Kết luận về tỷ lệ tổn hại sức khỏe của người bị hại một cách khách quan, chính xác có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết đúng đắn vụ án. Do vậy, Hội đồng giám định pháp y cũng như các giám định viên trong hội đồng cần thực hiện các hoạt động của mình một cách hết sức thận trọng, khách quan, tuyệt đối tuân thủ pháp luật, đề cao đạo đức nghề nghiệp.

Như báo Kinh doanh & Pháp luật đã thông tin tới bạn đọc trong những kỳ trước, tại phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án “Đàm Thuận Thao cố ý gây thương tích” diễn ra vào ngày 23/6/2015, HĐXX phúc thẩm đã phải cho hoãn phiên tòa để triệu tập giám định viên tham gia nhằm làm rõ các vấn đề liên quan tới Bản giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY ngày 24/12/2013 của Phòng giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh.

Trong vụ án này, vấn đề chứng minh cơ chế hình thành thương tích của người bị hại và nội dung kết luận về tỷ lệ phần trăm tổn hại sức khỏe của người bị hại được nêu trong Bản kết luận giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY là những vấn đề có nhiều dấu hiệu bất thường, được luật sư và phía cơ quan công tố tranh luận quyết liệt.

Ở giai đoạn điều tra, sau một thời gian kể từ khi nhận được hồ sơ và yêu cầu giám định tỷ lệ tổn hại sức khỏe của bà Hoàng Thị Hoa từ phía Cơ quan cảnh sát điều tra thị xã Từ Sơn, ngày 24/12/2013, Hội đồng giám định pháp y thuộc Phòng giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Bản giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY. Nội dung của bản giám định pháp y này phản ánh bà Hoàng Thị Hoa có ba thương tích đó là sẹo vùng đỉnh đầu (3% vĩnh viễn), sẹo vành tai phải (2% vĩnh viễn), và khi điện não đồ cho sóng bất thường (8% tạm thời). Mặt khác, cũng theo nội dung phản ánh tại bản kết luận giám định này thì để kết luận các thương tích và tỷ lệ tổn hại sức khỏe của bà Hoàng Thị Hoa, Hội đồng giám định pháp y đã căn cứ vào văn bản pháp luật là Thông tư liên tịch số 28/2013/TTLT-BYT-BLĐTBXH ngày 27/9/2013 của Liên bộ Y tế và Bộ lao động thương binh và xã hội. Tuy nhiên, trong Thông tư liên tịch này lại hoàn toàn không có tên các thương tật phản ánh trong bản giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY.

Tại phiên tòa sơ thẩm diễn ra ngày 30/9/2014, luật sư bào chữa cho bị cáo đã đặt nhiều câu hỏi cho giám định viên về căn cứ pháp luật để Hội đồng giám định đưa ra kết luận về tên của thương tật cũng như tỷ lệ thương tật của người bị hại. Trả lời các câu hỏi của luật sư, vị giám định viên được triệu tập tham gia phiên tòa khẳng định lại một lần nữa rằng Hội đồng giám định đã căn cứ vào Thông tư liên tịch số 28/2013/TTLT-BYT-BLĐTBXH. Mặt khác vị giám định viên này còn chỉ rõ bảng, mục phản ánh tên thương tật. Tuy nhiên, khi luật sư kiểm tra, đối chiếu tại Thông tư liên tịch thì hoàn toàn không thấy có tên những thương tật này. Do giám định viên không thể làm rõ được các vấn đề liên quan đến Bản giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY mà luật sư yêu cầu nên để giải quyết đúng đắn vụ án kết thúc phiên xét xử sơ thẩm, HĐXX sơ thẩm đã phải ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung với nội dung cụ thể là cho người bị hại đi giám định lại.

Sau khi HĐXX sơ thẩm thị xã Từ Sơn ra quyết định trả hồ sơ cho VKSND thị xã Từ Sơn để điều tra bổ sung, thì thay vì đưa người bị hại là bà Hoàng Thị Hoa đi giám định lại, ngày 15/10/2014, bà Hoàng Thị Hoa đã “chủ động” có đơn đề nghị Phòng giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh trả lời cho mình một số nội dung liên quan đến Bản giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY. Phản hồi đơn đề nghị của bà Hoàng Thị Hoa, ngày 22/10/2014, Phòng giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh đã có Công văn số 19/2014/GĐPY trả lời đơn đề nghị của bà Hoa. Nội dung công văn này khẳng định việc giám định và cho ra kết luận về tỷ lệ tổn hại sức khỏe của bà Hoa trước đây là hoàn toàn phù hợp và chính xác. Cũng theo công văn trả lời này, Phòng giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh cũng cho biết lý do để từ đó cho ra kết quả theo Bản giám định pháp y số: 75/2013/GĐPY là do thông tư 28/2013/TTLB-BYT-BLĐTBXH ký ngày 27/9/2013 có nhiều điểm chưa cụ thể vì vậy Phòng giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh phải vận dụng để tính tỷ lệ thương tích cho bà Hoa. Trong năm 2014 đã có thông tư 20/2014/TT-BYT ngày 12/6/2014 Quy định tỷ lệ tổn thương cơ thể sử dụng trong giám định pháp y. (Như vết thương vành tai phải tai thông tư 20/2014 quy định rõ tỷ lệ từ 1% - 3%)…

Trên cơ sở công văn trả lời của Phòng giám định pháp y cho bà Hoa, VKSND thị xã Từ Sơn đã có công văn gửi tới TAND thị xã Từ Sơn để đưa ra quan điểm của mình về yêu cầu điều tra bổ sung, cho người bị hại đi giám định lại, theo đó VKSND thị xã Từ Sơn cho rằng không cần thiết phải cho người bị hại đi giám định lại.

Việc mặc nhiên chấp nhận quan điểm nêu trên của phía VKSND thị xã Từ Sơn dẫn tới kết thúc phiên tòa sơ thẩm, sự thật khách quan của vụ án đã không được làm sáng tỏ, bị cáo và gia đình đã làm đơn kháng cáo, gửi nhiều đơn khiếu nại gửi tới nhiều cơ quan ở trung ương để kêu oan.

Tại phiên tòa xét xử phúc thẩm diễn ra ngày 23/6/2015, một lần nữa luận điểm chứng minh về cơ chế hình thành vết thương của người bị hại cũng như việc áp dụng pháp luật trong hoạt động giám định pháp y của Hội đồng giám định pháp y từ đó kết luận về tỷ lệ tổn hại sức khỏe của người bị hại đã được luật sư nêu ra và tranh luận với phía đại diện Viện kiểm sát. Tuy nhiên, do Tòa án không triệu tập Giám định viên tham gia phiên tòa nên không có điều kiện để làm rõ các vấn để có liên quan, khiến cho HĐXX đã phải hoãn phiên tòa để triệu tập giám định viên.

Theo thông báo mới nhất từ phía TAND tỉnh Bắc Ninh thì phiên tòa phúc thẩm bị hoãn vào ngày 23/6/2015 sẽ được mở lại vào sáng ngày 28/7/2015.  Liên quan tới vấn đề giám định pháp y trong tố tụng hình sự, Luật sư Trương Anh Tú (người bào chữa cho bị cáo) đã tới Viện Pháp y quốc gia (cơ quan thuộc Bộ Y tế), đây là cơ quan chuyên môn cao nhất của Bộ y tế trong lĩnh vực giám định pháp y. Tại đây, luật sư Tú đã có cuộc trao đổi với Bác sĩ Ngô Hường Dũng – Bác sĩ chuyên khoa 1 và cũng là Viện phó phụ trách giám định pháp y. Tại buổi trao đổi này, Bác sĩ Dũng cho luật sư biết về nguyên tắc áp dụng pháp luật trong hoạt động giám định pháp y đó là: “Giám định pháp y tại thời điểm nào thì áp dụng văn bản đang có hiệu lực pháp luật điều chỉnh tại thời điểm đó. Nếu giám định không áp dụng văn bản pháp luật đang có hiệu lực tại thời điểm giám định là không đúng. Mặt khác, nếu thương tật không có trong danh mục ban hành kèm theo thông tư mà lại kết luận trong bản giám định pháp y là sai. Không được phép sáng tạo bởi lẽ không phải tự nhiên mà nhà nước quy định bảng thương tật đó, liệt kê chi tiết cụ thể các thương tật trong thông tư như vậy là để các Giám định viên đưa ra kết luận có cơ sở”.

Liên quan tới hậu quả pháp lý của việc giám định sai quy định, luật sư Tú cho biết: “Trong một vụ án hình sự có việc trưng cầu giám định pháp y thì giám định viên tham gia vụ án với tư cách là người giám định. Giám định viên có các quyền và nghĩa vụ theo Điều 60 của BLTTHS.  Giám định viên phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về kết luận giám định do mình đưa ra. Trong trường hợp nếu sau khi đã đưa ra kết luận giám định nhưng nhận thấy bản kết luận giám định của mình là chưa chính xác thì giám định viên có quyền rút lại kết luận của mình, hoặc đề nghị cho đối tượng giám định đi giám định lại bằng một hội đồng giám định cấp trên. Trong trường hợp cố tình đưa ra kết luận giám định sai sự thật thì giám định viên phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội khai báo gian đối hoặc cung cấp tài liệu sai sự thật được quy định tại Điều 307 Bộ luật hình sự, theo đó: “1. Người giám định, người phiên dịch, người làm chứng nào mà kết luận, dịch, khai gian dối hoặc  cung cấp những tài liệu mà mình biết rõ là sai sự thật, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ một năm đến ba  năm: a) Có tổ chức; b) Gây hậu quả nghiêm trọng. 3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ ba năm đến bảy năm.”

Báo Kinh doanh  & Pháp luật sẽ tiếp tục thông tin vụ việc tới bạn đọc.

Nam Hưng