Đưa ra lời khuyên đối với những người dân có nhu cầu vay ngân hàng mua nhà, nhiều chuyên gia cho rằng, theo điều tra xã hội học tại TP Hà Nội và TP.HCM, thu nhập bình quân các hộ gia đình trong năm ở mức trung là 180 triệu đồng/năm, tương đương 15 triệu đồng/tháng. Nếu tính theo thu nhập phải nộp thuế thu nhập cá nhân tối đa 9 triệu đồng, thì gia đình 2 người đi làm là 15-18 triệu đồng đồng/tháng. Trên thế giới, họ dành ra 30% để lo nhà ở, 18 triệu đồng là dành ra khoảng 6 triệu đồng để chi phí trả gốc và lãi hàng tháng là có thể được.

Đưa ra ví dụ và tính toán, vay để mua một ngôi nhà 50m2, giá bán thấp nhất là 12 triệu đồng/m2, tổng giá trị là 600 triệu đồng. Người mua phải ứng trước 20% tương đương 120 triệu đồng và vay 480 triệu đồng. Với lãi suất 6%/năm thì một năm sẽ phải trả gần 29 triệu đồng tiền lãi, tương đương mỗi tháng phải trả 2,4 triệu đồng tiền lãi mỗi tháng.

Trong khi đó gốc trả dần thì lãi xuống dần, gốc vay 480 triệu đồng trong 10 năm mỗi năm phải trả 48 triệu đồng tương đương mỗi tháng 4 triệu đồng. Như vậy, tổng tiền lãi và tiền gốc phải trả mỗi tháng là 6,4 triệu đồng. Với các hộ gia đình 2 vợ chồng, thu nhập ở mức không phải nộp thuế thu nhập cá nhân hoàn toàn có thể trả được nợ nếu vay mua nhà.

Như vậy, thấp nhất mỗi cặp vợ chồng cũng phải có thu nhập 18 triệu/tháng (khoảng 9 triệu/người/tháng) mới có khả năng mua nhà.

Còn theo ông Nguyễn Xuân Quang – Phó Chủ tịch hiệp hội BĐS TP.HCM đồng thời là cổ đông sáng lập Công ty cổ phần Đầu tư Nam Long tính toán, một người độc thân trẻ với thu nhập khoảng 10 triệu đồng/tháng, nếu biết tính toán sẽ có thể sở hữu được căn hộ riêng sau 3 năm. 

Công thức để tính năng lực mua nhà vừa túi tiền (afordable house) phù hợp với lãi suất cho vay mua nhà tại Việt Nam (lãi suất cho vay mua nhà tại Việt Nam cao hơn các nước) như sau: giá nhà bằng tổng thu nhập một năm nhân cho 3-5 lần, trong đó tiền tiết kiệm một tháng phải cao hơn số tiền trả góp một tháng. Với công thức đó, bạn có thể mua được căn nhà 600-700 triệu đồng với số tiền trả góp hàng tháng 5-7 triệu đồng. Trong 3 năm đầu bạn cho thuê từ 3,5-5 triệu đồng/tháng, bạn chỉ cần trả khoản tiền chênh lệch. Sau 3 năm bạn có thể hãnh diện sở hữu căn nhà và chuẩn bị cho cuộc sống gia đình.

Theo đánh giá của Bộ xây dựng, giá cả nhà ở trên thị trường bất động sản hiện nay nhìn chung vẫn còn ở mức quá cao so với mức thu nhập của đại đa số các tầng lớp cư dân. Tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, nguồn cung về nhà ở - đặc biệt là nhà ở giá thấp và trung bình - còn thiếu, chưa đáp ứng được yêu cầu của người dân.

Nhiều chuyên gia thừa nhận, nếu chỉ trông vào lương thì người dân không thể mua được nhà. Với giá nhà và mức lương như hiện nay, người nghèo không thể "với tới" nhà thu nhập thấp.. 

Giá nhà ở Việt Nam trung bình cao gấp 25 lần so với thu nhập, trong khi khoảng cách tương đương tại các nước châu Âu là 7 lần, Thái Lan là 6,3 lần và Singapore là 5,2 lần. Chính vì thế, ngay cả trong trường hợp giá giảm, người có thu nhập thấp vẫn khó có khả năng mua được nhà.

Trong khi đó, hiện, rất nhiều người có đủ thu nhập chỉ ở mức 5 triệu đồng/tháng, như vậy, khả năng họ có thể mua nhà thậm chí vay lãi ngân hàng để mua nhà là gần như không có.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo Báo đầu tư, VFF)