Tổng công ty hạt nhân Trung Quốc (CGN) nhất trí đầu tư 9 tỷ USD vào dự án nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point ở Somerset, Tây Nam của Anh.
Reuters cho biết lãnh đạo công ty CGN đã thông báo về thỏa thuận trên hôm 21/10 trong chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Anh.
Phác họa nhà máy Hinkley Point khi đi vào hoạt động
Đây là thỏa thuận có giá trị lớn nhất trong hàng loạt thỏa thuận hợp tác thương mại đạt được giữa hai nước trong chuyến thăm đầu tiên của một nguyên thủ quốc gia Trung Quốc tới Anh trong vòng 10 năm qua.
Tờ The Guardian (Anh) cho biết, Tổng công ty Điện lực Pháp (EDF) cùng hai đối tác Trung Quốc là Tổng công ty Năng lượng hạt nhân Trung Quốc (CGN) và Công ty Hạt nhân quốc gia Trung Quốc (CNNC) sẽ đứng ra thực hiện gói thầu này.
Theo đó, công ty CGN sẽ nắm giữ 33,5% cổ phần trong dự án, ước tính trị giá 28 tỷ USD. Nhà máy đặt tại miền tây nam nước Anh, thời gian chính thức hoạt động vào năm 2025, trễ hơn so với dự kiến 2 năm. Đây cũng là nhà máy điện hạt nhân xây mới đầu tiên ở châu Âu từ sau thảm họa Fukushima.
Tuy nhiên, có không ít ý kiến quan ngại đằng sau thỏa thuận này. The Guardian bình luận rằng triển vọng Trung Quốc - đất nước mà nhiều bậc thầy gián điệp Phương Tây nhìn nhận là một nhà bảo trợ hoạt động đánh cắp thông tin các công ty toàn cầu - giúp xây dựng một nhà máy điện hạt nhân tại Anh và tham gia điều hành các công ty khác đang làm dấy lên những lo ngại về an ninh ở nước này.
Ông Jeffrey Henderson, thuộc ĐH Bristol, cho rằng "quá điên khùng khi ký kết thỏa thuận đó" vì CNNC là thành phần thuộc tổ hợp công nghiệp quốc phòng của Trung Quốc.
Ngoài ra, giới quan sát cho rằng thỏa thuận cho Trung Quốc nhảy vào xây dựng nhà máy điện hạt nhân có thể khiến nước Anh rơi vào tình trạng dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công mạng nhắm vào cơ sở hạ tầng của nước này.
Giả định đưa ra là Trung Quốc có thể giành quyền kiểm soát cơ sở hạt nhân để đe dọa nước Anh, một khi quan hệ ngoại giao hai nước rơi vào tình trạng "cơm không lành canh không ngọt".
Trâm Anh (TH theo Vietnam+, Zing, Tuổi trẻ)