Nợ chỉ xuống, không lên, bức tranh tài chính "đẹp như mơ"

Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, HoSE: HAG) vừa tổ chức sự kiện Investment Roadshow: Launching a New Enduring Era tại TP. HCM. Tại đây, ban lãnh đạo công ty đã chia sẻ lại về hành trình gần 10 năm tái cấu trúc, kể từ năm 2016 cho đến nay.

Theo đó, từ năm 2016, HAGL rơi vào tình trạng mất thanh khoản, tất cả các quỹ đầu tư rút vốn nhanh chóng, người lèo lái là ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) – Chủ tịch HĐQT công ty phải đứng giữa quyết định phá sản hay tái cấu trúc.

“Trước sự tư vấn của nhiều bên, cuối cùng tôi quyết định tái cấu trúc, không phải bằng cách vay nợ thêm vốn mà làm theo hướng cắt nợ, phải bán những gì quý giá nhất. Có 2 đơn vị mà tôi không bao giờ muốn bán, là Bệnh viện Hoàng Anh Gia Lai và Học viện Hoàng Anh Gia Lai, cuối cùng chỉ giữ được học viện và phải bán bệnh viện”, bầu Đức chia sẻ.

Mỗi năm, HAGL phải trả 4.000 – 5.000 tỷ đồng tiền lãi, trong bối cảnh kinh doanh chưa ra tiền để trả nợ, mà còn phải thực hiện tái cấu trúc. Sau nhiều trăn trở khi mà càng làm càng lỗ, lợi nhuận không biết phải đạt được bao nhiêu để lấp nợ, việc lựa chọn cách giảm nợ đã chứng minh sự hiệu quả khi HAGL chỉ còn nợ 6.400 tỷ đồng, giảm mạnh từ mức 36.000 tỷ đồng từ năm 2016.

“Nợ chỉ xuống, không lên. Còn tài sản vẫn tăng, kết quả rất đẹp và sinh lời”, bầu Đức tự hào cho biết.

Ông nhấn mạnh về bức tranh tài chính “đẹp như mơ” của HAGL, với chỉ số nợ trên vốn chủ sở hữu chỉ dưới 1 lần, không phải vài lần như trước. Dẫu vậy, công ty tới giờ vẫn mang tiếng là doanh nghiệp nợ nần, nhắc tới HAGL là nhắc đến nợ. Câu chuyện này, theo bầu Đức, sẽ kết thúc trong vòng 6 tháng nữa, không còn ai nói đến nữa.

Trong quá trình tái cấu trúc, đã có giai đoạn HAGL 6-7 tháng không thể trả lương cho đội ngũ, nhưng mọi người vẫn làm. Công ty đã gặp được những “ân nhân” như tỷ phú Trần Bá Dương của Thaco, bầu Thuỵ (ông Nguyễn Đức Thuỵ), ông Trịnh Văn Tuấn (Ngân hàng OCB).

“Trước kia, tôi mời bao nhiều tổ chức ngân hàng tới tham gia và đánh giá HAGL, nhưng họ không đi, dù HAGL có vườn cây phát sinh ra doanh thu và lợi nhuận, nhưng khi đưa hồ sơ cho ngân hàng, họ không bao giờ xem”, bầu Đức nhắc lại quá khứ. Tuy nhiên, chỉ mới đây thôi, HAGL và OCB, OCBS đã ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược, hướng tới mục tiêu thúc đẩy tài chính xanh và phát triển bền vững.

Tất cả những kết quả mà HAGL đạt được trong vòng 1 năm trở lại đây thay đổi khác hẳn với bức tranh của HAGL trong vòng 9 năm trước đó. Nếu như bầu Đức chưa từng “mơ” về việc lãi 5.000 tỷ đồng, thì đến nay mức lợi nhuận này đối với HAGL không phải mục tiêu quá lớn.

“Tôi là người đầu tư kinh doanh từ năm 2008, từng đầu tư qua nhiều dự án lớn, là người suy nghĩ đầu tư lớn. Trong 5 năm trở lại đây, gần như tôi chưa nói sai điều gì trên thị trường, khác hẳn với 5 năm trước đó – nói đâu sai đó. Từ năm nay chắc sẽ không sai nữa, mình phải thận trọng đối với tất cả rủi ro, từ thị trường tới thời tiết. Bởi HAGL là công ty đại chúng, nếu chúng tôi nói sai thì sẽ thành lừa đảo”, bầu Đức nhấn mạnh.

Sau khi thoát khỏi áp lực nợ nần, bầu Đức cho biết đã ý thức sâu sắc về việc sử dụng đòn bẩy và nỗi khổ sở khi công ty mất thanh khoản.

“Người giàu nhất sàn chứng khoán là tôi, người nghèo nhất cũng là tôi. Tôi hiểu được cảm xúc đó nên hết sức thận trọng khi sử dụng đòn bẩy”, bầu Đức cho biết.

Cà phê sẽ soán ngôi “hoa hậu” trái cây của chuối

Với các mục tiêu lợi nhuận 5.000 tỷ đồng của HAGL trong giai đoạn tới, cổ đông bày tỏ sự thắc mắc đối với cơ sở của kế hoạch này. Theo đó, bầu Đức cho biết năm 2027 sẽ bắt đầu có kết quả ghi nhận từ 3.500ha cà phê đang khai thác, 2.000ha sầu riêng và 2.000ha tơ tằm. Lợi nhuận theo đó có thể thu về gấp 3-4 lần.

Mặt khác, chuối – vốn đang là nông sản chủ lực của HAGL sẽ nhường ngôi “hoa hậu” cho cà phê, bởi mặt hàng cà phê mà doanh nghiệp trồng chủ yếu là Arabica, mức giá cao hơn Robusta chủ lực của Việt Nam.

Còn trong năm 2026, doanh nghiệp dự kiến mức lợi nhuận mục tiêu 4.000 tỷ đồng, đồng thời thực hiện nhiều hoạt động M&A kéo dài tới giữa năm 2027. Các hoạt động M&A chủ yếu là sáp nhập các công ty con – những đơn vị mà HAGL phải duy trì pháp nhân để đi “lấy đất” trong quá trình công ty mẹ lỗ nhiều năm.

Cùng với đó, bầu Đức cũng hé lộ về kế hoạch chia cổ tức cho cổ đông trong năm 2026 bằng tiền mặt, với tỷ lệ 500 đồng/cổ phiếu. Ông cho biết HAGL sẽ không chia cổ tức bằng cổ phiếu, vì đây chỉ là một hình thức in giấy.

Chia sẻ về xung đột biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, ban lãnh đạo HAGL cho rằng doanh nghiệp hưởng lợi khá lớn vì hiện đang duy trì gần 5.000ha đất trồng trọt chưa khai thác hết tại Campuchia. Xung đột giữa 2 quốc gia này sẽ khó dẫn tới chiến tranh, nhưng lại khiến một lực lượng lao động nông nghiệp dồi dào từ Thái trở về Campuchia, giúp HAGL hưởng lợi từ nguồn lực này.