Phiên toà phúc thẩm xét xử vụ án Huyền Như đã làm rõ động cơ - mục đích của các tổ chức, cá nhân cũng như những công ty “sân sau” của các ngân hàng. Động cơ có thể gọi bằng cái tên “lòng tham”; còn mục đích chính là “trục lợi lãi suất (LS)”. Khi lòng tham càng lớn - trục lợi càng nhiều thì sự tỉnh táo của lý trí càng bị lu mờ. Chính “khoảng mờ” này là kẽ hở chết người để Huyền Như có thể lừa đảo và chiếm đoạt tiền. Luật sư Nguyễn Thị Bắc đã phát biểu tại tòa: Hàng triệu khách hàng giao dịch với VietinBank không mất tiền, nhưng các đơn vị, cá nhân giao dịch với Huyền Như thì bị lừa đảo và chiếm đoạt.

Trước khi xảy ra vụ án trên, LS tiền gửi ngân hàng đang ổn định ở mức 14%/năm. Đây cũng chính là LS trần theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Thế nhưng, do cần tiền nên Huyền Như chủ động thỏa thuận ngầm, đẩy LS vượt trần; sẵn sàng chi LS ngoài hợp đồng, sẵn sàng chi tiền “lại quả” để giăng bẫy. Điều hiển nhiên có thể thấy từ vụ án này là tất cả các tổ chức, cá nhân bị lừa đảo và chiếm đoạt đều giao dịch trực tiếp với Huyền Như - chứ không phải với VietinBank; toàn bộ số tiền các tổ chức, cá nhân nhận được bao gồm LS trong hợp đồng, LS ngoài hợp đồng, tiền “lại quả” đều do Huyền Như chi trả - chứ không phải do VietinBank chi trả. Chỉ đến khi Huyền Như vỡ nợ, các tổ chức, cá nhân này mới vỡ lẽ rằng tất cả những khoản tiền đó lại chính là tiền của mình, chỉ có điều Huyền Như đã vay và trả theo kiểu “mỡ nó rán nó”.

Chủ trương mang tiền đi gửi kiếm LS chênh lệch được chỉ ra rõ ràng nhất đối với nhóm lãnh đạo của Ngân hàng Á Châu (ACB). Ban Lãnh đạo ngân hàng này đã thống nhất chủ trương, chỉ đạo nhân viên gửi tiền vào VietinBank thông qua Huyền Như. Lòng tham về LS chênh lệch đã làm “Bầu Kiên” và đồng phạm (trong một vụ án khác) phải trả giá khi bị Huyền Như lừa đảo mất hơn 718 tỉ đồng. Hơn thế, cơ quan bảo vệ pháp luật đã xác định chủ trương này vi phạm nghiêm trọng Luật Tổ chức tín dụng và các quy định pháp luật khác. Đến nay, nhiều lãnh đạo của ACB đã phải trả giá vì vi phạm này.

Không chỉ chiếm đoạt của ACB hơn 718 tỉ đồng, Huyền Như còn cao tay hơn khi lợi dụng lòng tham của nhiề, đơn vị và cá nhân khác. Điển hình là tại Navibank. Ngân hàng này đã ham hố khoản LS cao lên tới 22,5%/năm. Kết quả là ngân hàng này đã bị Huyền Như lừa đảo và chiếm đoạt 200 tỉ đồng. Bản thân Huyền Như đã khai nhân, để có thể lừa đảo và chiếm đoạt khoản tiền này, Huyền Như đã phải chi cho Đoàn Đăng Luật (Trưởng Phòng Nguồn vốn của Navibank) hơn 30 tỉ đồng LS chênh lệch. 

Điều tương tự cũng xảy ra với Công ty Hưng Yên. Công ty này cùng Công ty Phúc Vinh và Công ty Thịnh Phát đã được Nguyễn Thị Nga (nhân viên Ngân hàng TMCP Hàng Hải) giới thiệu với Huyền Như để gửi tiền với LS lên đến 22%/năm để rồi sau đó bị lừa đảo.

Hay như tại Công ty Cổ phần Chứng khoán Phương Đông và Công ty Cổ phần Đầu tư An Lộc. Hai đơn vị này cũng đã bị Huyền Như lừa đảo và chiếm đoạt hơn 550 tỉ đồng. Điều đáng nói là khoản tiền này không thuộc về hai công ty trên, mà lại là của Tienphong Bank. Vì tham LS chênh lệch, Lê Thị Thanh Phương (Giám đốc Khối Nguồn vốn Tienphong Bank) chủ động đặt vấn đề với Huyền Như thông qua hai công ty trên để gửi tiền với LS chênh lệch lên tới 5,5%/năm ngoài 14% LS theo hợp đồng. Bản thân Huyền Như khai đã phải chi cho Phương 40 tỉ đồng. 

Tiếp đó là Công ty Cổ phần Chứng khoán Saigonbank-Berjaya (SBBS) với khoản tiền thiệt hại 210 tỉ đồng. Quá trình điều tra cũng như xét hỏi, tranh tụng tại các phiên toà xác định các cá nhân có liên quan tại SBBS biết chủ trương gửi tiền hưởng chênh lệch. Bản thân người môi giới là Vũ Minh Hải (nhân viên Công ty Cổ phần Chứng khoán Ocean Bank) cũng thừa nhận đã hưởng lợi 20 tỉ đồng; Vũ Thị Mỹ Linh (Kế toán trưởng SBBS) cũng thừa nhận đã hưởng lợi 9,9 tỉ đồng.

Khi lòng tham làm lu mờ lý trí, các đơn vị và cá nhân đã không tổ chức hạch toán, không theo dõi và quản lý tài khoản, phó mặc cho Huyền Như quyền sử dụng tài khoản nên đã bị Huyền Như lừa đảo và chiếm đoạt mà không phát hiện được.

Như vậy có thể thấy: Các ngân hàng cùng nhiều tổ chức, cá nhân đã vì tham LS mà cố tình vi phạm các quy định pháp luật. Thế nhưng, thay vì có thể trục lợi LS thì họ lại bị Huyền Như lừa đảo và chiếm đoạt tiền. Chưa hết, một số đơn vị, cá nhân còn tiếp tục có nguy cơ rơi vào vòng lao lý khi một số luật sư đề nghị khởi tố tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước.

Q.H