Cũng theo PGS. TS.Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và
chính trị thế giới cho rằng, theo tính toán của các chuyên gia, đồng Việt Nam
đang bị định giá cao hơn từ 10% đến 25%.
Ngoài ra có thể thấy chính sự bất
hợp lý trong phân bổ thu nhập giữa các nhóm người giàu nhất và nhóm người nghèo
nhất cũng như giá cả độc quyền đã làm cho tiền đồng bị định giá cao. Cụ thể
trong khi thu nhập đầu người của người dân bắt đầu tăng nhẹ trong thời gian qua
thì thu nhập bình quân của nhóm 20% người giàu nhất so với nhóm 20% người nghèo
nhất đã tăng từ 7 lần lên 8,5 lần.
Phần lớn thu nhập của nhóm 20% người giàu
nhất Việt Nam chuyển sang đầu tư và chi tiêu trong lĩnh vực tài chính và bất
động sản là nguyên nhân làm cho tiền đồng bị định giá thực cao. Do bất động sản
là một loại hàng hóa phi mậu dịch với ý nghĩa chúng không thể trao đổi xuyên
biên giới, khi có tình trạng bong bóng bất động sản nên người Việt buộc phải
mua nhà với giá thuộc loại đắt nhất thế giới mà không thể sang nước khác “nhập
khẩu” nhà để tạo sức ép giảm giá nhà trong nước. Trong trường hợp này nếu có
phá giá sẽ không giải quyết được vấn đề tiền đồng bị định giá cao do chênh lệch
giá trong nước luôn cao hơn nước ngoài.
Thêm vào đó, nhóm hàng hóa độc quyền
của khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) như điện, nước, xăng dầu… thuộc vào
loại hàng hóa gần như phi mậu dịch. Người dân bắt buộc phải tiêu thụ nhóm hàng
hóa độc quyền này mà không còn lựa chọn nào khác. Nếu như giá cả nhóm hàng hóa
này không bị quy định bởi các DNNN độc quyền thì các doanh nghiệp thuộc khu vực
tư có thể nhập về với giá rẻ để làm giảm giá trong nước xuống.
Như vậy do giá cả nhóm hàng hóa phi
mậu dịch (như bất động sản) và hàng hóa độc quyền liên tục tăng lên đã làm cho
tiền đồng bị định giá cao quá mức, vì vậy, giải pháp phá giá sẽ không thể cải
thiện đáng kể sức cạnh tranh của hàng hóa nội địa nếu như giá cả của những nhóm
hàng hóa này tăng cùng chiều với thu nhập bình quân đầu người
Điều
chỉnh tỷ giá thế nào là hợp lý
Nếu
lạm phát tăng bắt nguồn từ tình trạng bong bóng tài sản và việc tăng giá liên
tục của nhóm hàng hóa độc quyền như xăng, dầu, điện, nước thì giải pháp phá giá
không khả thi. Đối với giá cả của hàng hóa phi mậu dịch như bất động sản thì
Chính phủ không nên can thiệp mang tính ứng cứu mà hãy để cho giá cả các loại
hàng hóa này giảm về đúng với giá trị thực của chúng. Một khi giá bất động sản
giảm mạnh sẽ kéo theo mặt bằng giá chung của nền kinh tế giảm đi đáng kể và do
đó làm giảm tỷ giá danh nghĩa cũng như tỷ giá thực.
Trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang có xu hướng phá giá để
tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa của họ thì Ngân hàng Nhà nước phải nghĩ đến
việc điều chỉnh tỷ giá linh hoạt hơn nữa.
Trên cơ sở phân tích lợi, hại, nhiều
chuyên gia kinh tế cho rằng, NHNN không nên điều chỉnh tỷ giá ngay lập tức
3-4%, mà giữ nguyên cách điều hành hiện tại, tức để tỷ giá tự điều chỉnh một cách từ từ theo tín hiệu thị
trường.
Anh Đức (tổng
hợp)