Về việc mở TKTT của Công ty An Lộc
Đối với tài khoản thanh toán (TKTT) số 102010001333804 của Công ty An Lộc mở tại VietinBank TPHCM ngày 12/8/2011, mặc dù là tài khoản thật, hợp lệ nhưng việc mở tài khoản không phải ý chí của Công ty An Lộc, không phải do Công ty An Lộc gửi thủ tục đề nghị mở để thực hiệc các dịch vụ thanh toán cho hoạt động của Công ty. Hồ sơ thể hiện rõ trước đó An Lộc đã có TKTT tại VietinBank Hà Tĩnh mở ngày 20/7/2011 để thực hiện các giao dịch phục vụ hoạt động của Công ty, mà hoàn toàn do Tiên Phong Bank sắp xếp và thỏa thuận trước với Như chỉ để thực hiện các giao dịch ngầm, trái pháp luật, nên việc mở TKTT ngay từ đầu đã không ngay tình, có sự gian dối.
Trong phần tranh tụng của mình ngày 26.12, Luật sư Lê Hồng Nguyên - Đoàn luật sư TPHCM (bảo vệ quyền lợi cho VietinBank) dẫn lời khai tại CQĐT của ông Nguyễn Hữu Chương, Chủ tịch HĐQT Công ty An Lộc: “… Tiên Phong Bank có yêu cầu chúng tôi mở tài khoản tại VietinBank TPHCM. Cụ thể việc này Tiên Phong Bank đã thỏa thuận trước với VietinBank, sau đó yêu cầu chúng tôi gửi hồ sơ (bản scan) sang cho Tiên Phong Bank để chuyển cho VietinBank TPHCM mở TK... Chúng tôi không trực tiếp liên hệ với VietinBank để mở TK…; Theo yêu cầu của Tiên Phong Bank chúng tôi phải mở TK tại VietinBank TPHCM để họ chuyển tiền vào TK, sau đó trích sang TKTG để họ theo dõi và giám sát quá trình thực hiện hợp đồng”. (ông Nguyễn Hữu Chương).
Như vậy, việc mở TKTT của Công ty An Lộc tại VietinBank TPHCM thực chất là hình thức “cho thuê, cho mượn” tài khoản của chủ tài khoản, vi phạm quy định “Không được cho thuê, cho mượn tài khoản, hoặc sử dụng tài khoản của mình cho các giao dịch thanh toán đối với những khoản tiền đã có bằng chứng về nguồn gốc bất hợp pháp”(Khoản 6 Điều 10 Quyết định 1284/2002/QĐ-NHNN ngày 21/11/2002 của NHNN).
Về việc sử dụng TKTT của Công ty An Lộc
Luật sư Nguyên lập luận: Do TKTT của Công ty An Lộc mở tại VietinBank TPHCM chỉ để Tiên Phong Bank theo dõi và giám sát quá trình thực hiện HĐTG theo chỉ định của mình (ngày mở tài khoản tại VietinBank TPHCM cùng với ngày ký HĐTG với VietinBank Chi nhánh Nhà Bè), nhưng Tiên Phong Bank lại không phải chủ TK nên không có trách nhiệm theo dõi.
Còn Công ty An Lộc vì không phải TK do mình thực hiện mở và nghĩ rằng tiền của Tiên Phong Bank nên Tiên Phong Bank sẽ có trách nhiệm theo dõi nên đã bỏ mặc, không quan tâm thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của chủ TK.
Ông Nguyên dẫn chứng Phạm Hoài Thanh, Trưởng bộ phận phân tích và quản lý rủi ro Quỹ Lộc Việt nhận thức: “Chúng tôi thống nhất do đây là khách hàng của Tiên Phong Bank chỉ định nên Tiên Phong Bank có trách nhiệm chính trong việc liên hệ lấy hồ sơ gốc, tôi chỉ có trách nhiệm thông báo hồ sơ đã được VietinBank TPHCM hoàn thiện và gửi ra hay chưa”.
Như vậy, Công ty An Lộc đã vi phạm Khoản 2 Điều 10 Quyết định số 1284/2002/QĐ-NHNN: Chủ tài khoản tiền gửi có trách nhiệm “tự tổ chức hạch toán, theo dõi số dư trên tài khoản, đối chiếu với Giấy báo Nợ, Giấy báo Có hoặc Giấy báo số dư tài khoản; Chịu trách nhiệm về những sai sót hay hành vi lợi dụng, lừa đảo khi sử dụng dịch vụ thanh toán qua tài khoản do lỗi của mình”.
Mặc khác, Công ty An Lộc cũng không thực hiện hạch toán nghiệp vụ phát sinh theo quy định về hạch toán kế toán doanh nghiệp tại Quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006: “Căn cứ để hạch toán trên Tài khoản 112 “Tiền gửi Ngân hàng" là các giấy báo Có, báo Nợ hoặc bản sao kê của Ngân hàng kèm theo các chứng từ gốc (Ủy nhiệm chi, uỷ nhiệm thu, séc chuyển khoản, séc bảo chi,...). Khi nhận được chứng từ của Ngân hàng gửi đến, kế toán phải kiểm tra, đối chiếu với chứng từ gốc kèm theo. Nếu có sự chênh lệch giữa số liệu trên sổ kế toán của đơn vị, số liệu ở chứng từ gốc với số liệu trên chứng từ của Ngân hàng thì đơn vị phải thông báo cho Ngân hàng để cùng đối chiếu, xác minh và xử lý kịp thời…”
Công ty An Lộc hoàn toàn bỏ mặc không theo dõi hạch toán nên không biết biến động trên TKTT, không biết TKTT của Công ty An Lộc có nhiều giao dịch có nguồn tiền (lạ) từ tài khoản khác chuyển đến nên Công ty An Lộc không có ý kiến.
Bản thân Lê Thị Thanh Phương cũng thừa nhận:Quỹ Lộc Việt có gửi tôi bản sao kê tiền gửi (không phải bản sao kê chính thức từ VietinBank TPHCM), sao kê phát sinh nhiều dấu hiệu tiền đi/về bất thường nhưng không thông báo cho VietinBank biết theo quy định tại Khoản 5 Điều 10 Quyết định số 1284/2002/QĐ-NHNN về trách nhiệm của Chủ tài khoản: “Thông báo kịp thời với ngân hàng nơi mở tài khoản khi phát hiện thấy sai sót, nhầm lẫn trên tài khoản của mình hoặc tài khoản của mình bị lợi dụng”.
Chính vì vậy, Ngân hàng không thể phát hiện để thực hiện trách nhiệm của mình “Điều chỉnh các khoản mục bị hạch toán sai, hạch toán không đúng bản chất hoặc không phù hợp với nội dung sử dụng của tài khoản theo quy định” (Khoản 3 Điều 12 Quyết định số 1284/2002/QĐ-NHNN).
Như vậy, chủ tài khoản đã để cho tài khoản bị lợi dụng trong thời gian dài, bỏ mặc xuất phát từ nguyên nhân có sự thỏa thuận ngầm để hưởng lợi trái pháp luật của người đại diện Tiên Phong Bank; Công ty An Lộc không thực hiện hạch toán, không có nhu cầu thật trong việc mở TKTT mà chỉ thực hiện theo yêu cầu của Tiên Phong Bank nên không thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm của mình với vai trò là Chủ tài khoản nên đã tạo sơ hở cho Như lợi dụng chiếm đoạt.
Vũ Phạm