Điểm bất thường đầu tiên cần phải nói đến chính là mức giá đền bù quá rẻ mạt cho các hộ dân bị thu hồi đất. Với mức đền bù chỉ vỏn vẹn vài chục triệu đồng cho cả một cơ ngơi gồm đất, nhà kiên cố như: gia đình bà Nguyễn Thị Minh Hải được đền bù 10.587.000 đồng cho toàn bộ 23 m2 đất, gia đình bà Đỗ Ngọc Loan được bồi thường 41.711.000 đồng cho 45,54m2… Người dân không được hưởng đền bù về đất, không tái định cư và chỉ 10% giá trị tài sản trên đất.

Lý do cho việc áp mức giá đền bù rẻ mạt cho người bị thu hồi đất lại càng lạ lùng hơn: Hàng trăm gia đình bị thu hồi đất, có người nhận chuyển nhượng từ người khác, có người đã sinh sống ổn định, không tranh chấp từ hàng chục năm như gia đình bà Phạm Thị Minh Thu, gia đình ông Ngô Duy Đông, thậm chí có người mua đất từ chính UBND xã Khương Đình, có giấy tờ xác nhận đất được quyền làm nhà để ở như gia đình bà Nguyễn Thị Nguyệt. Nhưng trong tất cả các phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng đều có chung lý do “là đất công và chỉ được sử dụng từ sau năm 2009 đến nay” hay “thời điểm tự chuyển đổi sang làm nhà sau ngày 1/7/2004 đến trước ngày 22/4/2009”!?

Những lý do này được áp dụng hàng loạt cho tất cả các phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng của hàng trăm hộ dân, bất kể rằng mảnh đất được đưa vào sử dụng từ thời điểm nào!

Trao đổi với PV, bà Nguyễn Thị Nguyệt cho biết: “Năm 1992, tôi mua mảnh đất diện tích 65,5m2 được phép xây nhà (do chủ tịch UBND xã Khương Đình thời đó ký). Sau đó, tôi tiến hành xây nhà, sinh sống ổn định, không tranh chấp với ai. Tuy nhiên, ngày 6/6/2014, gia đình tôi nhận được thông báo số 72/TB – HĐBT của Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư quận Thanh Xuân với phương án bồi thường cho thửa đất của nhà tôi bị thu hồi chỉ hơn 37 triệu đồng với lý do đất công, thời điểm tự chuyển đổi sang làm nhà sau ngày 1/7/2004 đến trước ngày 22/4/2009.

Không đồng tình với thông báo, tôi đã làm đơn khiếu nại, khi chưa nhận được câu trả lời thì lại nhận được quyết định số 712/QĐ –CTUBND của UBND quận Thanh Xuân ngày 9/2/2015 về việc cưỡng chế thu hồi đất. Bất bình nhất là trong quyết định cưỡng chế ghi thời gian cưỡng chế đất sau 30 ngày kể từ ngày ra văn bản, nhưng tới tận ngày thứ 25 họ mới mang thông báo đến cửa nhà tôi dán”.

Cùng chung nỗi bức xúc, anh Ngô Duy Đông chia sẻ: “Năm 2001, tôi được ông Lê Văn Tiến sang nhượng mảnh đất có diện tích 58,5m2 (bao gồm cả ngôi nhà cấp bốn 28m2), đất có nguồn gốc sử dụng từ cha ông để lại. Tuy nhiên, ngày 30/6/2014, UBND quận Thanh Xuân lại ra quyết định số 3233/QĐ – UBND về việc thu hồi đất và quyết định số 3367/QĐ – UBND về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Theo quyết định này, nhà tôi chỉ được đền bù hơn 5,3 triệu đồng, lý do là đất công và chỉ được sử dụng từ sau năm 2009 đến nay. Với số tiền này, không biết gia đình tôi sẽ sống như thế nào?”.

Thêm đó, quá trình thu hồi, bồi thường, giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án có nhiều bất thường. Ngày 06/02/2015, buổi làm việc để giải quyết vấn đề thuê mua nhà ở xã hội đối với các hộ dân bị thu hồi đất trong dự án được diễn ra. Tại buổi làm việc, người dân đã đưa ý kiến về việc đưa vấn đề thuê mua nhà ở xã hội vào tổng thể dự án để thống nhất thực hiện và đại diện Ban quản lý dự án, đại diện chính quyền cũng đã hứa sẽ nghiên cứu và trả lời người dân.

Nhưng bất ngờ, thay vì nhận được câu trả lời cho những đề xuất, những thắc mắc thì hầu hết người dân bị thu hồi đất lại nhận được quyết định cưỡng chế thu hồi đất. Phương thức giao quyết định của chính quyền cũng thật kỳ lạ: một quyết định bản photo không có giá trị pháp lý dán ngay tại cửa mỗi nhà dân.

Trao đổi với PV báo Kinh doanh & Pháp luật, Luật sư Đặng Xuân Cường (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết: “Theo quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 70, Luật Đất đai năm 2013 thì “Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản”. Điều này khẳng định quyết định cưỡng chế phải được tiến hành giao nhận trực tiếp hoặc qua đường bưu điện cho người bị cưỡng chế và phải được lập biên bản giao nhận. Việc dán quyết định trước cửa nhà người dân của cơ quan có thẩm quyền trong dự án cải tạo hồ Khương Trung I đã vi phạm trình tự thủ tục, thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người dân”.

Báo Kinh doanh & Pháp luật sẽ tiếp tục thông tin vụ việc tới bạn đọc.

Nam Hưng