Năm 2012 thị trường đã ghi nhận hoạt động M&A BĐS diễn ra khá sôi động, thống kê của Stoxplus cho thấy riêng 2012 có 35 thương vụ M&A bất động sản, trong đó có 29 thuộc nhà đầu tư trong nước và 6 thương vụ thuộc nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2013, M&A bất động sản có dấu hiệu chững lại nhưng các thương vụ diễn ra đều thuộc hàng “khủng” như Vincom Centre A, Lotte Legend Saigon, Centre Point, Gemadept Tower,… Bước sang năm 2014, thị trường M&A bất động sản sôi sục trở lại với nhiều thương vụ đình đám. Các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm của làn sóng thứ 2 và việc chuyển nhượng dự án cũng đang ở một tâm thế khác.

Theo ông Phan Xuân Cần, chủ tịch Sohovietnam, ở thời điểm thị trường khó khăn (giai đoạn 2012) người bán thì quyết bán bằng được và đều là những dự án "hoa hậu", còn người mua thì đều là những người dũng cảm, đến nay họ đã có lợi khoảng 10-15%.

Cũng theo ông Cần, hiện nay hoạt động M&A cũng khác nhiều so với giai đoạn trước: “Từ giữa năm 2013, thanh khoản thị trường căn hộ tăng đáng kể, đặc biệt là ở các BĐS có giá trị sử dụng, tiện ích đầy đủ. Người mua không chỉ là những người mua ở thực mà còn có cả nhà đầu tư lớn mua buôn. Điều đó có nghĩa nhu cầu BĐS đã tăng lên. Vì thế, hiện đang có một làn sóng mua lại các dự án BĐS và đã có nhiều thương vụ mua bán thành công".

Tuy nhiên, theo ông Marc Townsend cho biết, hiện nay, số lượng các cơ hội giao dịch mua bán và sáp nhập (M&A) rất hạn chế trong khi mối quan tâm tới bất động sản (BĐS) Việt Nam rất lớn. Nhu cầu giao dịch tiếp tục vượt xa nguồn cung, nhất là với các BĐS đang hoạt động.

Theo ông Marc Townsend, giai đoạn từ 2011 đến đầu năm 2014 đã có 54 giao dịch M&A với giá trị 1,5 tỷ USD. Trong đó, 362 triệu USD thuộc về các giao dịch tại Hà Nội, 1 tỷ USD tại Tp.HCM. Cụ thể, Tp.HCM là thị trường dẫn đầu cả nước về giá trị giao dịch (67%) và số lượng giao dịch (55%), ghi nhận giao dịch trung bình khoảng 36 triệu USD. Trong đó, BĐS khách sạn và văn phòng chiếm 65% tổng giá trị giao dịch và 55% số lượng giao dịch.

Hiện các nhà đầu tư trong nước đang chiếm lĩnh cả hai hoạt động mua và bán. Số giao dịch có sự tham gia của các công ty môi giới quốc tế chỉ có 4/54. Các nhà đầu tư Singapore và Hàn Quốc là năng động nhất trong số các nhà đầu tư ngoại.

Ông Marc Townsend cho biết, hiện có nhiều mối quan tâm lớn và khác nhau tới Việt Nam nhưng số lượng các cơ hội giao dịch đang rất hạn chế. Nhu cầu giao dịch vẫn tiếp tục vượt xa nguồn cung, nhất là với các BĐS đang hoạt động ở quận 1 (Tp.HCM). 4 câu hỏi lớn vẫn tồn tại đối với hầu hết các giao dịch hấp dẫn đó là: định giá, minh bạch, cơ cấu công ty và theo dõi lịch sử. Đối với những câu hỏi này, nếu không có một cách tiếp cận trung thực và thực tế thì các nhà đầu tư sẽ đi tìm ở chỗ khác.

Theo Phó tổng giám đốc Pricewaterhouse Coopers Việt Nam Johnathan Ooi, năm 2010-2012, hoạt động M&A diễn ra sôi nổi do thị trường chứng khoán ảm đạm và lãi suất vay cao và. Sau 2012, khi nguồn vốn dồi dào hơn và thị trường chứng khoán phục hồi trở lại, trong việc tìm nguồn vốn, M&A không còn là lựa chọn số một của một số công ty. Bên cạnh đó, một trở ngại cho các nhà đầu tư nước ngoài khi cân nhắc đầu tư vào Việt Nam nữa là hệ thống luật pháp phức tạp và cơ sở hạ tầng yếu kém.

Nhưng nền kinh tế hiện đang dần phục hồi với lạm phát luôn được giữ ở mức ổn định và GDP tăng trưởng đều. Dự đoán, nỗ lực của Nhà nước trong việc tư nhân hóa các công ty Nhà nước và cải thiện hệ thống ngân hàng sẽ tạo cơ hội cho các hoạt động M&A. Nhờ sự ổn định về kinh tế và chính trị đạt được trong vài năm qua, đối với việc đầu tư vào Việt Nam, các nhà đầu tư trở nên cởi mở hơn.

Ông Johnathan Ooi cũng cho hay, do thiếu hiểu biết về doanh nghiệp và kế hoạch, các nhà đầu tư thất bại trong việc thu được giá trị từ giao dịch. Như một cơ sở để ra quyết định đầu tư, giai đoạn thẩm định được đề cao. Vì thế, các nhà đầu tư nên chuẩn bị sẵn dữ liệu đầy đủ và thích hợp để đảm bảo giai đoạn thẩm định có thể hoàn thành kịp thời.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo Dân trí, Trí thức trẻ)