tất cả các vụ, cục, cơ quan chức năng trong hệ thống ngân hàng.
Tuy nhiên vấn đề mà những người ngoài ngành ngân hàng quan tâm nhất đó chính là lãi suất. Theo đó NHNN đã đưa ra kế hoạch giảm tiếp mặt bằng lãi suất trung, dài hạn từ 1 - 1,5%/năm và nghiên cứu triển khai một số chính sách tín dụng mang tính sáng tạo, đột phá để góp phần giúp các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, kế hoạch thực hiện giảm trung, dài hạn từ 1 - 1,5%/năm của NHNN là hoàn toàn có thể thực hiện được bởi tuyên ngôn về vấn đề lãi suất của NHNN là “điều chỉnh theo diễn biến CPI”. Mà hiện CPI vẫn đang theo xu hướng giảm. Mặt khác, những con số tổng kết năm 2014 cho thấy hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) đang rất dư thừa vốn, trong khi tiền gửi tăng 16,31% thì cho vay ra chỉ tăng trên 14%. Không những thế, trong những năm gần đây mặt bằng lãi suất đang theo xu hướng giảm nên người gửi tiền cũng chọn kỳ hạn gửi dài hơn. Đây là yếu tố quan trọng để NHNN quyết định yêu cầu các NHTM giảm lãi suất cho vay trung, dài hạn.
Kế hoạch giảm lãi suất dài hạn của NHNN có thể thực hiện được?
Thực tế cho thấy trong những năm qua, NHNN đã rất nỗ lực trong điều hành để giảm lãi suất. Qua đó, hỗ trợ cho doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Trong năm 2014, NHNN đã điều chỉnh giảm 1,5%/năm trần lãi suất huy động bằng VND đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến 6 tháng, điều chỉnh giảm 2%/năm với trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với lĩnh vực ưu tiên. Với những con số nêu trên có thể thấy rằng mặt bằng lãi suất đã trở về mức thấp hơn giai đoạn 2005 – 2006, cộng với việc lạm phát tăng thấp trong năm 2014, NHNN đang có điều kiện để giảm lãi suất sâu hơn.
Tuy nhiên NHNN cần phải có tính toán thận trọng, duy trì sự chênh lệch hợp lý giữa lãi suất VND và lãi suất USD nhằm cân đối mục tiêu ổn định tỷ giá, thị trường ngoại hối và củng cố vị thế của đồng Việt Nam.
Ngoài mục tiêu giảm tiếp mặt bằng lãi suất trung, dài hạn từ 1 - 1,5%/năm, Ngân hàng Nhà nước còn công khai một loạt những kế hoạch tín dụng cho năm nay như: tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 16-18%, tín dụng tăng khoảng 13-15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến tình hình thực tế; ổn định tỷ giá với mức điều chỉnh không quá 2%, phấn đấu đưa tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 3% vào cuối năm nay…
Ngọc Anh (Th theo DDDN; TBNH; ANTT; Vietstock)