Trong Đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025” được Thủ tướng phê duyệt cuối tháng 2/2019 đã đề ra một loạt các giải pháp cơ cấu lại thị trường. Trong đó, việc bắt buộc các ngân hàng thương mại (NHTM) lên sàn là một trong các biện pháp nhằm đa dạng cơ sở hàng hóa trên thị trường.

Cụ thể, đề án yêu cầu thực hiện việc niêm yết, đăng ký giao dịch cổ phiếu của các NHTM cổ phần theo hướng đến hết năm 2020.

Được biết, NHNN và Ủy Ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) nhiều lần có công văn nhắc chủ trương, lộ trình tất cả NHTM phải niêm yết trên sàn chứng khoán những năm trước đây, chứ không phải đợi đến nay.

Ngân hàng lại tiếp tục lỡ hẹn

Trong năm 2019, có hàng chục ngân hàng đề ra mục tiêu niêm yết trên sàn chứng khoán. Song chưa đầy 2 tuần nữa là bước sang năm 2020 nhưng hàng loạt ngân hàng vẫn im ắng.

OCB, Nam A Bank, ABBank, Saigonbank, VietCapital Bank,... đều lỡ hẹn niêm yết cho dù các nhà băng này đã có kế hoạch rất cụ thể.

Theo đó, kế hoạch lên sàn của OCB từng gây sự chú ý lớn trong năm 2018 nhưng đến nay đã lỡ hẹn 2 năm.

Trong ĐHĐCĐ 2019, lãnh đạo ngân hàng này cũng từng nhấn mạnh với các cổ đông rằng ngân hàng sẽ cố gắng hoàn tất vào cuối quý III/2019. Tuy nhiên, sắp kết thúc năm 2019 mà OCB vẫn chưa có một thông tin chính thức nào về kế hoạch niêm yết sắp tới.

Nam A Bank cũng vậy, nhà băng này đã rục rịch kế hoạch lên sàn từ khá lâu.Trong năm 2015, ĐHĐCĐ của ngân hàng đã thông qua tờ trình ngân hàng sẽ tiến hành niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán theo đúng quy định của NHNN. Lãnh đạo ngân hàng này cho biết, Nam A Bank đã đủ các điều kiện để tiến hành hoàn tất thủ tục để niêm yết trên sàn chứng khoán trong năm 2015. Tuy nhiên, năm đó Nam A Bank lỡ hẹn lên sàn.

Năm 2018, nhà băng này đã chốt danh sách cổ đông chuẩn bị lên sàn UPCoM ngày 24/10/2018, nhưng sau đó lại ký thông báo gửi cổ đông về việc thay đổi ngày chốt danh sách cổ đông để đăng ký lưu ký, đăng ký giao dịch cổ phiếu Nam A Bank trên hệ thống giao dịch UpCom. Ngày chốt danh sách cổ đông được ban lãnh đạo hứa hẹn trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên, hết năm 2018 vẫn biệt tăm.

Đến năm 2019, nhà băng này đã thông qua kế hoạch đưa toàn bộ số cổ phiếu đã phát hành lên sàn HOSE và tăng vốn điều lệ lên 5.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến thời điểm này ngân hàng vẫn chưa có động thái nào cho thấy việc lên sàn đã sẵn sàng.

Hay tại Saigonbank cũng đã được cổ đông thông qua phương án lên sàn UPCoM vào cuối năm nay nhưng hiện tại cũng lỡ kế hoạch.

Những ngân hàng trên dù lỡ hẹn nhưng vẫn nhắc tới lộ trình niêm yết thì một vài ngân hàng khác như PVcombank, VietABank, PGBank, ngân hàng Bảo Việt, ngân hàng Đông Á,... còn chưa hề đề cập đến kế hoạch niêm yết trong năm nay.

Như vậy, hiện mới chỉ có 18/31 ngân hàng đưa cổ phiếu lên giao dịch trên sàn chứng khoán. Trong đó có 10 ngân hàng giao dịch trên HOSE gồm VCB, CTG, BID, MBB, EIB, STB, TCB, HDB, TPB, VPB; 3 ngân hàng trên HNX là ACB, SHB, NVB và 5 ngân hàng giao dịch trên UPCoM là LPB, VIB, VBB, BAB, KLB.

Đến thời điểm hiện tại, còn khoảng hơn 10 ngân hàng nữa phải chạy nước rút để niêm yết trên sàn chứng khoán trong năm 2020. Tuy nhiên, điều này khó có thể đạt được.

Lỡ kế hoạch niêm yết, ngân hàng đang toan tính chuyện gì?

Một "điệp khúc" được các ngân hàng "tâm sự" khi lỡ hẹn niêm yết chính là chưa lựa chọn được thời điểm thuận lợi.

Nhiều lãnh đạo ngân hàng cho rằng nếu niêm yết vào thời điểm thị trường ảm đạm, lao dốc, ngân hàng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn, cổ phiếu không thể tăng giá, thậm chí còn giảm xuống dưới mệnh giá.

Ở OCB, tại đại hội đồng cổ đông diễn ra vào tháng 4/2019, chủ tịch Trịnh Văn Tuấn cho biết, năm 2018 khi tháng 4-5 thị trường thay đổi rất lớn, trong bối cảnh một vài ngân hàng bán cho ngân hàng và chính thức niêm yết đã tạo cú sốc cho nhà đầu tư ngoại (lỗ khi thị giá giảm mạnh sau đó), dẫn đến việc OCB thận trọng đi sau thì khá bất lợi. Do đó, OCB năm 2018 đã quyết định lùi niêm yết và tiếp tục tìm kiếm đối tác.

Vị chủ tịch này còn trấn an sẽ cố gắng niêm yết trong năm 2019, với sự cố gắng rất cao của HĐQT nhiều khả năng sẽ không chậm trễ hơn nữa. Tuy nhiên, chưa đầy 2 tuần nữa là hết năm 2019, lời nói của lãnh đạo OCB có lẽ sẽ không thành sự thật.

Tương tự, hồi đầu năm 2019, ông Trần Ngọc Tâm, Tổng giám đốc Nam A Bank cho biết năm nay chắc chắn sẽ niêm yết cổ phiếu trên HoSE. Sau đại hội cổ đông năm nay, ngân hàng sẽ mời đối tác tham gia để tăng vốn, trong đó chủ yếu là đối tác nước ngoài. Ngân hàng sẽ nhập 2 sàn chứng khoán là một cho nên sẽ lên thẳng sàn chính thức. Tuy nhiên, đến giờ ngân hàng này cũng biệt vô âm tín thông tin lên sàn.

Trước đó, tại ĐHCĐ Nam A Bank năm 2018, ông Nguyễn Quốc Toàn - chủ tịch HĐQT từng lý giải, giai đoạn 2015 - 2017 thị trường nói chung diễn biến chưa thuận lợi và sự quan tâm đến cổ phiếu Nam A Bank còn chưa đủ để ngân hàng quyết định niêm yết.

Nhiều ý kiến lại cho rằng các ngân hàng ngại lên sàn vì yêu cầu phải minh bạch hoạt động kinh doanh, công khai báo cáo tài chính. Đặc biệt là những ngân hàng có lợi nhuận thấp, nợ xấu cao sẽ không muốn công khai vì lo ngại ảnh hưởng hoạt động và giá cổ phiếu.

Hà Phương