Chỉ riêng năm ngoái, Trung Quốc đã "bơm" 65 tỷ USD vào Mỹ La tinh, vụ "đánh cược" lớn nhất chưa từng thấy của Bắc Kinh tại khu vực này. Nhiều người coi động thái là một "trò chơi quyền lực" để chống lại ảnh hưởng của Mỹ.

Một trong những ví dụ cụ thể nhất minh chứng cho tham vọng này là kế hoạch xây dựng một tuyến đường sắt kéo dài 3.300 dặm từ bờ biển Đại Tây Dương của Brazil đến bờ Thái Bình Dương của Peru.

Đây là một khu vực lớn, tương đương với khoảng cách giữa Miami và Seattle của Mỹ.

Kế hoạch đầy tham vọng này của Trung Quốc đang hướng nhiều lợi ích cho "quê nhà" Bắc Kinh hơn. Trong khi đó, những bước tiến cho khu vực Mỹ La tinh lại chậm hơn nhiều. Dự án đường sắt này dẫn đến khá nhiều thách thức: đối phó với người dân bản địa, vấn đề môi trường...

Kế hoạch đường sắt của Trung Quốc ở Colombia phá sản

Năm 2011, Trung Quốc cam kết xây tuyến đường sắt nối kết nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương ở bờ biển Colombia, theo một cuộc phỏng vấn với Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos của tờ Financial Times năm đó. Tuy nhiên, 5 năm sau, chả có đường sắt nào như thế xuất hiện. Thậm chí nó còn chẳng được khởi công. Bộ Kinh tế Colombia từ chối bình luận về vấn đề này.

Theo CNN, đường sắt này sẽ là một trong những vở kịch quyền lực rõ ràng nhất của Trung Quốc chống lại Mỹ, tạo ra sự cạnh tranh trực tiếp với kênh đào Panama.

Ván cược bất ổn

Từ Mexico đến Brazil, các dự án của chính phủ Trung Quốc cũng như những dự án tư nhân của nước này tại đây liên tục bị chậm trễ, kéo dài, bị đình chỉ hoặc thậm chí không bao giờ "cất cánh" nổi. Tham nhũng, sự khác biệt về văn hóa và quan liêu tại khu vực này đã khiến nhiều kế hoạch phá sản.

Nhà phân tích kinh tế của IMF Alejandro Werner cho rằng "Trung Quốc cần nhận ra rằng nhiều dự án của họ ở đây đã bị phá sản".

Werner nhấn mạnh, Trung Quốc đã đổ rất nhiều tiền của vào Brazil và Venezuela. Cả hai đều là trong suy thoái sâu và có sự bất ổn chính trị gia tăng. 

Brazil đang bị suy thoái dài nhất kể từ những năm 1930 và Venezuela được cho là nền kinh tế tồi tệ nhất thế giới . IMF dự lạm phát ở Venezuela trong năm nay sẽ tăng vọt 720%.

Cố gắng "vớt vát" ở Venezuela 

Trung Quốc nhắm mục tiêu Venezuela bởi vì nó có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc lại được coi là một đối tác năng lượng dài hạn. Từ năm 2007, Trung Quốc đã cho Venezuela vay 65 tỷ USD, con số nhiều hơn bất kỳ nước nào khác trong khu vực.

Tuy nhiên, số tiền khủng này lại không sinh lời, thậm chí nó còn "tan thành mây khói", theo Werner, do dầu rớt giá đã đè bẹp kinh tế Venezuela.

Hiện tại, Trung Quốc vẫn đang hy vọng về một sự phục hồi giá dầu để "vớt vát" lại phần nào số vốn khủng bỏ ra tại đây.

Thách thức kênh đào Panama

Năm 2013, một công ty tư nhân của Trung Quốc có tên HKND công bố kế hoạch xây dựng một kênh đào trải dài khắp Nicaragua, thêm một nỗ lực nhằm thách thức kênh đào Panama do Mỹ hậu thuẫn.

Hồi tháng 11, HKND lại tuyên bố rằng kế hoạch xây dựng kênh đào này sẽ bắt đầu vào cuối năm 2016.

Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đã có một số thành công nhất định ở Mỹ La tinh. Nó đã xây dựng mối quan hệ mạnh mẽ tại một khu vực giàu tài nguyên. 

Những chuyến tàu xuyên lục địa, kéo dài từ Brazil đến Peru, sẽ là một thử thách thực sự quyết tâm của Trung Quốc ở Mỹ La tinh.

Trâm Anh (Theo CNN)