Triều Tiên ngày 4/5 tuyên bố cử ông Kim Yong-nam, Chủ tịch đoàn Chủ tịch Hội nghị Nhân dân tối cao, thay nhà lãnh đạo Kim Jong-un đến Moscow tham gia lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng Đức Quốc xã vào ngày 9/5.

Theo Hiến pháp Triều Tiên, với chức vụ trên, ông Kim Yong-nam là nguyên thủ trên danh nghĩa của nước này, và thường xuyên công du nước ngoài, gần đây nhất là Hội nghị thượng đỉnh Á - Phi tại Jakarta, Indonesia.

Moscow đã mời ông Kim Jong-un thăm Nga và nhà lãnh đạo trẻ của Bình Nhưỡng ban đầu đã nhận lời mời, nhưng cuối cùng lại cáo lỗi vào phút chót vì các lý do “nội bộ” của Triều Tiên.

Nhiều giả thuyết đã được đưa ra nhằm giải thích nguyên nhân ông Kim Jong-un hủy chuyến thăm.

Truyền hình Phoenix (Phượng Hoàng) đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Triều Tiên Hyon Yong-chol trong chuyến thăm Mátxcơva hồi tháng 4 đã đề nghị mua 4 hệ thống phóng tầm xa S-300 và một số tên lửa. Được Liên Xô triển khai lần đầu vào năm 1979, S-300 được thiết kế để đánh chặn máy bay và tên lửa hành trình. Phiên bản mới nhất của hệ thống này có tầm xa 250 dặm.

Truyền hình Phoenix dẫn lời một chuyên gia quốc phòng Nga nói rằng, Mátxcơva không thấy ấn tượng với đề nghị của Bình Nhưỡng. Vẫn chưa rõ Triều Tiên đổi gì lấy hệ thống tên lửa, nhưng các cuộc đối thoại đã diễn ra trước đó giữa chính phủ hai nước về việc bán khoáng sản cho Nga. Theo báo chí Trung Quốc, Bình Nhưỡng cũng có thể đã đề xuất cho phép Nga tiếp cận nhiều hơn vào Khu kinh tế đặc biệt Rason ở miền đông bắc đất nước.

Các nhà phân tích cho rằng, Nga từ chối đề nghị này vì lo ngại có thể dẫn đến thay đổi trong cán cân chiến lược” ở Đông Bắc Á, và rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần phải được Trung Quốc và nhiều nước khác chấp thuận.

Những báo cáo trước đó cho rằng ông Kim Jong-un từ chối lời mời của Tổng thống Nga Vladimir Putin dịp này vì Moscow từ chối các yêu cầu của Bình Nhưỡng về việc đối xử đặc biệt với nhà lãnh đạo trẻ Triều Tiên so với các lãnh đạo khác. Cũng có thể nhà lãnh đạo Kim không muốn rời Triều Tiên trong chuyến đi nước ngoài đầu tiên trên cương vị nguyên thủ vì lo ngại đất nước bất ổn khi ông vắng mặt, báo Anh The Telegraph phỏng đoán.

Yang Moo-jin, một chuyên gia tại Đại học Nghiên cứu về Triều Tiên ở Seoul, cho biết Kim Jong-un có thể thúc đẩy hình ảnh của ông bằng cách đi đến Moscow và cũng chưa rõ lý do tại sao ông đã quyết định hủy chuyến đi.

"Bằng cách thăm Nga, ông có thể gây áp lực lên Trung Quốc và Hàn Quốc, và ông sẽ có thể cải thiện hình ảnh của mình bằng cách đi thăm Nga với người vợ hấp dẫn của mình và nói chuyện bằng tiếng Anh, điều mà ông chắc chắn có thể làm", ông Yang nhận xét thêm.

Trước đó, Tình báo Hàn Quốc đã loan báo rằng có thể Triều Tiên đã xử tử 15 quan chức cấp cao, điều này nói lên một phần chính quyền của ông Kim Jong-un đang có vấn đề trong nội bộ.

Trâm Anh (TH)