Sau khi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) kết thúc đàm phán đầu tuần này, giới phân tích bắt đầu tính đến khả năng “chia bè kéo cánh” trên trường quốc tế.

Hãng tin CNBC cho rằng trong lúc 12 nước tham gia TPP còn đang vui mừng vì hoàn tất đàm phán sau 5 năm ròng rã, giới phân tích đặt câu hỏi liệu hai đối tượng thiệt hại chính vì TPP là Trung Quốc và châu Âu có hợp lực để “đấu” lại với thỏa thuận này hay không.

Nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Alicia Garcia Herrero cho rằng: "Câu hỏi đặt ra là, liệu Trung Quốc và châu Âu nên làm gì khi đứng trước một khối kinh tế khổng lồ như TPP?".

Trên thực tế, tin tức TPP được ký hôm 5/10 có thể khiến cả hai thế lực kinh tế này cảm thấy bị coi thường. Nếu bất kỳ ai còn nghi ngờ Trung Quốc bị bỏ ngoài TPP có phải do cố ý hay không, họ có thể nhớ đến quan điểm của ông Obama hồi đầu tuần: "Khi hơn 95% khách hàng tiềm năng của chúng ta sống ngoài biên giới nước Mỹ, chúng ta không thể để những nước như Trung Quốc soạn ra luật lệ cho kinh tế toàn cầu".

Theo bà Herrero, nếu một ai đó ngờ rằng Trung Quốc bị loại khỏi TPP một cách có chủ đích, họ chỉ cần lấy những tuyên bố của Tổng thống Mỹ Barack Obama để làm bằng chứng. Trong một tuyên bố chính thức hôm thứ Ba tuần này, nhà lãnh đạo Mỹ nói “khi hơn 95% khách hàng tiềm năng của chúng ta sống bên ngoài biên giới của mình, thì chúng tôi không thể để những quốc gia như Trung Quốc viết luật chơi cho nền kinh tế toàn cầu”.

Bắc Kinh ban đầu cũng được mời vào TPP. Nhưng giới chức nước này chưa sẵn sàng tuân theo các chuẩn mực kinh tế ngặt nghèo. Đây chính là yếu tố khiến Trung Quốc khó có thể gia nhập TPP trong tương lai gần, CNBC nhận xét.

Trong khi đó, châu Âu ít có khả năng tham gia TPP bởi khu vực này đang đàm phán với Washington về một thỏa thuận thương mại lớn khác có tên Hiệp định Đối tác thương mại và đầu tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP). Ngoài ra, nhiều nội dung trong TPP không phải là điều mà các nhà lãnh đạo châu Âu có thể chấp nhận, theo bà Herrero.

Giới phân tích nhận định có rất nhiều lĩnh vực châu Âu và Trung Quốc có thể hợp tác. Đầu tiên là các cuộc đàm phán về một hiệp định đầu tư song phương dự kiến kết thúc cuối năm 2016. "Vì Trung Quốc và Mỹ có vẻ đã mất đọng lực để có hiệp định đầu tư song phương (FTA) (khi chuyện này không được đề cập trong chuyến thăm mới đây của Chủ tịch Trung Quốc – Tập Cận Bình tới Mỹ), châu Âu có thể trở thành đối tượng triển vọng trong đàm phán với Trung Quốc", Herrero nhận xét.

Trên thực tế, cả Trung Quốc và châu Âu đều có thể hưởng lợi đáng kể từ một FTA. Tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Trung Quốc và châu Âu đạt 467 tỷ Euro trong năm 2014, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn thứ nhì của châu Âu sau Mỹ.

Thời gian gần đây đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy mối quan hệ được thắt chặt giữa hai nền kinh tế Trung Quốc và châu Âu.

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc - Gao Hucheng cũng thừa nhận khả năng TPP ảnh hưởng tiêu cực khi khi khiến thương mại và đầu tư chuyển hướng khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, ông cho biết Bắc Kinh sẽ đánh giá toàn diện tiềm năng của TPP một khi các thỏa thuận chính thức đạt được.

Trâm Anh (Theo CNBC)