PV: Ngày 22/9/2014 TAND TP. Hải phòng quyết định hoãn phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại phường Đồng Hòa, Kiến An, Hải phòng với lý do gì, có đúng luật không, thưa luật sư?

Luật sư Trần Hồng Lĩnh: Phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại phường Đồng Hòa, Kiến An, Hải phòng lẽ ra được tiến hành vào ngày 22/9/2014 nhưng Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa vì Luật sư Phạm Quốc Toản bào chữa cho bị cáo Vũ Văn Nguyên vắng mặt có lý do.

Chỉ một lý do này cũng đủ điều kiện để Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa. Tuy nhiên, còn một lý do quan trọng nữa là, bị cáo Vũ Văn Nguyên đề nghị hoãn phiên tòa để triệu tập đủ các bị cáo khác và các nhân chứng; bởi lẽ tòa phúc thẩm chỉ triệu tập các bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, nhưng trước đó bị cáo Vũ Văn Nguyên đã có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm với lý do kêu oan vì bị cáo Nguyên đã làm hết trách nhiệm của mình, ngược lại những cán bộ cấp dưới, cán bộ cấp trên có hành vi thiếu trách nhiệm rất rõ ràng lại không bị truy cứu trách nhiệm hình sự là bỏ lọt tội phạm. Trong đơn kháng cáo, bị cáo Nguyên cũng đề nghị Tòa phúc thẩm xét xử lại toàn bộ vụ án.

Vì vậy, việc triệu tập 6 bị cáo đã xét xử sơ thẩm và những cán bộ cấp dưới, cán bộ cấp trên của bị cáo Nguyên mà Luật sư bào chữa và bị cáo Nguyên đã có văn bản kiến nghị triệu tập ra Tòa (gồm 2 cán bộ địa chính- đô thị phường, 3 cán bộ và đội trưởng Đội Thanh tra XD độc lập, Trưởng phòng TNMT, Trưởng phòng quản lý đô thị và Chủ tịch UBND quận Kiến An) với tư cách Người làm chứng, cũng là người có liên quan đến vụ án để trình bày về diễn biến quá trình xảy ra vi phạm và chứng minh cho hành vi bị cáo Vũ Văn Nguyên là hết sức cần thiết.

Hội đồng xét xử phúc thẩm quyết định hoãn phiên tòa với lý do vắng luật sư, đồng thời để triệu tập đủ 6 bị cáo đã xét xử sơ thẩm cùng với 9 nhân chứng nói trên là đúng luật, hết sức cần thiết để làm rõ sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ theo quy định tại Điều 10 Bộ luật tố tụng hình sự.

PV: Ông có thể cho biết quan điểm bào chữa cho bị cáo Vũ Văn Nguyên được không, thưa luật sư ?

Luật sư Trần Hồng Lĩnh: Ngoài việc bênh vực quyền và lợi ích hợp pháp cho bị cáo mà mình nhận trách nhiệm bào chữa, luật sư còn có vai trò, trách nhiệm góp phần bảo vệ công lý, xây dựng Nhà nước pháp quyền, dân chủ, công bằng, văn minh (Theo quy định của BLTTHS và Luật luật sư 2012).

Bản án sơ thẩm đã xác định các bị cáo có hành vi vi phạm hành chính (VPHC) thì phải xử lý hành chính, chứ không thể xử lý hình sự. Hiện nay, dư luận quần chúng rất thắc mắc là vụ án đã đưa ra Tòa xét xử, tại sao Tòa lại “Kiến nghị UBND quận Kiến An tiến hành các trình tự cần thiết để thu hồi diện tích đất 3.969,6 m2 đã bị chuyển nhượng trái phép” ? Nếu vậy thì để nguyên cho Ủy ban quận giải quyết cho xong, tại sao phải chuyển đi, chuyển lại và ra bản án nửa vời như vậy ? Bản án dù có tuyên phạt tù các bị cáo nhưng không khắc phục được hậu quả, khôi phục lại tình trạng của đất như cũ thì bản án ấy cũng trở thành vô nghĩa vì, tình trạng vi phạm vẫn tồn tại, mục đích cuối cùng là bảo vệ, thu hồi tài sản về cho Nhà nước không đạt được. Trong trường hợp này, chỉ có áp dụng biện pháp xử phạt VPHC, cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm, giải phóng mặt bằng, khôi phục lại tình trạng của đất như trước khi vi phạm mới là biện pháp xử lý kiên quyết, triệt để và đúng luật.

Về nguyên tắc: một hành vi vi phạm chỉ bị xử lý một lần, bằng một hình thức, bởi một cơ quan có thẩm quyền, không thể vừa phạt tù vừa phạt hành chính. Đã kiến nghị Ủy ban xử phạt hành chính, buộc khắc phục hậu quả diện tích đất bị chuyển nhượng trái phép thì chỉ còn cách hủy án sơ thẩm và đình chỉ vụ án hình sự. Vì vậy, quan điểm của luật sư là, kiến nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên bố hành vi của các bị cáo không cấu thành tội phạm, hủy án sơ thẩm, đình chỉ vụ án hình sự, trả hồ sơ cho UBND quận Kiến An xử phạt VPHC theo thẩm quyền.

Trường hợp tại phiên tòa phúc thẩm, nếu đại diện Viện kiểm sát đưa ra được căn cứ pháp luật để xác định các bị cáo vi phạm pháp luật hình sự thì quan điểm của luật sư cũng kiến nghị Hội đồng xét xử khởi tố bị can các cán bộ công chức có hành vi thiếu trách nhiệm để xảy ra tình trạng vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng đất đai và Trật tự XD đô thị mà cấp sơ thẩm đã bỏ lọt (gồm 2 cán bộ địa chính- đô thị phường, 3 cán bộ và đội trưởng Đội Thanh tra XD độc lập, Trưởng phòng TNMT, Trưởng phòng quản lý đô thị và Chủ tịch UBND quận Kiến An), đồng thời hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra lại.

PV: Xin cảm ơn Luật sư Trần Hồng Lĩnh.

Lam Triều (thực hiện)