Được biết Lễ hội truyền thống làng Miêu Nha (phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội) được tổ chức vào hai ngày là 18 và ngày 19/2/2016 hàng năm, thu hút được đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương tham gia.

Không khí lễ hội trong những ngày này hết sức náo nhiệt, người dân háo hức về nơi đây để đón chào lễ hội truyền thống này. Rất nhiều trò chơi dân gian được lưu truyền tổ chức tưng bừng.

Hòa trong không khí của lễ hội truyền thống làng Miêu Nha, kết hợp yêu cầu đề nghị của các cụ cao niên trong ban tổ chức lễ hội Trường Tiểu học Tây Mỗ phân hiệu 2 đã cho học sinh nghỉ buổi chiều ngày thứ 5 và cả ngày thứ 6 bởi lễ hội bắt đầu từ ngày 18 và ngày 19/2/2016. Để tạo điều kiện cho dân làng và khách thập phương đến tham dự lễ hội có nơi để xe thuận tiện, tránh việc để xe lộn xộn, gây cản trở giao thông,có diện tích để lễ hội tổ chức các trò chơi. Nhà trường đã bố trí cho ban tổ chức lễ hội mượn sân trường vì mục đích trên.

Trao đổi với PV về việc Nhà trường cho học sinh nghỉ học tham gia lễ hội, Bà Trần Thị Ngọc Oanh đại diện Ban giám hiệu nhà trường bày tỏ: “Việc nhà trường cho học sinh ở phân hiệu 2 nghỉ học trước tiên là vì ngôi trường chỉ nằm cách đường chính của hội làng 20m, tiếng ồn rất lớn. Tiếp theo là vì mục tiêu giảng dạy. Chúng tôi nhận thấy bằng thực tiễn bao nhiêu năm qua khi hội làng diễn ra không thể giảng dạy được bởi âm thanh và phong trào của hội, chúng tôi sợ ảnh hưởng đến chất lương giáo dục, sau đó là nguyện vọng của cha mẹ, người thân các em, bởi vì cả năm mới có một lễ hội làng. Người lớn thì đi vui hội được sao con trẻ lại không được đi. Nếu nhà trường không cho nghỉ thì bố mẹ các em cũng sẽ xin cho các em được ở nhà đi hội. Ngoài ra, Phân hiệu 2 của Trường tiểu học Tây Mỗ lại nằm ngay trung tâm của làng – nơi tổ chức lễ hội, do đó không khí ồn ào, náo nhiệt của lễ hội chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới tâm lý các em, như vậy các em cũng không tập trung học được. Trước khi quyết định cho các em được nghỉ học tham gia lễ hội, BGH nhà trường cũng đã họp bàn, và có công văn xin ý kiến Phòng giáo dục, chính quyền phường và Hội cha mẹ học sinh của trường. Việc Nhà trường cho ban tổ chức lễ hội mượn sân trường là tinh thần tạo điều kiện của nhà trường giúp lễ hội được thành công thôi, bởi chúng tôi thấy khi các con nghỉ học thì sân trường sẽ để không. Còn vấn để sử dụng sân trường như thế nào hoàn toàn do ban tổ chức lễ hội sắp xếp, bởi thực ra trong những ngày hội đấy cá nhận tôi cũng như giáo viên nhà trường vẫn đi làm việc bình thường nên cũng không thể tham gia được”.

Để tìm hiểu thông tin được khách quan hơn, PV đã tìm gặp được cụ Trần Duy Siêng  - Phó BTC lễ hội. Cụ năm nay đã 71 tuổi nhưng rất minh mẫn và đẹp lão. Khi biết chúng tôi muốn biết rõ hơn về lẽ hội vừa qua thì cụ kể ngay:

“Hội làng Miêu Nha có từ rất lâu rồi, khoảng thế kỷ thứ 6 (năm 542-545). Quy mô hội làng là khá to, diễn ra 2 ngày và có sự sặp xếp cũng như điều hành từ chính quyền địa phương, mà cụ thể là Trưởng ban tổ chức lễ hội - phó chủ tịch phường. Lễ hội của làng còn lớn hơn Tết Nguyên đán, cũng vì thế mà công tác chuẩn bị đã diễn ra trước đó cả tháng (tập trống, múa lân,...)

Là người cao tuổi tôi nhận thấy hội làng không những là nét văn hóa mà là một kênh kiến thức để dạy cho con cháu địa phương cũng như du khách thập phương về phong tục tập quán cũng như yếu tố lịch sử”.

Cụ Siêng còn cao hứng muốn nhắn nhủ đến các cấp chính quyền, đặc biệt là UBND thành phố Hà Nội và Sở Văn hóa thể thao và Du lịch rằng đây là một nét văn hóa rất đáng tự hào của địa phương nói riêng và của Việt Nam nói chung. Do vậy, những công tác phục vụ cho lễ hội cần được ghi nhận khách quan, trong đó có sự đóng góp của trường tiểu học Tây Mỗ .

Liên quan đến sự việc phân hiệu 2 của Trường tiểu học Tây Mỗ cho học sinh nghỉ học, Cụ thẳng thắn có ý kiến: “Từ xa xưa  mỗi khi hội làng là con cháu dù già hay trẻ dù lớn hay bé đều phải nghỉ để tham gia lễ hội, nên ở xa thì phải về ở gần thì phải dự nếu không là không kính lễ. Vì vậy, cho các cháu nghỉ học là hơp lý hơn với thực tế, với lại từ trước giờ các năm vẫn cho nghỉ để học bù mà. Như con trai tôi đó, trước khi hội làng mấy hôm tôi cũng phải nhắc anh ấy là nhớ xin phép cho cháu nghỉ học để dự lễ, thật may là sự linh động của nhà trường đã cho trẻ nghỉ  ngày lễ hội”.

Cụ Siêng chia sẻ thêm: “Tôi nói thật với chú, nếu không cho nghỉ thì cũng không dạy được. Nếu không cho con cháu người ta nghỉ học, người ta cũng sẽ cho con nghỉ để đi hội, mà hội làng tôi đã vào hội rồi thì đông lắm, rồi tiếng hò reo, chiêng trống inh ỏi thì làm sao mà dạy mà học được. Biết đâu nếu không cho nghỉ học thì chưa biết chuyện gì sẽ xảy ra ấy chứ”.

Trao đổi với bà Nguyễn Thị  Hương - Trưởng phòng Giáo dục quận Nam Từ Liêm về vấn đề trên, bà Hương cho biết: “Theo kinh nghiệm giảng dạy của tôi bao nhiêu năm cũng như thực tiễn nếu dạy ở trong tiến ồn loa, đài nhạc của hội Làng Miêu Nha thì học sinh cũng không thể nghe được. Như vậy sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả học tập và chất lương giảng dạy của giáo viên. Không riêng gì tôi mà tất cả những ai làm nghề sư phạm luôn trăn trở, đó là làm thế nào để truyền đạt được đủ và tốt những kiến thức cho học trò, nếu cách này thấy không hợp lý thì phải tìm cách khác, mình phải vận dụng hết các biện pháp nghiệp vụ sư phạm, va dạy bù là một trong những cách đấy”.

Liên quan đến việc thực hiện Công văn số 172UBND-VP của UBND quận Nam Từ Liêm về việc đảm bảo giải quyết công việc tại các cơ quan, đơn vị trực thuộc UBND quận sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, bà Hương thông tin: “Theo giải trình của ban giám hiệu trường tiểu học Tây Mỗ, sau khi cho học sinh nghỉ học tại phân hiệu 2 của trường, tất cả giáo viên có thời khóa biều của cơ sở 2 Miêu Nha vẫn đi làm bình thường tại cơ sở 1 theo sự phân công của Ban giám hiệu. Có nghĩa là tất cả cán bộ công nhân viên chức của nhà trường đi làm đầy đủ.

Trong báo cáo giải trình của nhà trường cũng ghi rõ kế hoạch học bù vì lễ hội phải cho học sinh nghỉ đã có từ trước đó 3 ngày so với khi nhận được công văn hỏa tốc của UBND Quận vào sáng ngày 17/02/2016. Ngay trưa ngày 17/2/2016 nhà trường cũng đã họp hội đồng quán triệt chủ trường là toàn thể cán bộ công nhân viên chức không tham gia lễ hội hay liên hoan tiệc tùng lãng phí. Khi học sinh nghỉ học ở cơ sở 2 thì giáo viên vẫn đi làm bình thường theo sự phân công của ban giám hiệu”.

Muốn rộng đường dư luận chúng tôi gặp bà Nguyễn Thị Thắm - Chủ tịch Hội cha mẹ học sinh Trường tiểu học Tây Mỗ. Bà Thắm cho biết: “Trên góc độ hội cha mẹ học sinh là bảo vệ quyền lợi của con em chúng tôi, chúng tôi quan tâm đến 2 góc độ, sức khỏe và kiến thức, vì thế khi nhà trường xin ý kiến cho các con em chúng tôi nghỉ học trong những ngày lễ làng bằng phương pháp dạy bù kiến thức.Vì thế trên thực tiễn chúng tôi nhận thấy đây là cách tốt nhất cho con em chúng tôi nên chúng tôi đã đồng ý đề nghị thực hiện theo cách này. Anh chị không ở đây nên không biết chứ hội làng chúng tôi to lắm và việc cho con đi hội là đương nhiên rồi nên đã được chúng tôi đồng ý”.

Thiết nghĩ, bản thân người viết chỉ muốn dư luận, các cấp các ngành cùng toàn thể phụ huynh có cái nhìn rõ hơn đúng hơn về bản chất của một quyết định. Ở đâu đó có sự thông cảm và thấu hiểu bởi thực trạng lễ hội đầu năm của Hà Nội nói riêng và miền Bắc nói chung là rất nhiều, mà địa điểm thì đa dạng, phương thức phong phú, nên chăng năm tới sẽ có sự tham gia sắp xếp điều tiết rõ rệt hơn của ngành văn hóa, chính quyền và các khối chính trị để không làm ảnh hưởng đến lễ làng mà cũng không có những sự kiện trái chiều như Trường tiểu học Tây Mỗ cơ sở 2.

Từ xa xưa ông cha ta đã có câu “phép Vua phải thua lệ làng”, càng suy ngẫm càng thấy đúng. Vì thế, việc của Trường tiểu học Tây Mỗ không phải BGH nhà trường dùng lệ làng để “chống lệnh” cấp trên, mà đây chỉ là thuận theo ý dân cũng như phong tục tập quán từ xa xưa để lại mà thôi.

Bảo Ngân