WSJ cho hay, cuộc điều tra mới được xúc tiến sau khi điều tra ban đầu của WHO - bao gồm chuyến làm việc tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, nơi ghi nhận đợt bùng phát Covid-19 đầu tiên trên thế giới vào cuối năm 2019 - phát hiện rằng những dữ liệu mà các nhà khoa học Trung Quốc cung cấp là "không đầy đủ" để giải đáp được câu hỏi then chốt về nguồn gốc của virus corona mới (SARS-Cov-2).
Các quan chức WHO cho biết đội ngũ khoảng 20 nhà khoa học mới - được đặt tên là Nhóm Cố vấn khoa học về nguồn gốc mầm bệnh virus corona - có thể được trao nhiệm vụ xác định liệu SARS-Cov-2 có bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm hay không, cũng như điều tra mở rộng về các nguy cơ virus trong tương lai, cũng như mối liên hệ với hành vi của con người.
Đáng chú ý, nhóm các nhà khoa học mới của WHO bao gồm cả những chuyên gia về an toàn phòng thí nghiệm và an ninh sinh học, bên cạnh chuyên gia về di truyền và bệnh tật ở động vật.
WHO nói rằng sáng kiến mới kể trên sẽ giúp đẩy nhanh cuộc điều tra đang đứng trước rủi ro không còn thời gian, trong khi những mẫu máu thu được từ các bệnh nhân Covid-19 giai đoạn đầu không còn sử dụng được nữa.
Theo WSJ, động thái mới từ WHO được đưa ra là hành động tiếp nối sau báo cáo của tờ này hồi tháng 8, rằng WHO đã thành lập một nhóm chuyên gia mới để tiếp tục nghiên cứu về nguồn gốc Covid-19.
Hồi tháng 7, Trung Quốc đã bác bỏ đề xuất của WHO về cuộc điều tra Covid-19 giai đoạn 2. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế Quốc gia (NHC) Zeng Yixin nói ông đã bị "sốc" khi thấy giả thuyết "rò rỉ phòng thí nghiệm" đã trở thành một phần trong kế hoạch đề xuất của WHO.
"Chúng tôi không thể chấp nhận kế hoạch truy tìm nguồn gốc [Covid-19] kiểu này," ông nhấn mạnh. Bắc Kinh yêu cầu phương hướng điều tra tiếp theo phải dựa trên nền tảng kết luận điều tra giai đoạn đầu do WHO-Trung Quốc công bố hồi tháng 3, nói rằng giả thuyết SARS-Cov-2 rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "hầu như không thể xảy ra".
Tờ The Hill (Mỹ) cho hay, nhiều quan chức Mỹ, bao gồm Ngoại trưởng Antony Blinken, đã gây sức ép với Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus để tái khởi động cuộc điều tra Covid-19.
Ông Zeng Yixin, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC). Ảnh: Mark Schiefelbein/AP
Trong khi dữ liệu do Trung Quốc cung cấp cho WHO bị cho là không đầy đủ, cuộc điều tra kéo dài 90 ngày của tình báo Mỹ - theo yêu cầu từ Tổng thống Joe Biden hồi mùa hè này - cũng không đưa ra được kết luận về nguồn gốc Covid-19.
Bắc Kinh đã phản ứng mạnh mẽ trước cuộc điều tra của Mỹ. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triêu Húc từng yêu cầu Washington ngừng "đầu độc" hợp tác quốc tế trong điều tra nguồn gốc Covid-19. Ông Mã nói Mỹ nên trở lại "con đường đúng đắn" để truy nguồn virus corona một cách khoa học và hợp tác trong cuộc chiến toàn cầu chống lại đại dịch.
Trong nhiều tháng, các quan chức Trung Quốc nhấn mạnh WHO cần hướng đến những giả thuyết và địa điểm khác để điều tra nguồn gốc SARS-Cov-2, như tại Italy và Mỹ.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc hôm 21/9 rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục ủng hộ những quan điểm toàn cầu dựa trên khoa học, nhưng nước này vẫn phản đối "thao túng chính trị dưới mọi hình thức".