Mùa hè kèm theo nắng nóng và ẩm thấp là môi trường sinh sôi, phát triển của hầu hết các loại côn trùng có hại, đặc biệt là muỗi. Không chỉ gây ra sự khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống, chúng còn tiềm ẩn nguy cơ lây lan các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Vì thế, với mỗi gia đình, các thiết bị chống muỗi, diệt muỗi là ưu tiên hàng đầu.


Mẫu mã đa dạng

Muỗi phát triển mạnh cũng tạo điều kiện để những sản phẩm diệt muỗi, chống muỗi “nở rộ”. Từ nhang đuổi muỗi, vợt muỗi, bình xịt muỗi, đến máy đuổi muỗi, đèn diệt muỗi, vòng tay đeo đuổi muỗi, miếng dán đuổi muỗi, túi treo chống muỗi.

Những sản phẩm này đều đi cùng với những lời quảng cáo có cánh như “túi treo chống muỗi của Nhật Bản hiệu nghiệm lắm. Treo chỗ nào cũng được, chất transfluthrin, empenthrin thấm trong túi hiệu quả đuổi muỗi, chuột, gián, côn trùng gì cũng phải chạy xa” hay “giúp ngăn ngừa muỗi và các loại côn trùng đốt, phòng tránh sốt rét và sốt xuất huyết và đặc biệt là tránh được bệnh Zika do muỗi gây ra”…

Tuy công dụng đặc biệt nhưng giá các sản phẩm này rất rẻ. Vòng đeo tay đuổi muỗi chỉ từ 8.000 - 30.000 đồng/SP; combo 10 bộ dán đuổi muỗi gồm 60 miếng chỉ có 65.000 đồng; máy đuổi muỗi giá 100.000 đồng/SP, một lọ hương liệu có giá 60.000 đồng dùng đến hai tháng. Những chiếc túi treo đuổi muỗi có nhiều mức giá khác nhau như loại 60 ngày có giá 150.000đ – 160.000đ/túi, loại 180 ngày có giá 200.000đ – 220.000đ/túi và loại 360 ngày có giá trên 300.000 đồng/túi. Ngoài ra, còn có đèn diệt muỗi bằng tia cực tím, đèn bẫy và diệt muỗi có giá tầm 200.000đ – 300.000đ/cái.

Coi chừng tiền mất, tật mang

Các chuyên gia y tế lưu ý, những sản phẩm chống muỗi thường được tẩm hóa chất có mùi hương mà côn trùng không thích. Khi sử dụng trên người, côn trùng ngửi được mùi sẽ tránh xa. Sản phẩm nào càng khiến côn trùng sợ hãi, chết nhanh thì càng chứng tỏ nồng độ các thành phần trong đó cao và có tác dụng rất mạnh. Như vậy, không chỉ muỗi, côn trùng chết mà con người cũng bị ảnh hưởng, nhất là với trẻ nhỏ.

TS. Hoàng Minh Nam – khoa Hóa ĐH Bách khoa TPHCM khuyến cáo: “Khi sử dụng các SP diệt, ngừa muỗi trong gia đình cần phải hết sức lưu ý và cẩn thận. Vì trong SP diệt, chống muỗi thường có hóa chất Tetramethrin, D-Phenothrin, Pemerthrin… là chất diệt côn trùng và có tác dụng cả trên người. Những chất này chứa clo hoặc phốt pho tác động lên hệ thần kinh, gây ra một số chứng bệnh như ngứa, tê, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, thậm chí là co giật, thay đổi ý thức, tăng huyết áp. Hệ nội tiết cũng chịu ảnh hưởng nếu nhiễm phải các loại hóa chất này, đặc biệt là nội tiết sinh dục với những biểu hiện như dậy thì sớm, gây hiếm muộn, vô sinh, tăng nguy cơ gây ung thư, ung thư vú.

Người tiêu dùng cũng đừng tin vào quảng cáo vì đó chỉ là chiêu bán hàng. Mua bất kỳ SP nào cũng phải căn cứ vào nhãn mác, chứng nhận của cơ quan chức năng in trên bao bì”.

Theo BS Ngô Minh Vinh - khoa Da liễu Bệnh viện Da liễu TPHCM, hiện chưa có bất kì công trình nghiên cứu khoa học nào đánh giá việc sử dụng vòng đeo tay, chân có chứa hoạt chất chiết xuất từ sả hay cây bạch đàn có khả năng chống muỗi. Với nhiều SP chống muỗi chỉ có giá vài ngàn đến vài chục ngàn/SP được bán trôi nổi trên thị trường càng không nên sử dụng vì không biết thành phần hóa chất trong đó là gì.

“Gần đây, tôi có tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ đến khám trong tình trạng da phồng rộp, ngứa, bỏng nước do phụ huynh bôi các loại kem dưỡng, gel có chứa thành phần hóa chất cho trẻ. Chúng ta cần biết rằng da trẻ rất nhạy cảm, dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với các hóa chất. Nếu sử dụng lâu ngày có thể gây bệnh chàm mạn tính, bệnh kéo dài dai dẳng khó chữa trị. Đó là chưa kể các chất độc có trong miếng dán và vòng đuổi muỗi không rõ thành phần, nguồn gốc có thể hấp thu qua da và gây nhiễm độc cơ thể”, BS Vinh cho biết thêm.

Cùng thời điểm này, tại thị trường Hà Nội có nhiều nơi quảng cáo và bày bán những sản phẩm có tác dụng diệt muỗi. Trao đổi về vấn đề này, TS Nguyễn Công Tảo, Trưởng khoa Xử lý dịch bệnh Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng (Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội) khẳng định: Hiện chưa có loại máy diệt muỗi chuyên dụng nào, còn các loại máy mà người kinh doanh quảng cáo thực chất chỉ có thể giúp đuổi muỗi, cản muỗi, dụ (thu hút) muỗi về một phía… chứ không thể giúp diệt muỗi gây SXH. Đấy là chưa kể việc sử dụng các máy móc này có thể tác động không tốt đến sức khỏe, hệ thần kinh người, nhất là đối với trẻ em, phụ nữ có thai.