Tăng trưởng thần kì

Ngày 9/7, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã công bố tình hình hoạt động của hệ thống các ngân hàng 6 tháng đầu năm 2014. Theo đó, tín dụng trong toàn hệ thống tăng 3,52% so với cuối năm 2013.

Như vậy, tín dụng đã tăng thêm 1,22% chỉ trong vòng 5 ngày cuối tháng 6, khi mà tính đến ngày 25/6, tín dụng chỉ đạt 2,3%. Mức tăng 1,22% này gần bằng mức tăng 5 tháng đầu năm cộng lại.

Sự tăng trưởng chóng mặt không chỉ xảy ra với tín dụng ngoại tệ, mà với cả tín dụng VND. Cụ thể, theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến ngày 20/6, tín dụng VND tăng 0,68%, nhưng cuối tháng 6 tín dụng VND đạt 2,17% (tăng 1,49%). Như vậy, chỉ trong 10 ngày cuối tháng 6, tín dụng VND đã tăng gấp 3,2 lần so với tốc độ tăng trưởng của gần 6 tháng đầu năm. Tín dụng ngoại tệ tăng 10,51% nhưng trong báo cáo của NHNN tại Hội nghị trên cho thấy, đến cuối tháng 6, tín dụng ngoại tệ tăng 12,03%.

Tại sao lại có sự gia tăng tín dụng chóng mặt như thế chỉ trong thời gian ngắn như vậy?

So sánh với cùng kỳ năm 2013, tín dụng tăng 4,5% đến tháng 10 mới tăng trên 7%, nhưng chỉ hai tháng sau, tức cuối năm 2013, tín dụng đã vọt lên 12,51%, hoàn thành xuất sắc mục tiêu đề ra.  Có thể thấy năm 2013, tín dụng cũng tăng mạnh vào cuối năm.  Nhưng chính sự tăng trưởng không đều và khó hiểu của tín dụng khiến không ít người nghi ngờ tính xác thực của những con số này.

Theo một thành viên của Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, tín dụng ngoại tệ tăng nhẹ trong nửa cuối tháng 6 là dễ hiểu, phù hợp với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu và đây cũng là mức tăng được duy trì từ đầu năm.

Tuy nhiên, tín dụng VND tăng vọt hơi khó hiểu, bởi nửa cuối tháng 6, sản xuất vẫn chưa có gì tiến triển,  nhu cầu vốn của khối doanh nghiệp chưa tăng. Tín dụng tăng chủ yếu do đầu tư trái phiếu, tín phiếu.

NHNN duy trì mục tiêu tăng trưởng tín dụng

Dù tín dụng 6 tháng đầu năm rất thấp, song NHNN vẫn kiên định mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12-14% trong năm nay. Khó khăn nổi bật nhất trong nửa đầu năm nay là tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp. Việc điều hành chính sách tín dụng của NHNN vì thế trong 6 tháng tiếp theo sẽ linh hoạt hơn, bên cạnh đó, gỡ nút thắt nợ xấu, tăng tổng cầu, hỗ trợ thị trường cũng sẽ là trọng tâm của NHNN trong nửa cuối 2014.

Tín dụng tăng thấp nguyên nhân chủ yếu là do tính quy luật tín dụng thường tăng thấp trong những tháng đầu năm, sức hấp thụ vốn của nền kinh tế vẫn còn yếu, tình trạng nợ đọng ngân sách, vướng mắc trong xử lý tài sản đảm bảo chưa được xử lý dứt điểm, cơ chế bảo lãnh cho doanh nghiệp vay vốn chưa được đẩy mạnh.

Theo quy luật tăng trưởng tín dụng cuối năm thường tăng gấp đôi so với đầu năm, “vì thế, chắc chắn mức tăng trưởng trên 10% hoàn toàn đạt được trong năm 2014”, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình tự tin.

Giải thích cho nhận định trên ông Bình cho biết, hiện mức chi tiêu của người dân đã cải thiện khá mạnh trong 6 tháng đầu năm, mà khi tiêu dùng tăng thì tín dụng sẽ tăng. Hơn nữa, thông thường tín dụng tăng mạnh vào những tháng cuối năm.

Ông còn cho biết thêm trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển, đáp ứng vốn cho nền kinh tế; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, theo dõi sát diễn biến thị trường, vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng, kế hoạch phát hành, giải ngân trái phiếu Chính phủ để chủ động, kịp thời trong điều hành chính sách tiền tệ.

Ngoài ra NHNN cũng sẽ mạnh tay trong việc tái cấu trúc hệ thống ngân hàng. Thay vì chỉ tái cấu trúc các ngân hàng nhỏ hoạt động yếu kém như thời gian vừa qua, việc tái cấu trúc sẽ được thực hiện với cả những ngân hàng thương mại cổ phần lớn trong thời gian tới.

Sở dĩ tín dụng tăng thần kì như vậy trong nửa cuối tháng 6 là do các ngân hàng đầu tư dòng tiền vào trái phiếu Chính Phủ, Kho bạc Nhà nước cũng như đầu tư giữa các ngân hàng với nhau. Điều này có thể khiến cho tín dụng đảm bảo trong ngắn hạn

Tuy nhiên theo TS. Trần Hoàng Ngân, chuyên gia kinh tế cho rằng, không nên chạy theo mục tiêu tín dụng, mà quan trọng nhất là phải rót vốn vào đúng các lĩnh vực ưu tiên, kiểm soát được chất lượng tín dụng.

Việc ngân hàng đầu tư quá nhiều vào trái phiếu đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chính lãnh đạo NHNN cảnh báo, khối lượng trái phiếu chính phủ và thâm hụt ngân sách tăng khiến lạm phát chịu nhiều áp lực. Do đó, việc tăng cường nắm giữ trái phiếu chính phủ, một mặt giúp các tổ chức tín dụng tăng dự trữ thanh khoản, nhưng cũng có thể phát sinh khó khăn, nếu các tổ chức tín dụng không chủ động trong việc cân đối vốn theo kỳ hạn hợp lý.

Quốc Hưng (tổng hợp)