Tại Nghị quyết số 273/NQ-CP ngày 9/9/2025 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đẩy nhanh việc tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại nhà nước.

Đây được coi là yêu cầu cấp bách trong bối cảnh phần lớn ngân hàng tư nhân đã hoàn tất kế hoạch tăng vốn theo nghị quyết đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) năm 2025, còn nhóm Big3 vẫn khá “im ắng” dù năm tài chính chỉ còn hơn 3 tháng.

Với Vietcombank, tại ĐHĐCĐ mới đây, hội đồng quản trị ngân hàng này đã thông qua phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ để tăng vốn điều lệ.

Cụ thể, Vietcombank dự kiến chào bán tối đa 6,5% số cổ phiếu đang lưu hành, tương đương tối đa 543,1 triệu cổ phiếu cho không quá 55 nhà đầu tư, bao gồm nhà đầu tư chiến lược và nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Tổng giá trị chào bán theo mệnh giá ước tính lên tới 5.431 tỷ đồng.

Phương án phát hành có thể được triển khai linh hoạt trong giai đoạn 2025–2026, căn cứ vào diễn biến thị trường và nhu cầu thực tế từ các nhà đầu tư.

Bên cạnh phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ, Vietcombank còn có 2 phương án trả cổ tức bằng cổ phiếu khác đang chờ cơ quan chức năng phê duyệt.

Hiện Vietcombank đã tăng vốn điều lệ lên gần 83.557 tỷ đồng sau khi phát hành hơn 2,76 tỷ cổ phiếu trả cổ tức. Nguồn vốn để phát hành cổ phiếu đến từ lợi nhuận còn lại sau thuế, sau khi trích lập các quỹ đến cuối năm 2018, cùng với lợi nhuận còn lại của năm 2021.

Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của Vietcombank sẽ tăng từ gần 83.557 tỷ đồng lên gần 88.988 tỷ đồng, tiếp tục giữ vững vị thế là ngân hàng có vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam.

Tại BIDV, ĐHĐCĐ 2025 đã thông qua phương án tăng vốn điều lệ thêm 21.656 tỷ đồng, lên gần 91.870 tỷ đồng (tương đương tăng 30,8%) thông qua 3 phương án: tăng vốn từ quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, trả cổ tức và phát hành thêm.

Nếu các phương án này được triển khai thuận lợi, BIDV sẽ củng cố đáng kể năng lực tài chính và tạo dư địa cho tăng trưởng tín dụng những năm tới.

Với VietinBank, ĐHĐCĐ thường niên 2025 đã thông qua phương án tăng vốn điều lệ bằng phát hành cổ phiếu để chia cổ tức giai đoạn năm 2009 - 2016 nhằm tăng vốn điều lệ từ 53.700 tỷ lên 77.671 tỷ đồng, tương ứng tăng 44,6%.

Để đạt được mục tiêu này, ngân hàng sẽ phát hành gần 2,4 tỷ cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu từ nguồn lợi nhuận giữ lại giai đoạn 2009-2016 cùng với lợi nhuận các năm 2021, 2022.

ĐHĐCĐ cũng ủy quyền cho HĐQT quyết định thời điểm phát hành cụ thể sau khi được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Với vai trò là trụ cột của hệ thống, góp phần hỗ trợ thực hiện các chính sách của Nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế, nhóm ngân hàng Big3 hiện rất cần tăng vốn để dẫn dắt hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Song vì đặc thù hoạt động, quá trình tăng vốn của nhóm ngân hàng Big3 phải qua nhiều vòng phê duyệt, từ NHNN, Bộ Tài chính, Chính phủ đến Quốc hội. Quy trình này thường kéo dài, lại phải xin theo từng năm, khiến tiến độ triển khai chậm trễ.

Trong khi đó, Thông tư 14/2025/TT-NHNN mới ban hành đã lần đầu đưa khái niệm ngân hàng quan trọng hệ thống (D-SIB). Các ngân hàng này, trong đó có Vietcombank, BIDV và VietinBank, buộc phải duy trì thêm bộ đệm vốn như một lớp bảo vệ bổ sung để đảm bảo an toàn hệ thống. Điều này càng làm tăng áp lực huy động vốn.

Tại hội nghị giữa Thủ tướng và 20 ngân hàng thương mại hồi đầu năm, ông Phạm Toàn Vượng, Tổng giám đốc Agribank, cho biết NHNN đã giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng gần 13% cho Agribank, tương đương hơn 200.000 tỷ đồng. Để đáp ứng nhu cầu vốn cho tăng trưởng này, Agribank cần bổ sung 15.000-17.000 tỷ đồng vốn tự có mỗi năm.

Lãnh đạo Agribank kiến nghị Quốc hội và Chính phủ xem xét cơ chế riêng cho các ngân hàng thương mại nhà nước, trong đó cho phép bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận nộp ngân sách, tối thiểu 10.000 tỷ đồng/năm kể từ 2025. Đây được coi là giải pháp căn cơ giúp khối Big4 vừa đảm bảo vai trò trụ cột, vừa đáp ứng chuẩn mực an toàn vốn quốc tế.