Thực trạng này được “lờ mờ” thể hiện tại văn bản số 3220/UBND-TH ngày 20/11/2014 của UBND tỉnh Thái Nguyên, chỉ đạo một số trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh: UBND tỉnh Thái Nguyên đề nghị lãnh đạo các trường Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh trực tiếp làm việc và thống nhất về nội dung hợp đồng; đồng thời tạo điều kiện cho công nhân viên của Công ty TNHH Samsung Việt Nam Thái Nguyên được thuê chỗ ở tại ký túc xá còn chưa sử dụng sau khi đã bố trí đủ chỗ ở cho sinh viên theo đúng các quy định hiện hành.  Khi các trường Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh có nhu cầu bố trí sắp xếp chỗ ở cho sinh viên thì yêu cầu Công ty TNHH Samsung Việt Nam Thái Nguyên trả lại để ưu tiên chỗ ở cho sinh viên và tránh làm ảnh hưởng đến mục đích sử dụng của ký túc xá (KTX) dành cho sinh viên...

Tuy nhiên, về phương pháp áp dụng thì mỗi trường lại thể hiện và vận dụng một cách khác nhau. Tại khu KTX trường Cao đẳng Kinh tế - Tài chính Thái Nguyên, qua việc hỏi thuê phòng, PV được một đồng chí cán bộ phụ trách cho hướng dẫn: Có 2 loại phòng là phòng thường và phòng nhu cầu. Phòng thường là phòng ở ghép, tối đa đến 8 người. Nghĩa là theo quy định trường đã mặc định mỗi phòng thu đủ tiền phòng của 8 người. Tuy nhiên, nếu có nhu cầu ở phòng dịch vụ (ít người trong một phòng) thì buộc phải nộp đủ tiền cả của số người bị khuyết. Đối với công nhân thuê phòng sẽ thu đủ 560 ngàn đồng/1 phòng/1 tháng (mỗi người sẽ phải đóng 70 ngàn đồng/1 tháng). Nếu có nhu cầu thuê riêng một phòng cũng được và phải nộp đủ 560 ngàn đồng/1 tháng. Điều khác biệt là công nhân thuê trọ trong KTX còn phải đặt cọc 800 ngàn đồng/ 1 phòng và yêu cầu phải nộp trước 4 tháng tiền thuê phòng theo quy định của nhà trường(?). Trong trường hợp là vợ chồng làm ở 2 công ty khác nhau sẽ được tạo điều kiện cho thuê phòng ở riêng theo kiểu hộ gia đình để tiện chăm sóc nhau. Tiền điện nước có đồng hồ và được thu riêng cho mỗi phòng...

Không chỉ vậy, đối với giáo viên trong trường cũng được nhà trường tạo điều kiện cho thuê ở. Theo một nữ giáo viên đang thuê phòng trong khu KTX của trường thì với việc được ưu tiên cho cán bộ trong trường thuê với giá là 370 ngàn đồng/1 tháng (1 phòng khoảng 25 m2, có thể nấu ăn và giá điện nước cũng được thu rẻ hơn bên ngoài). Đối với những sinh viên lập gia đình sớm được thuê phòng ở theo kiểu hộ gia đình.

Để tìm hiểu về những khó khăn và thuận lợi trong công tác tuyển sinh, đào tạo đối với HSSV, điều kiện ăn ở của công nhân trong KTX, hoạt động của hệ thống trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Ngày 8/9, PV đã liên hệ làm việc với ông Nguyễn Ngọc Sáng (Phó hiệu trưởng trường Cao đẳng KT-TC). Theo ông Sáng: “Cơ chế trong công tác đào tạo của trường và các trường khác đều gặp phải rất nhiều khó khăn, Hiệu trưởng đang đi công tác và không có ý kiến chỉ đạo nên không thể cung cấp được, hẹn làm việc sau khi Hiệu trưởng đi công tác về. Việc báo chí đến làm việc phải đăng ký trước, có những thông tin có thể cung cấp/có thể không cung cấp. Việc công nhân của Công ty Samsung ở là do chỉ đạo của UBND tỉnh cho ở trong một thời gian nhất định, không thuộc đối tượng tôi phải giải quyết, nếu đủ sinh viên tôi sẽ đuổi hết công nhân Samsung ra ngoài”. 

Sau đó, ông Sáng thể hiện sự hiểu biết: “Các chú lên làm việc rất tạo điều kiện nhưng dứt khoát phải có ý kiến chỉ đạo của Hội nhà báo tỉnh Thái Nguyên (?). Hội nhà báo là cơ quan quản lý nhà nước về mặt báo chí...”. Không chỉ có vậy, sau một hồi “giáo huấn” PV, “bình luận” về cơ quan báo, về công tác báo chí, khẳng định về việc có/không cung cấp thông tin là còn tùy vào nội dung thông tin, vị Phó hiệu trưởng Sáng khoe với PV: “... Anh phải nói với chú thế này, anh cũng có thẻ. Ban tuyên giáo Trung ương cấp thẻ cho anh về Báo cáo viên và Thẻ nhà báo của Bộ giáo dục. Anh rất hiểu về lĩnh vực báo chí chứ...”

Tuy nhiên, trước thông tin PV tiếp xúc, trò chuyện với bà Nguyễn Thị Bích Thủy (Hiệu trưởng trường mầm non Tài Hoa), ghi hình hoạt động của trường mầm non Tài Hoa (hoạt động trong khuôn viên của trường Cao đẳng KT-TC) thì ông Sáng trở nên nổi khùng, cho rằng không được phép dù thừa nhận PV không làm gì sai.

Ngày 21/9 khi PV chủ động trở lại liên hệ làm việc. Hiệu trưởng trường bận việc, không có trong phòng. Qua phòng ông Phó hiệu trưởng Sáng, sau tiếng gõ cửa được mời vào, nhìn thấy PV ông Sáng đã thể hiện thái độ không đúng tầm với cương vị của mình, dễ dàng nổi nóng, ngồi nguyên tại bàn làm việc, chỉ tay quát nạt rồi tuyên bố không làm việc với PV, đuổi PV ra ngoài,... Chỉ tới khi nghe PV lý lẽ ông Sáng mới vãn hồi thái độ thiếu kiểm soát và xin lỗi về hành vi của mình.

Ngày 29/9, ông Nguyễn Công Dương (Hiệu trưởng trường Cao Đẳng KT-TC) có buổi làm việc với PV, cung cấp thông tin cho báo. Tiếp nhận những phản ánh của PV về lối hành xử thiếu chuẩn mực của Phó hiệu trưởng Sáng, ông Dương đã tỏ rõ sự ghi nhận về những bức xúc này. Sau khi giới thiệu về một số hoạt động của trường, với lý do bận việc, ông Dương đã bàn giao việc cung cấp thông tin cho các ông/bà: Phạm Chí Cường (Phó hiệu trưởng), Lèng Hoàng Minh (trưởng phòng Tổ chức- Hành chính), Trần Khắc Nhâm (trưởng BQL khu nội trú), Ngô Thị Hoa (trưởng phòng Thanh tra), Nguyễn Thị Bích Thủy (Hiệu trưởng trường MN Tài Hoa). Và đặc biệt còn có mặt của ông Dương Hồng Chiến (phòng PA83-Công an tỉnh Thái Nguyên) được giới thiệu là cán bộ phụ trách theo dõi hoạt động, gắn bó với trường...

Tại buổi làm việc, các đại diện trong ban lãnh đạo trường cho biết: Thông qua chỉ đạo của tỉnh, để gải quyết những khó khăn trước mắt nhà trường đang đón nhận khoảng 400 công nhân của Công ty Samsung ở trong khu KTX của trường. Việc tuyển sinh trong giai đoạn này cực kỳ khó khăn, có thể nói việc tuyển sinh chỉ “chờ học sinh tới”. Mặc dù quy định hạn tuyển sinh tới 20/11 nhưng đến nay tính cả sinh viên Lào mới tuyển sinh được gần 600 sinh viên (chiếm 50% đến 60%), trong khi chỉ tiêu đặt ra là khoảng 1200 sinh viên. Để tháo gỡ khó khăn, nhà trường đã đưa ra những giải pháp mở thêm mã ngành, thu hút học sinh vừa học vừa làm, liên kết đào tạo với nước ngoài,... Việc mở thêm trường mầm non Tài Hoa trong khuôn viên trường cũng là việc tận dụng từ dãy nhà cấp 4 không sử dụng đến. Hiện trường mầm non có 6 phòng học với khoảng 180 cháu.

Cũng trong tình trạng công tác tuyển sinh rơi vào cảnh bi đát, mặc dù nguồn ngân sách và mục đích xây dựng hệ thống cơ sở vật chất hoành tráng nhưng tại trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Công nghiệp (cơ sở 2) đang bị “bỏ hoang” và buộc phải “tận dụng” dù việc sử dụng là sai mục đích. Theo ghi nhận của PV, tại cở sở 2 của trường này gồm một khu Nhà hiệu bộ, một khu giảng đường cao tầng đang trong tình trạng đóng cửa im lìm. Ngay cả, hệ thống khu KTX gồm 3 tòa nhà cao tầng với tổng số khoảng 200 phòng luôn trong tình trạng kín phòng, lắp thang máy (nhưng không sử dụng) nhưng cũng được cho thuê với mục đích và thành phần sử dụng khác nhau. 

Theo tìm hiểu của PV, ngoài việc số ít sinh viên của trường thuê ở, khoảng vài trăm công nhân của công ty Samsung được thuê theo chỉ đạo của tỉnh thì KTX còn được nhà trường cho thuê/ký hợp đồng cho thuê với công nhân/công ty lân cận thuê với giá 700 ngàn đồng/phòng/tháng. Thậm chí, tại phòng thuê người ta còn có thể bán hàng ăn sáng, làm đại lý, quán nước, quán cà phê... Trong buổi làm việc với ông Hà Văn Cân (Hiệu trưởng) cho rằng báo Kinh doanh & Pháp luật chỉ là một tổ chức phi chính phủ(?). Công tác tuyển sinh vô cùng khó khăn, đến giờ chỉ tuyển được 23 sinh viên. Mọi thông tin trả lời cần có ý kiến chỉ đạo của Sở giáo dục, Bộ giáo dục, Bộ công thương,... Trước những phản ánh của PV về thực trạng sử dụng, kinh doanh sai mục đích của trường, ông Cân lớn tiếng “Có vấn đề gì đâu, các anh có ý kiến gì thì ý kiến. Tôi không ý kiến về việc này. Thế thôi...”

Thiết nghĩ, đâu là giải pháp, lối thoát trong công tác tuyển sinh, đào tạo không chỉ thuộc về các trường mà còn thuộc về các cơ quan liên quan. Làm sao để việc quản lý, sử dụng tài sản nhà nước đầu tư không bị lãng phí, xuống cấp và thất thoát đang là câu hỏi lớn cần có lời giải và một biện pháp hữu hiệu.

Trần Hải