Ngày 31/3, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso cho biết Nhật Bản không thể không thận trọng về việc gia nhập Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) do Trung Quốc khởi xướng.
Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso
Phát biểu trên cho thấy Nhật Bản không thể đưa ra quyết định kịp thời hạn chót nộp hồ sơ mà Trung Quốc đặt ra cho các nước muốn trở thành thành viên sáng lập của AIIB. Tuy nhiên, Nhật Bản cũng không loại trừ khả năng sẽ tham gia AIIB sau đó, không phải với tư cách thành viên sáng lập.
Trả lời họp báo sáng nay, ông Aso nói: "Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải thực sự thận trọng về quyết định tham gia AIIB, trừ phi AIIB phải làm rõ được những điều kiện như đảm bảo sự quản lý cân bằng, các khoản vay phải được kiểm soát dựa trên mức độ ảnh hưởng đối với môi trường và xã hội…”
Chánh Văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nhấn mạnh: "Đăng ký gia nhập (AIIB) trong hôm nay là điều không thể”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết nguyên nhân tạm thời không thể tham gia vì "Nhật Bản đưa ra một số câu hỏi cho phía Trung Quốc nhưng không nhận được câu trả lời rõ ràng".
Hiện đang lâm vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Đồng minh lớn nhất của họ - Mỹ vẫn tỏ ý ngờ vực về AIIB. Tokyo thì đang đối địch với Bắc Kinh. Nhưng mặt khác, giới chức và doanh nghiệp Nhật cũng muốn tận dụng cơ hội hợp tác với nền kinh tế lớn nhì thế giới.
Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc - Lou Jiwei tháng này cho biết AIIB sẽ thành lập cuối năm nay. Tất cả các bên sẽ hoàn tất đàm phán và ký hiến chương hoạt động vào giữa năm.
Hơn 40 quốc gia đã đăng ký làm thành viên sáng lập AIIB, trong đó có Anh, Đức, Nga, Australia, Brazil và Ai Cập. Hôm qua, Đài Loan (Trung Quốc) và Na Uy cũng đã có động thái tương tự.
Các nước sáng lập sẽ có quyền đặt ra nguyên tắc hoạt động và quản trị cho AIIB. Những thành viên vào sau sẽ vẫn có quyền bỏ phiếu, nhưng ít tiếng nói hơn trong việc đặt quy định.
Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB)
"Lựa chọn duy nhất của Nhật Bản là không tham gia. AIIB là một thách thức với thế cân bằng đang được Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) duy trì. Làm như vậy mà không có sự ủng hộ từ Mỹ sẽ ảnh hưởng đến quan hệ đồng minh của chúng tôi", một cố vấn kinh tế của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết.
Dự kiến, danh sách thành viên sáng lập của AIIB sẽ được công bố vào ngày 15/4. Sau đó, các nước sáng lập sẽ tiến hành nhiều vòng thảo luận, đến tháng 6/2015 sẽ chốt lại Điều lệ AIIB để cùng nhau ký kết. Sau khi hoàn thành các trình tự trên, AIIB có kỳ vọng bắt đầu hoạt động vào cuối năm 2015.
Trâm Anh (TH)