Bầu Đức từng vui đến mất ngủ với 'heo ăn chuối'

CTCP Hoàng Anh Gia Lai (mã chứng khoán HAG - sàn HOSE) mới đây đã công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2025 với chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng tích cực.

Cụ thể, kết thúc quý I/2025, HAG đạt doanh thu thuần gần 1.380 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm trước. Trong cơ cấu doanh thu, trái cây tiếp tục là mảng đóng vai trò chủ lực với doanh thu hơn 1.000 tỷ đồng, chiếm 72% tổng doanh thu và tăng 13% so với cùng kỳ. Ngược lại, mảng chăn nuôi heo sụt giảm mạnh, chỉ thu về 76 tỷ đồng, giảm đến 74%.

Năm 2024, doanh thu thuần từ heo của HAGL chỉ đạt 1.004 tỷ đồng, giảm tới 49% so với năm 2023. Điều này hoàn toàn trái ngược với đà tăng trưởng mạnh mẽ của các doanh nghiệp chăn nuôi khác, trong bối cảnh giá heo hơi liên tục lập đỉnh.

Năm 2025, HAGL đặt mục tiêu mở rộng thị phần trong nước, đồng thời tiếp tục giữ vững và thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu với các sản phẩm chiến lược như chuối, sầu riêng và heo ăn chuối.

Mảng kinh doanh heo của HAGL gắn liền với thương hiệu heo ăn chuối được Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) cho ra mắt vào giữa năm 2022.

Cùng với việc phát triển chăn nuôi heo, bầu Đức thành lập CTCP BAPI Hoàng Anh Gia Lai để phân phối thịt heo ăn chuối.

Ngày 26/5/2022, BAPI Hoàng Anh Gia Lai ra đời dựa trên sự hợp tác giữa HAGL và Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Đông Á.

Thời điểm phát hiện ra mô hình kinh doanh trồng chuối, nuôi heo, ông Đức tâm sự, ông đã mất ngủ, vì vui mừng khi có được công thức thức ăn từ chuối giúp heo mau lớn, giá thành thấp.

"Lúc mới phát hiện con heo ăn chuối, tôi đã không ngủ được", bầu Đức chia sẻ.

Theo bầu Đức, HAGL đã thành công với bài toán heo ăn chuối khi đưa bột chuối vào chiếm 40% tỷ trọng thức ăn của heo, vừa giúp tăng chất dinh dưỡng đàn heo vừa hạ được chi phí chăn nuôi. Điều này đã giúp HAGL có lãi nhẹ vào năm 2021 và góp phần vào việc tìm lại lợi nhuận nghìn tỷ trong năm 2022 của doanh nghiệp.

Lợi thế của HAGL là có quỹ đất rộng, sản phẩm chuối và thịt heo là 2 loại thực phẩm cơ bản và thiết yếu đối với cuộc sống, thị trường tiêu thụ rộng lớn.

Nhờ hiệu ứng truyền thông tích cực, ngay khi khai trương điểm bán lẻ, heo BAPI nhanh chóng thu hút đông đảo khách hàng đến mua và trải nghiệm. Theo phản ánh từ báo chí, một số điểm bán thậm chí đã hết sạch hàng chỉ sau hai giờ ra mắt.

Thời điểm ra mắt, BAPI HAGL nhanh chóng mở gần 200 cửa hàng Bapi Food tại nhiều tỉnh, thành phố lớn trên cả nước.

Chuỗi cửa hàng heo ăn chuối của bầu Đức biến mất

Dù có khởi đầu thuận lợi nhưng BAPI HAGL không vượt qua được sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường thịt sạch Việt Nam. Đến tháng 8/2023, sau gần một năm hoạt động, doanh nghiệp rơi vào tình trạng thua lỗ, buộc phải đóng cửa nhiều điểm bán. Số lượng cửa hàng tại thời này giảm xuống còn hơn 50 do thị trường khốc liệt.

Giai đoạn này, bầu Đức thừa nhận, HAGL không có lãi từ chăn nuôi heo, vì giá heo giảm quá sâu. Nhưng bầu Đức vẫn khẳng định với nhà đầu tư HAGL nuôi heo không lỗ, chỉ có BAPI HAGL lỗ do phân phối chưa ổn, nhưng lỗ không đáng kể.

Điều đáng nói, HAGL - cha đẻ của BAPI HAGL - cũng nhanh chóng thoái vốn khỏi "đứa con" này.

Khi mới thành lập, BAPI HAGL có vốn điều lệ 50 tỷ đồng, là công ty con của HAG với tỷ lệ góp vốn 55%. Các cổ đông khác bao gồm Công ty TNHH Dược phẩm Đông Á, nắm giữ 40% vốn, bà Hoàng Thị Kim Nhung sở hữu 5% (sau này chuyển nhượng lại cho bà Lê Minh Nguyệt).

Đến tháng 2/2023, trong tổng số 5 triệu cổ phiếu phát hành thêm của BAPI HAGL HAGL, HAG chỉ mua 650.000 cổ phiếu. BAPI HAGL chuyển từ công ty con xuống công ty liên kết.

Ngày 29/12/2023, HAG hoàn tất thanh lý toàn bộ 44,5% cổ phần tại BAPI HAGL cho bên thứ ba với giá 27,5 tỷ đồng. Thương vụ này giúp HAG thu về hơn 10,3 tỷ đồng lợi nhuận tài chính trong năm 2023. Nhưng khoản lãi này không đủ bù đắp khoản lỗ 11 tỷ đồng mà HAGL đã đầu tư cho hoạt động kinh doanh của BAPI HAGL trong khoảng thời gian từ 13/1-29/12/2023. Do vậy, BAPI HAGL không còn là công ty liên kết của HAGL.

Bầu Đức cũng tuyên bố từ bỏ kế hoạch từ "trang trại đến bàn ăn" như tham vọng trước đó, đồng thời khép lại 583 ngày đồng hành với chuỗi phân phối "heo ăn chuối" BAPI HAGL.

Nguyên nhân thất bại của chuỗi bán lẻ BAPI HAGL được cho là do sức ép cạnh tranh lớn, khiến thương hiệu gặp khó khăn trong việc mở rộng thị phần và đạt mức lợi nhuận kỳ vọng. Bên cạnh đó, chi phí vận hành cao, trong khi hiệu quả kinh doanh không như mong đợi, dẫn đến thua lỗ kéo dài.

Mặc dù Bapi Food đã đóng cửa hàng loạt cửa hàng nhưng sản phẩm thịt heo ăn chuối của HAGL vẫn đang được bán tại trang web heoanchuoihagl.com do HAGL tự phân phối.