Nước giếng đen kịt, hôi thối

Theo lời kể của người dân, ngày 16/10/2014, chiếc xe ô tô của Cty CP Thương mại và Dịch vụ Quang Minh chở “phân bón” MV-L dạng lỏng của Cty Miwon đến khu vực nhà ông Triệu Trần Anh (thôn Tam Phú, xã Vân Trục) thì xả chất lỏng xuống.

Điều tệ hại hơn là sau khi phát hiện chất xả thải chất lỏng đã khiến giếng nước của gia đình ông Anh chuyển thành màu đen kịt, bốc mùi hôi hám nồng nặc. “Mới đầu không phát hiện ra, gia đình dùng nước giếng nấu ăn thì bụng đầy hơi, hoa mắt, chóng mặt. Hiện tại có 6 giếng thì 3 cái ô nhiễm nặng”, ông Anh kể lại.

Ngày 10/11, Phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh Vĩnh Phúc vào cuộc làm rõ vụ việc trên.

Trước đó, vào hồi tháng 6/2014, tại dốc Ðát Quang trên quốc lộ 37, đoạn tiếp giáp xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên và xã Tân Thịnh, huyện Văn Chấn, chúng tôi chứng kiến việc một lô phân hữu cơ dạng lỏng MV-L ước khoảng bốn nghìn lít, được chứa trong năm phi nhựa (loại mỗi phi 200 lít) cùng một bể chứa dã chiến được làm từ một tấm bạt ni-lông trải vội trên nền rãnh bên đường, khiến nước rỉ thải bốc mùi. Lãnh đạo huyện Trấn Yên thừa nhận việc nông dân các xã dọc quốc lộ 37 như Lương Thịnh, Hưng Thịnh, Hưng Khánh, Hồng Ca... đều đang sử dụng loại phân bón lỏng trên từ lâu, nhưng chưa thấy có cảnh báo gì từ Sở NN và PTNT cũng như các ngành chức năng.

Ép nông dân sử dụng "phân bón"

Theo phản ánh của người dân, từ năm 2008 đến nay, Công ty TNHH nông-công nghiệp Hà Trung, vốn trước đây là Nông trường Hà Trung (gọi tắt là Công ty Hà Trung), có trụ sở tại phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa đã đưa nước thải Miwon dạng lỏng từ Phú Thọ về tưới cho mía, dứa và cao-su, dưới tên gọi là phân bón dạng lỏng MV-L.

Ðiều đáng nói là các hộ công nhân nông trường đều bị Công ty Hà Trung ép tưới chất thải này cho cây trồng, dù muốn hay không, dẫn đến hiện tượng mía, dứa chết hàng loạt, cao-su quăn rễ. Cũng từ năm 2008 đến nay, nhiều hộ dân đã phản ánh lên Công ty, đề nghị dừng sử dụng loại phân bón này nhưng không được chấp thuận. Ðến nay, các xe chở chất thải vẫn định kỳ về tưới cho cây trồng.

Anh Phạm Văn Tỉnh ở khu 9, phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn bức xúc: Ðến nay đã năm năm, công ty ép chúng tôi tưới nước thải này cho cây trồng. Do tưới trực tiếp làm mía, dứa chết hoặc giảm năng suất, cao-su quăn rễ thì nay họ nghĩ ra sáng kiến pha nước lã và phân bón theo liều lượng hai nước thải, ba nước lã. Với liều lượng này, tuy không làm chết cây, nhưng không có tác dụng, vì các hộ dân vẫn phải sử dụng đầy đủ các loại phân bón khác như quy trình, không bỏ loại nào. Vậy mà mỗi lần phun, chúng tôi phải trả tiền với giá 540 nghìn đồng/téc.

Trên địa bàn tỉnh Yên Bái có hơn 11 nghìn ha chè kinh doanh, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hơn 15 nghìn lao động khu vực nông thôn miền núi. Gần đây, tại các vùng chè trọng điểm của tỉnh ở các huyện Văn Chấn, Trấn Yên có một người lén lút đưa phân bón dạng lỏng vào tiêu thụ.

Một số đơn vị đưa phân bón dạng lỏng vào tiêu thụ, không tuân thủ các qui định của pháp luật về điều kiện kinh doanh, điều kiện bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm trong kinh doanh phân bón. Loại phân bón này được đưa vào tiêu thụ tại các vùng chè trọng điểm của tỉnh như: huyện Văn Chấn, Trấn Yên để bón cho cây chè.

Tuy nhiên, qua sử dụng loại phân lỏng này, nhiều hộ nông dân thấy lá chè có xanh, dày nhưng đất bị khô cằn và có những biểu hiện không bình thường, cụ thể là: cây cỏ khô vàng, giun, dế đều chết hết nên người dân đã kiến nghị với các cơ quan quản lý Nhà nước xem xét.

Đại diện các cơ quan chức năng tỉnh Yên Bái, ông Phan Bá Hùng yêu cầu Công ty TNHH Miwon Việt Nam tạm dừng việc phân phối và cung cấp loại phân bón MV-L trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Công ty Miwon muốn phân phối thì phải được sự đồng ý của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Theo tài liệu của Phòng Phân bón Công ty Miwon Việt Nam, kết quả khảo nghiệm trên diện rộng cho thấy MV-L có thể sử dụng cho chè, lúa, mía, ngô, rau màu rất tốt, hiện đang được sử dụng rộng rãi tại nhiều tỉnh, thành phố phía bắc như Tuyên Quang, Yên Bái, Hà Giang, Sơn La, Thanh Hóa, Vĩnh Phúc. Mỗi khi tiếp cận vào một vùng sản xuất, công ty đều tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn phương pháp tưới. Báo cáo của nhiều HTX nông nghiệp tại các huyện Thanh Sơn, Thanh Ba (Phú Thọ), Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc)... là những điểm sử dụng loại phân bón này tưới cho lúa cũng cho thấy loại phân bón này có tác dụng rõ rệt cho tăng năng suất lúa, giúp nông dân giảm chi phí sản xuất...

Cơ quan chức năng cần sớm làm rõ về chất thải được gọi là phân bón lỏng MV-L để nông dân khỏi hoang mang

Thủy Sinh (TH)