Để trả lời những thắc mắc từ phía các DN, hiệp hội, cũng như để rộng đường dư luận, trong thông cáo báo chí phát ra hôm 21/2 vừa qua, UBND thành phố Hải Phòng khẳng định: Việc ban hành Nghị quyết số 148/2016/NQ-HĐND ngày 13/12/2016 “về việc thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng” đã được các Bộ, ngành Trung ương khẳng định là đúng thẩm quyền, phù hợp với các quy định của Luật Phí và lệ phí.

Theo đó, Đề án thu phí hạ tầng cảng biển được UBND thành phố Hải Phòng giao Sở Tài chính chủ trì xây dựng căn cứ Luật Phí và lệ phí được Quốc hội ban hành ngày 25/11/2015, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2017; Nghị định số 120/2016/NĐ-CP ngày 23/8/2016 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phí và lệ phí; Thông tư số 250/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn về phí và lệ phí (có hiệu lực từ 1/1/2017, quy định 22 danh mục các khoản phí thuộc thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh, trong đó danh mục mục thứ 2 là “Phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu (bao gồm: khu vực cửa khẩu biên giới đất liền và khu vực cửa khẩu cảng biển)”. Cụ thể, theo quy định tại khoản 1, Điều 21 và khoản 1, Điều 22 Luật Phí và lệ phí (có hiệu lực từ ngày 1/1/2017), HĐND cấp tỉnh quyết định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng các khoản phí, lệ phí thuộc thẩm quyền; UBND cấp tỉnh trình HĐND cấp tỉnh quyết định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng các khoản phí, lệ phí thuộc thẩm quyền. Tại điểm 1, mục II, phần A của Danh mục phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí có quy định phí sử dụng kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu (trong đó có cửa khẩu cảng biển) và giao thẩm quyền quyết định cho HĐND cấp tỉnh…

Tiếp theo đó, Bộ Tài chính có văn bản số 15498 ngày 31/10/2016, trong đó nêu rõ: “Đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có cửa khẩu biên giới đất liền và cảng biển sớm trình HĐND cùng cấp ban hành nghị quyết về thu phí, mức thu tùy thuộc vào tình hình cụ thể của từng địa phương, mức độ bù đắp chi phí duy tu, bảo dưỡng, duy trì điều kiện phục vụ hoặc tái tạo công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu”. Trên cơ sở đó, UBND thành phố Hải Phòng có Kế hoạch số 1155/KH-UBND ngày 19/7/2016 về triển khai thực hiện Luật Phí và lệ phí. TP Hải Phòng đã giao Sở Tài chính chủ trì cùng các ngành chức năng liên quan nghiên cứu, xây dựng Đề án thu phí trình HĐND thành phố ban hành Nghị quyết theo đúng trình tự ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Từ ngày 10/10/2016, UBND thành phố Hải Phòng, Sở Tài chính, UBND quận Hải An đã tổ chức sáu cuộc họp với hàng trăm DN hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh cảng biển, xuất, nhập khẩu (XNK) hàng hóa, các hãng tàu, đại lý vận tải biển,… để xin ý kiến góp ý xây dựng Đề án thu phí và giải đáp các kiến nghị của DN,... Cùng với đó, toàn văn Đề án thu phí đã được đăng liên tiếp trên ba số báo Hải Phòng và An ninh Hải Phòng, Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng có nhiều hoạt động tuyên truyền, thông tin về Đề án thu phí.

Ngày 15/11/2016, HĐND thành phố Hải Phòng tổ chức 99 cuộc tiếp xúc cử tri, các đại biểu HĐND thành phố đều báo cáo cụ thể Đề án thu phí tới đông đảo người dân, DN, tiếp thu các ý kiến đóng góp và nhận được sự đồng tình, ủng hộ cao.

Cục Hải quan TP Hải Phòng cũng đã có Văn bản số 10682/HQHP-VP ngày 22/11/2016 thông báo chủ trương của TP Hải Phòng về việc thu phí tới đông đảo DN kinh doanh cảng biển, DN đại lý, hãng tàu, DN kinh doanh hàng hóa XNK và niêm yết công khai tại các chi cục hải quan cửa khẩu cảng biển theo quy định. Vừa qua, theo ý kiến chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ, các Bộ: Tư pháp, Công thương, Giao thông vận tải, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội,... đều đã có văn bản khẳng định HĐND thành phố Hải Phòng ban hành Nghị quyết số 148/2016/NQ-HĐND là theo đúng thẩm quyền, phù hợp quy định của Luật Phí và lệ phí và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, quy trình ban hành đúng quy định...;

Cục Kiểm tra các văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã kiểm tra tính pháp lý và đến nay chưa thấy có quy định trái luật trong Nghị quyết này. Mới đây, ngày 15/2/2017, Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội đã có Công văn số 340/UBTCNS14 khẳng định về cơ sở pháp lý, thẩm quyền, quy trình ban hành Nghị quyết số 148/2016/NQ-HĐND của UBND thành phố Hải Phòng là đúng quy định của Luật Phí và lệ phí và Luật ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.

Liên quan đến vấn đề mức thu phí, UBND thành phố Hải Phòng cho hay, do Hải Phòng là địa phương đầu tiên trong cả nước thực hiện thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển, UBND thành phố Hải Phòng đã tham khảo mức thu phí tại các địa phương có cửa khẩu đất liền như: Quảng Trị, Tây Ninh, Lào Cai, Quảng Ninh (khu vực cửa khẩu biên giới đất liền),... và căn cứ vào tình hình thực tế của DN hoạt động lĩnh vực này trên địa bàn để xây dựng mức phí.

Theo đó, có hai phương án được đề xuất, trong đó phương án 1 thu 250 nghìn đồng/container 20 feet, 500 nghìn đồng/ container 40 feet; phương án 2 thu 500 nghìn đồng/ container 20 feet, một triệu đồng/ container 40 feet.

Sau khi lấy ý kiến góp ý của DN và cử tri, cân nhắc tác động của việc thu phí đến DN, UBND thành phố Hải Phòng đã trình HĐND thành phố phương án 1. Đây là phương án có mức thu phí thấp hơn nhiều so với tỉnh Lào Cai (địa phương có cửa khẩu biên giới đất liền). Cụ thể, mức thu phí của TP Hải Phòng chỉ bằng 50% đối với công-ten-nơ 20 phít và 62,5% đối với công-ten-nơ 40 phít. Hải Phòng cũng là địa phương đầu tiên trên cả nước thực hiện thu phí tại khu vực cửa khẩu cảng biển, nên chưa có cơ sở để so sánh mức thu phí của Hải Phòng với mức thu phí cửa khẩu cảng biển của các địa phương khác.

Việc thực hiện thu phí đối với hàng hóa xuất nhập khẩu cũng được thực hiện theo cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO và việc lựa chọn phương án mức thu phí thấp cũng là thực hiện Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 về hỗ trợ và phát triển DN, giảm bớt chi phí cho DN.

Hải Phòng khẳng định, phí hạ tầng cảng biển là khoản thu của ngân sách thành phố nhằm tạo nguồn thu để đầu tư trở lại nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông, duy tu, bảo dưỡng công trình hạ tầng kỹ thuật xã hội, công trình dịch vụ và tiện ích công cộng khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng nhằm phục vụ các doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng. Hải Phòng đã và đang tích cực phối hợp các ngành, địa phương liên quan tiếp tục lắng nghe ý kiến phản hồi của các doanh nghiệp, các đơn vị tổ chức thu phí và đề xuất các giải pháp giải quyết, xử lý phù hợp với tình hình thực tế, với mục tiêu thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, đúng thẩm quyền, bảo đảm nguyên tắc theo Nghị quyết của HĐND thành phố, bảo đảm thuận tiện, thông thoáng, không ảnh hưởng tới hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp. Thành phố cũng nghị các cơ quan thông tin đại chúng, các ngành, địa phương liên quan tiếp tục tuyên truyền rộng rãi, tạo sự đồng thuận để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 148/2016/NQ-HĐND.

Nhật Thăng