Cụ thể, theo Hiệp hội Bất động sản TP. HCM cho biết, tại thành phố Hồ Chí Minh, đến hết ngày 15/09/2015 các ngân hàng thương mại đã ký cam kết tín dụng 4.390,55 tỷ đồng với 5.644 khách hàng (gồm 05 khách hàng doanh nghiệp với giá trị 1.208 tỷ đồng; 5.639 khách hàng là cá nhân, hộ gia đình với giá trị 3.182,55 tỷ đồng); đã giải ngân được 2.562,85 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 8,54% gói tín dụng ưu đãi.

Trong đó, có 1.921,27 tỷ đồng cho cá nhân, hộ gia đình vay; và 641,58 tỷ đồng cho 05 khách hàng doanh nghiệp vay: Công ty CP TV TM DV Địa ốc Hoàng Quân vay 443 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư BĐS Tân Bình vay 19 tỷ đồng, Công ty CP Đầu tư Thủ Thiêm vay 48,6 tỷ đồng, Công ty Quốc Cường Gia Lai được giải ngân gần 120 tỷ đồng...

Nhận định về nguyên nhân chậm giải ngân gói tín dụng 30 nghìn tỷ, Hiệp hội BĐS TP. HCM cho biết, đó là do những khó khăn và hạn chế trong quá trình triển khai chương trình phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, chương trình phát triển nhà ở xã hội hiện chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp đầu tư phát triển bất động sản do thiếu tính hấp dẫn, cơ chế chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang dự án nhà ở xã hội còn rườm rà, qua nhiều tầng nấc. 

Hơn nữa, lợi nhuận định mức cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được tính khoảng 10%, nhưng trên thực tế, mức lợi nhuận thực nhận của doanh nghiệp đôi khi thấp hơn nhiều, thậm chí có trường hợp bị lỗ. Chính vì vậy, hầu hết các doanh nghiệp đều không mấy mặn mà mới nhà ở xã hội. Trong thời gian qua, có một số dự án nhà ở thương mại chuyển thành dự án nhà ở xã hội do thị trường bất động sản bị khủng hoảng đóng băng, doanh nghiệp xin chuyển đổi để xử lý hàng tồn kho, nợ xấu và để giảm lỗ, cắt lỗ. Nay, thị trường bất động sản đang phục hồi nên khó tiếp tục thu hút doanh nghiệp chuyển dự án nhà ở thương mại sang dự án nhà ở xã hội. 

Bên cạnh đó, các cá nhân mua nhà ở thương mại (có giá dưới 1,05 tỷ đồng/căn hộ) cũng khó tiếp cận với gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng do trước đây Bộ Xây dựng quy định phải chứng minh thu nhập và phải thuộc đối tượng người có thu nhập thấp đô thị. Vừa qua, Bộ Xây dựng đã cho phép người thu nhập thấp không cần phải chứng minh thu nhập khi mua nhà ở thương mại, nhưng đối tượng mua nhà ở xã hội thì vẫn phải chứng minh thu nhập theo quy định của Nghị định 188/2013/NĐ-CP nên vẫn khó tiếp cận nhà ở xã hội. 

Trước thực trạng này, Hiệp hội đã có những đề xuất cơ chế chính sách để xã hội hóa, thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia chương trình phát triển nhà ở xã hội, nhằm đẩy nhanh quá trình giải ngân gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng, giúp giải quyết vấn đề nhà ở cho người lao động có thu nhập thấp. 

Theo đó, Hiệp hội đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định 188/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 về phát triển nhà ở xã hội để thực hiện Luật Nhà ở 2014; Đặc biệt, cần xác định nguồn vốn tín dụng dài hạn, ổn định (cách tạo lập nguồn vốn tín dụng này cũng nên tương tự gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng hiện nay) để thực hiện chương trình phát triển nhà ở xã hội; Và cần có cơ quan điều phối cấp quốc gia như mô hình "Tổng cục phát triển nhà ở xã hội" để quản lý và thực hiện hiệu quả chương trình này.

Bên cạnh đó, thời hạn giải ngân gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng nên kéo dài ít nhất 60 tháng (05 năm), đến hết ngày 31/05/2018 (theo quy định tại điều 4 Thông tư 11/2013/TT-NHNN ngày 15/05/2013 thì thời hạn giải ngân kết thúc vào ngày 31/05/2016) để nhiều người dân có cơ hội tiếp cận với gói tín dụng này - Hiệp hội BĐS TP. HCM phân tích.

Lãi suất cho vay gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng nên ở mức 4% - 4,5% áp dụng cho năm 2016 đối với nhà ở thương mại có giá bán dưới 1,05 tỷ đồng; Đối với nhà ở xã hội thì đề nghị mức lãi suất là 3 - 3,5% để phù hợp với thu nhập phổ biến của các đối tượng và thực tế tình hình kiểm soát lạm phát của Nhà nước (Đây cũng là mức lãi suất phổ biến ở nhiều nước).

Theo quy định hiện nay, thời hạn cho vay của gói tín dụng ưu đãi là 15 năm áp dụng cho cả nhà ở thương mại và nhà ở xã hội. Hiệp hội kiến nghị đối với nhà ở xã hội thì thời hạn cho vay là 20 năm thì hợp lý và phù hợp khả năng tài chính của người mua nhà và thông lệ quốc tế (các nước cho vay mua nhà ở xã hội thông thường từ 20 đến 30 năm);

Một vấn đề nữa là hiện nay, đối tượng mua nhà ở xã hội vẫn phải chứng minh thu nhập theo quy định tại Nghị định 188/2013/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội. Điều này chưa hợp lý. Đề nghị Chính phủ, Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước cho phép đối tượng mua nhà ở xã hội cũng không phải chứng minh thu nhập để tạo điều kiện hơn nữa cho người dân có thể tiếp cận với gói tín dụng này.- Hiệp hội BĐS TP. HCM đề xuất.

Mai Hoa