Ngày 2-12, TAND Tối cao tại Hà Nội tiếp tục xét xử phúc thẩm vụ Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên), nguyên phó chủ tịch Hội đồng sáng lập ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu (ACB), và 5 đồng phạm về tội Kinh doanh trái phép, Trốn thuế, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Bước sang ngày làm việc thứ 3, chủ toạ bắt đầu bằng việc hỏi sức khoẻ của các bị cáo. Tuy nhiên, các bị cáo cho biết đều đủ sức khoẻ để dự toà. HĐXX cũng hỏi đại diện Uỷ ban chứng khoán Nhà nước, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản trả lời những vấn đề đề cập trong ngày xét xử hôm qua (1-12) chưa song các đại diện chưa có mặt.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp cũng đề nghị bị cáo Kiên nêu các nội dung khiếu nại 26 trang viết tay tới Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao. Song bầu Kiên đề nghị HĐXX cho luật sư copy lại cho nhanh vì đơn dài. Bầu Kiên cho biết, nội dung có 32 kiến nghị lên VKSND Tối cao.
Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên) được nói tóm tắt bản kháng cáo viết tay dài 26 trang của mình. Ảnh: Báo Người lao động
Trong phần thẩm vấn, bị cáo Kiên xin được đọc bản kháng cáo viết tay của mình. “Tôi xin phép HĐXX cho phép đọc nội dung kháng án tại toà. Tôi nằm trong trại giam 27 tháng, nội dung kháng án này là một phần của bức tranh. Tôi xin trình bày ở phần thẩm vấn, tôi hứa phần sau tôi sẽ không trình bày lại” - bị cáo Kiên đề nghị.
Tuy nhiên, HĐXX chỉ cho phép được nói tóm tắt chứ không đọc vì quá dài. Bị cáo Kiên vừa ngồi vừa trình bày, thỉnh thoảng phải ngắt quãng vì sức khoẻ kém, bị cáo cho biết huyết áp 160/100.
Theo bị cáo Kiên, toà sơ thẩm có nhiều sai sót, như không xác định và thiếu: 5 công ty đều được thành lập đúng quy định pháp luật. “Tôi làm doanh nghiệp 30 năm rồi. Trước khi kiếm tiền tôi học luật, học cách làm sao để bảo vệ mình” - bị cáo Kiên nói trước toà.
Bị cáo Kiên phân tích tiếp về cáo buộc vi phạm pháp luật trong việc mua bán cổ phần, cổ phiếu: “HĐXX sơ thẩm quy kết tôi là kinh doanh dịch vụ tài chính núp dưới mua cổ phần, cổ phiếu. Trong tất cả các khái niệm về kinh doanh, văn bản quy phạm pháp luật không có khái niệm kinh doanh dịch vụ tài chính”.
Bà Đặng Ngọc Lan, vợ bầu Kiên, trước toà sáng 2-12. Ảnh chụp qua màn hình
Về việc kinh doanh vàng trái phép, bị cáo Kiên vẫn tiếp tục bảo vệ quan điểm của mình, cho rằng vàng là hàng hoá được quy định cụ thể tại Lật thương mại và chi tiết trong Nghị định 59 của Chính phủ nên Công ty Thiên Nam đương nhiên được mua bán. Còn việc kinh doanh vàng trạng thái không nằm trong điều chỉnh của Nghị định 174 chỉ điều chỉnh một số loại hình kinh doanh vàng, có 3 loại hình và Nghị định 168 có 6 loại hình kinh doanh vàng.
Theo bản án sơ thẩm của TAND Hà Nội, bà Đặng Ngọc Lan, Tổng giám đốc Công ty B&B ký ba hợp đồng gồm: uỷ thác đầu tư tài chính với ngân hàng ACB; uỷ thác đầu tư tài chính với bà Nguyễn Thuý Hương, em gái ông Kiên, và phụ lục hợp đồng B&B được uỷ thác cho ACB kinh doanh vàng.
Có mặt tại toà, bà Lan cho hay được chồng là Nguyễn Đức Kiên uỷ quyền ký vì ông hay đi vắng. Theo bà Lan nhớ, hợp đồng giữa B&B với ACB được ký tại nhà, do chồng mang về tuy nhiên bà không trực tiếp thương thảo hợp đồng. “Nội dung cụ thể đó, tôi không rõ lắm”, bà Lan trình bày đồng thời cho biết khi ký đã không đọc.
Hợp đồng uỷ thác giữa bà Hương và B&B cũng được bà Lan ký ở nhà. Theo người phụ nữ xinh đẹp này, do chồng đưa nên bà ký. Bà Lan và em chồng không có trao đổi trước về hợp đồng. Sau này cơ quan điều tra đưa cho xem hợp đồng đó, bà Lan mới nhận ra đó là chữ ký của mình.
Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên) tại phiên toà sáng 2-12. Ảnh chụp qua màn hình
Trước những trình bày trên của bà Lan, chủ toạ đặt câu hỏi: "Vậy sao không hiểu mà lại ký?”. Bà Lan cho biết, bản thân có đủ nhận thức để hiểu phải đọc nội dung hợp đồng và tin tưởng chồng, cho rằng chắc ông Kiên không đưa vợ ký những thứ sai.
Nói đến đây, vợ bầu Kiên trải lòng: “Tôi mong HĐXX hiểu với tư cách người vợ có đầy đủ nhận thức, và tin tưởng hoàn toàn vào chồng. Tôi không thể nói, anh Kiên phải chịu trách nhiệm chứ không phải là tôi” và bật khóc khiến các thành viên trong HĐXX động viên, bảo "đây mới chỉ là phần xét hỏi".
Bà Lan cho rằng, không thể nói bản thân không thể nhận thức về pháp luật. Tuy nhiên, bà mong HĐXX xem xét hoàn cảnh của người vợ suốt một thời gian dài chỉ ở nhà sinh, chăm con và làm theo chồng. Vợ bị cáo Kiên cho hay hơn 2 năm qua, gia đình bà gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều cổ đông đã không giúp đỡ, bà lại là một người chưa bao giờ tham gia công ty, giờ phải gắng làm. “Tôi đã cố gắng nghiên cứu một phần về luật doanh nghiệp”, bà Lan nghẹn ngào.
HĐXX chia sẻ với bà Lan nhưng cho rằng "pháp luật vẫn là pháp luật". Sau phần công bố của HĐXX, bà Lan cho hay: “Tôi không biết vì sao khi lấy lời khai đã nói là anh Kiên đi vắng. Khi ký vào các văn bản, tôi luôn hỏi ý kiến chồng và nếu bảo ký thì sẽ ký".
Bầu Kiên cho rằng B&B luôn nộp đúng thuế. Bị cáo cho biết đã nhiều lần nhắc vợ có văn bản đề nghị các cơ quan thuế rằng B&B phải nộp bao nhiêu. Trong trường hợp B&B trốn thuế thì đó là tư cách pháp nhân, chứ không phải cá nhân bị cáo.
Chiều nay phiên xử tiếp tục làm việc.
Trọng Tuấn (TH)