Giá dầu lao dốc và loạt đòn trừng phạt của phương Tây được xem là 2 cú sốc lớn nhất mà Nga phải hứng chịu trong năm nay. Đây cũng là nguyên nhân khiến lạm phát gia tăng, nội tệ trượt giá, nền kinh tế tăng trưởng trì trệ và niềm tin đầu tư giảm mạnh. Tất nhiên, kinh tế có thể phục hồi hay không phụ thuộc rất lớn vào quan điểm và hành động của Tổng thống Vladimir Putin.
Ngày 10/11, Ngân hàng trung ương Nga dự báo nước này sẽ không tăng trưởng năm 2015 và sẽ cải thiện rất ít năm sau đó. Việc này càng khẳng định những dự đoán của giới chức và nhà kinh tế học nước ngoài trong nhiều tháng nay.
Theo CNN, dưới đây là những lý do kinh tế Nga sẽ còn gặp nhiều khó khăn hơn trong tương lai.
1. Ngân hàng thiếu ngoại tệ nghiêm trọng
Các ngân hàng Nga sẽ phải trả nhiều tiền hơn khi đồng rouble đang mất giá.
Khối ngân hàng của Nga đang phải đối mặt với nguy cơ vỡ nợ khi tổng nợ nước ngoài đã tăng lên khoảng 192 tỷ USD trong khi nắm giữ ngoại tệ đang dần cạn kiệt. Ruble liên tục trượt giá kết hợp với tình trạng thiếu hụt ngoại tệ trầm trọng trên thị trường là 2 yếu tố chính đang đẩy khối ngân hàng của Nga đến bờ vực vỡ nợ. Nếu đồng rouble duy trì ở tỷ giá hiện tại, các ngân hàng sẽ phải trả thêm 22 tỷ USD, Capital Economics ước tính. Số này tương đương hơn 1% GDP Nga.
2. Thâm hụt ngân sách
Số liệu của Chính phủ Nga cho thấy ngân sách giai đoạn 2015-2017 được tính toán dựa trên giá dầu 100 USD một thùng. Trong khi đó, Ngân hàng trung ương dự đoán nền kinh tế sẽ không tăng trưởng năm tới dựa trên giá 95 USD một thùng. Còn giá dầu hiện tại thì chỉ là 84 USD một thùng.
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Tài chính Nga - Anton Siluanov đã kêu gọi giới chức nhận thức lại hiện thực kinh tế. Ông cảnh báo Chính phủ cần giảm chi 10% để bù đắp thâm hụt. Hiện dầu mỏ và khí đốt vẫn đóng góp hơn nửa doanh thu ngân sách Nga.
3. Đòn trừng phạt từ phương Tây
Căng thẳng nội bộ tại miền Đông Ukraine càng leo thang thì Nga càng có nguy cơ bị phương Tây tăng cường trừng phạt. Trong báo cáo triển vọng kinh tế công bố hôm qua, ngân hàng trung ương Nga dự báo, phương Tây sẽ duy trì chính sách trừng phạt đến cuối năm 2017.
Ngân hàng trung ương Nga dự báo dòng vốn ngoại rút khỏi nước này sẽ đạt 128 tỷ USD năm nay, tăng 38 tỷ USD so với dự đoán trước đó. Năm tới, con số này có thể tăng thêm 100 tỷ USD.
4. Lạm phát
Để trả đũa các đòn trừng phạt của phương Tây, Nga tuyên bố cấm nhập khẩu thực phẩm từ một số nước, đẩy lạm phát tiêu dùng lên cao. Theo đó, lạm phát tháng 9 của Nga đã vọt lên 8%. Ngân hàng trung ương Nga dự báo, giá tiêu dùng tại nước này sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn đến cuối năm, vượt xa mục tiêu 5%.
Vì vậy, mục tiêu 4% năm 2016 với Nga hiện là không tưởng. Ngân hàng trung ương cho biết họ hy vọng có thể đạt tốc độ này năm 2017, nếu không có thêm thảm kịch kinh tế nào nữa.
5. Putin phủ nhận tình trạng của kinh tế Nga
Bất chấp những cảnh báo từ các bộ trưởng và quan chức ngân hàng, Tổng thống Vladimir Putin dường như vẫn khá bình thản, thậm chí phủ nhận rằng, kinh tế Nga đang lâm vào bế tắc. "Diễn biến trên thị trường tiền tệ hiện nay không hề liên quan đến các yếu tố kinh tế nền tảng", ông cho biết.
Với quan điểm như vậy, chính phủ Nga cũng không quá vội vàng trong việc cứu trợ nền kinh tế. Trên thực tế, đây lại là cách dễ dàng và nhanh chóng nhất để đẩy Nga xuống bờ vực suy thoái sâu.
Phương Anh (Theo CNN)