Theo thống kê tăng trưởng tín dụng 8 tháng đầu năm 2014 mới chỉ đạt gần 6% so với mục tiêu tín dụng 12-14% thì khoảng cách còn khá xa vời. Đẩy mạnh cho vay tín chấp hay cho vay không cần tài sản đảm bảo, đang là một trong những giải pháp mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra nhằm tăng cường tốc độ giải ngân trong những tháng cuối năm. Tuy nhiên nhiều ngân hàng khẳng định, đây là việc hết sức rủi ro do nguy cơ nợ xấu luôn hiện hữu.
Mới đây NHNN cũng đã có văn bản số 5342/NHNN/TTGSNH gửi các ngân hàng thương mại (NHTM) yêu cầu đẩy mạnh việc cho vay vốn ra thị trường, nhất là cho vay tín chấp.
Đẩy mạnh cho vay tín chấp: Chỉ là “lời nói gió bay”.
Theo đó các ngân hàng thương mại cần xây dựng quy trình thu thập, khai thác thông tin để đánh giá tín nhiệm khách hàng từ Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp cũng như hệ thống xếp hạng nội bộ để làm cơ sở xem xét cho vay tín chấp đối với doanh nghiệp.
Với nhiều doanh nghiệp đang trong tình trạng “đóng băng” hoạt động sản xuất kinh doanh do không còn tài sản đảm bảo để thế chấp, đây là thông tin tốt lành. Tuy nhiên, thực tế để doanh nghiệp có thể vay được tiền mà không cần tài sản đảm bảo là chuyện khó hơn... lên trời.
Mặc dù các lãnh đạo nhà băng ai cũng “hùng hồn” tuyên bố sẽ quyết liệt thực hiện theo chủ trương của NHNN đẩy mạnh cho vay tín chấp nhưng thực tế thì lại ngược lại hoàn toàn.
Theo đại diện các nhà băng, ngân hàng nào cũng có sản phẩm cho vay tín chấp, đây là một trong những sản phẩm chủ lực đối với mảng khách hàng cá nhân. Tuy nhiên, với doanh nghiệp, các nhà băng này lại không mấy mặn mà do không ai muốn đưa tiền cho người khác vay chỉ dựa vào… niềm tin.
Điều này cũng dễ hiểu bởi hiện nay tình hình kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng tới sức khỏe doanh nghiệp, nợ xấu tăng cao nên ngân hàng không thể ồ ạt cho vay mà không kiểm soát được chất lượng tín dụng cũng như không có tài sản đảm bảo. Do đó, ngân hàng cũng không dễ triển khai tín dụng tín chấp một cách ồ ạt mà phải có sự chọn lọc rất gắt gao, nhất là trước tình hình nợ xấu gia tăng.
Để đảm bảo an toàn, các ngân hàng chỉ dám cho vay tín chấp đối với các dự án của những tập đoàn, tổng công ty có sự bảo lãnh của Nhà nước dù biết rằng tiền cho vay không được đẩy vào đúng chỗ cần của nền kinh tế nhưng họ không có sự lựa chọn nào khác.
Còn đối với các doanh nghiệp, các ngân hàng sẽ phải sàng lọc kỹ khách hàng cho vay tín chấp và chỉ cấp tín dụng đối với doanh nghiệp tốt, dự án sản xuất, kinh doanh khả thi cao.
Liên quan đến vấn đề cho vay tín chấp, Thống đốc NHNN cũng nhìn nhận thẳng thắn, bản chất ngân hàng là lấy tiền của người dân cho vay lại nên dù có muốn đồng hành với doanh nghiệp bao nhiêu đi chăng nữa ngân hàng cũng phải thẩm định chặt chẽ.
Vì thế việc đẩy mạnh cho vay tín chấp vẫn chỉ là "lời nói gió bay" khó có thể đưa vào áp dụng thực tế. Bản thân doanh nghiệp cũng không nên kỳ vọng quá nhiều vào chính sách này.
Thanh Tuyền (TH)