Người dân “than trời” về thực phẩm bẩn

Chưa bao giờ người dân lại phải đau đầu vì bị thực phẩm bẩn “bủa vây” như bây giờ, và cũng chưa bao giờ cụm từ “rau, thịt sạch”, “rau, thịt an toàn”, “ rau nhà quê”... lại được nhắc tới nhiều như hiện nay. Để tránh thực phẩm bẩn, nhiều người dân ở  Hà Nội đã phải tự trồng rau ở nhà hoặc tự chế biến thức ăn cho gia đình mình bởi dường như họ đã mất niềm tin vào các thực phẩm bán ở chợ hay ở các siêu thị.

Mặc dù thời gian vừa qua, trên cả nước đã có hàng loạt các vụ thực phẩm nhiễm hóa chất đã được các ban ngành chức năng bắt giữ, tiêu hủy nhưng dường như nó cũng “chỉ là bề nổi của tảng băng chìm”. Hiện nay, đáng báo động là tình trạng các cửa hàng bán các loại hóa chất tăng trưởng phun lên rau chỉ sau vài giờ rau sẽ dài thêm từ 5-7cm, các loại thuốc để biến thịt lợn thối thành thịt tươi. Những loại thuốc này được bán ở một số chợ, với giá thành rẻ và khi có ai hỏi mua thì chủ cửa hàng mới đưa ra.

Khi được hỏi về các loại hóa chất này, một người bán hàng ở chợ Đông Xuân cho biết, đây là những hóa chất được mang về từ Trung Quốc, làm rau tăng trưởng rất nhanh, các loại rau như rau muống, giá đỗ,... chỉ cần ủ qua một đêm đến sáng hôm sau thì sẽ xanh non mơn mở. Còn các loại thịt lợn, thịt bò ôi thiu thì chỉ cần nhỏ vài giọt thuốc để ủ 15 phút sẽ làm cho thịt tươi nguyên trở lại có thể mang ra chợ bán. Hầu hết người tiêu dùng mắt thường đều không thể phát hiện được.

Chị Đinh Ngọc Trang, ở đường Xuân La, quận Tây Hồ, Hà Nội cho biết: “Trước đây, mình cũng vẫn thường xuyên mua rau thịt ở chợ về ăn, nhưng hôm vừa rồi, ở xóm có gia đình mua bắp cải ở chợ về, ăn xong thì bị ngộ độc, mình cũng thấy lo”.

Để có rau sạch ăn, vợ chồng chị đã tận dụng khoảng trống ban công trên tầng 3 để trồng các loại rau quả, còn thịt thì được ông bà 2 bên nội ngoại gửi lên được cất vào ngăn đông của tủ lạnh ăn dần. Buổi sáng 2 vợ chồng dậy sớm rồi nấu cơm mang đi làm để trưa ăn, đến chiều về thì nấu cơm tối ăn ở nhà, như vậy vừa tiết kiệm, sạch sẽ. Bất đắc dĩ có hôm vẫn phải ăn ở ngoài, nhưng ăn xong lại nơm nớp, sợ bị ngộ độc.

Không phải ai cũng có điều kiện như gia đình chị Trang, anh Lương Trung Dũng ở Thanh Xuân, Hà Nội, thì cho biết, do vẫn còn độc thân, công việc bắt anh đi nhiều, vì vậy anh cũng không có nhiều thời gian để nấu cơm ở nhà mà chủ yếu là ăn ở những quán cơm bụi, thi thoảng mới nấu cơm ăn ở nhà, vẫn biết là thực phẩm không rõ nguồn gốc đấy, nhưng biết làm thế nào được, cứ phải “khuất mắt trông coi” thôi. “Cách đây vài hôm tôi có mất người bạn ở trên quê xuống ra chợ mua mấy bộ lòng gà về để nhâm nhi nhưng đến khi luộc lên thì váng nổi đầy nồi, có mùi hôi rất khó chịu không thể ăn được, chúng tôi lại phải kéo nhau ra ngoài để ăn. Bây giờ mua về nấu cũng không đảm bảo, ăn ngoài cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy, ăn cũng bệnh, không ăn lại đói, thôi thì cứ phải ăn để chống đói trước đã”, anh Dũng chia sẻ.

Còn chị Đào Phương Loan, trú tại đường Cầu Giấy, Hà Nội, thì cho biết, trước đây mình vẫn mua rau và thịt cá ở chợ và thường tìm đến mua của người quen biết, thông thường chị thường mua thịt, cá vào buổi sáng sớm. Bởi nếu như mua vào buổi trưa hay chiều thì đa phần thịt đã bị ươn và đều được người bán cho vào ngăn đá để đông. Hiện gần nhà chị đã có cửa hàng thực phẩm an toàn, chị thường đến mua rau, thịt, cá về chế biến. Tuy giá cả có đắt hơn so với ngoài chợ, nhưng vì gắn mác “hàng sạch” nên cũng đỡ lo hơn. Hiện nay, đa phần các bà nội trợ ra chợ đều gặp gì mua nấy nên việc lựa chọn  nhưng rau quả ở quê gửi lên là một trong những ưu tiên hàng đầu để sử dụng cho bữa cơm của gia đình mình

Bà Chu Tuyết Mai, ở Thanh Xuân, Hà Nội, cho biết, để hạn chế đến mức tối đa thực phẩm bẩn thì những thực phẩm như thịt cá, rau thường được người nhà chuyển ra từ quê nên bác cũng cảm thấy an toàn hơn, rau ở quê rau cằn một tý, sâu một tý nhưng nó an toàn, giờ rau sạch còn quý hơn tiền ấy. Do công việc nên thỉnh thoảng bà vẫn đi công tác ở các tỉnh nên khi gặp rau ngon bán thúng thì bác mua cả thúng về để tủ lạnh để ăn dần. Những hôm về quê, ở Thanh Sơn, Phú Thọ bác cũng mua cả chục con gà giết thịt tích trữ. Bác cho biết, gia đình đã mua hẳn một tủ đông để trữ các loại thịt.

Tuy nhiên, tâm lý người dân việc tích trữ thực phẩm sạch ăn dần là an toàn nhưng theo ý kiến của các bác sỹ chuyên về dinh dưỡng thì thịt sạch nếu để quá lâu trong tủ lạnh thì cũng hóa thành thịt bẩn. Chính vì những thông tin như vậy, nên người dân không còn cách nào khác đành phải nhắm mắt ăn “liều”.

Sẽ tăng cường xử lý các vi phạm về vệ sinh An toàn thực phẩm

Theo ông Trần Hùng, Phó Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, thì hiện nay mới mức xử phạt cho hành vi vận chuyển, kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ chỉ có 2 triệu đồng là quá nhẹ và chưa đủ sức răn đe. Việc kinh doanh thực phẩm bẩn mang lại lợi nhuận rất cao cho nên các đối tượng vi phạm sẵn sàng bỏ 2 triệu để nộp phạt sau đó lại tái phạm tiếp. Để ngăn chặn quyết liệt, hiệu quả đối với các hành vi mua/ bán thực phẩm nhiễm bẩn, không rõ nguồn gốc thì lực lượng chức năng cần phải thực hiện xử lý quyết liệt các biện pháp đấu tranh kiểm tra xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm, nhất là các hành vi vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm để giảm bớt tình trạng này.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự, các trường hợp vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm phải gây hậu quả chết người, hoặc thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe thì mới bị khởi tố hình sự. Như vậy, nếu như phát hiện được các đối tượng đang vận chuyển thực phẩm bẩn trên đường thì các đối tượng này chỉ bị xử lý xử phạt hành chính, tịch thu hàng hóa rồi bị tiêu hủy, hình phạm đó cũng chưa đủ nghiêm khắc để ngăn chặn những người vi phạm tái phạm. Thế nên, hiện nay cần phải tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức của người kinh doanh và người tiêu dùng, ưu tiên tuyên truyền cho người tiêu dùng chọn lựa và sử dụng các loại thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng.  Việc người dân sử dụng, kinh doanh các loại sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ vô hình chung đã tiếp tay thực phẩm bẩn, thực phẩm nhập lâu ngày càng có dấu hiệu phức tạp, khó kiểm soát...

Còn theo ông Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn cho rằng, ngoài việc tuyên truyền cho người dân hiểu; nêu tên các tổ chức, cá nhân vi phạm; các ban, ngành, địa phương cần vào cuộc để truy xuất nguồn gốc, tập trung đánh trúng các đường dây buôn bán chất cấm, thực phẩm bẩn. Cần có đường dây nóng, treo thưởng cho người tố giác, phát hiện các cơ sở sử dụng chất cấm. Ngoài ra, theo ông Tám, các đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh phải đảm bảo từ  nay đến Tết Nguyên đán phải chỉ ra được các cơ sở, các địa chỉ bán thực phẩm an toàn cho người dân, các sản phẩm đó phải thật sự an toàn và có tem chứng nhận.

Tuy nhiên, để sức khỏe không bị ảnh hưởng bởi những thực phẩm nhiễm bẩn, người dân cần có ý thức để bảo vệ mình. Trước hết là chọn mua thực phẩm ở những nơi có uy tín, kế đến là nếu phát hiện cơ sở nào sử dụng hóa chất để ngâm tẩm thực phẩm cần báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý vi phạm.

Đỗ Tuấn