Báo Inquirer (Philippines) đưa tin ngày 7/7 (giờ địa phương), Tòa trọng tài thường trực (PCA) của Liên Hợp Quốc ở La Haye (Hà Lan) đã bắt đầu mở phiên tòa về đơn kiện của chính phủ Philippines. Đơn đề nghị tòa hủy yêu sách bao chiếm biển Đông của Trung Quốc. Phiên tòa dự kiến sẽ sẽ kéo dài đến cuối tuần và không được công khai.

Tuy nhiên, PCA thông báo “sau khi nhận được những đề nghị bằng văn bản của các nước và tham khảo ý kiến từ các bên, Tòa cho phép các nước Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Thái Lan và Nhật Bản, cử phái đoàn nhỏ đến tham dự với tư cách là quan sát viên”.

Theo thông cáo báo chí của PCA, phiên điều trần không được công khai, tuy nhiên tòa án cho phép các nước Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Thái Lan và Nhật Bản, cử phái đoàn nhỏ đến với tư cách là quan sát viên.

Việc tòa cho phép các bên liên quan tham dự phiên tòa diễn ra trong bối cảnh cả thế giới đang hết sức lo ngại trước kế hoạch quân sự hóa, “gặm nhấm Biển Đông” của Trung Quốc.

Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với hầu hết Biển Đông dựa trên "đường 9 đoạn" nước này tự đưa ra. "Đường 9 đoạn" đi vào sát bờ của các nước láng giềng như Philippines, Việt Nam, Brunei và Malaysia.

Philippines đưa tới phiên tòa một đội ngũ hùng hậu, gồm các nhân vật cấp cao từ ba cơ quan chính phủ và luật sư nổi tiếng quốc tế. Manila muốn tuyên bố "đường 9 đoạn" của Trung Quốc là bất hợp pháp và tin rằng tòa án sẽ đưa ra phán quyết có lợi cho mình.

Theo kế hoạch, ông Florin Hilbay, cố vấn pháp luật của chính phủ Philippines, sẽ trình bày đầu tiên. Tiếp đó, Ngoại trưởng Albert del Rosario sẽ nêu lý do Manila đưa đơn kiện. Các luật sư thuộc văn phòng luật sư Foley Hoag ở Washington (Mỹ) do luật sư Paul Reichler đứng đầu sẽ tiếp tục nêu các luận cứ liên quan đến thẩm quyền tòa án.

Trong khi đó, Trung Quốc từ chối dự vụ kiện. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm qua tiếp tục tuyên bố phản đối Philippines kiện ra trọng tài quốc tế và lớn tiếng nói Manila "chớ có đối đầu" với Bắc Kinh.

Phương Anh (TH)