Quốc hội vừa biểu quyết thông qua dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) với số phiếu tán thành đạt 89,47% (442/445 đại biểu).
Kết quả Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Báo chí (sửa đổi)
Không cấm nhà báo sử dụng mạng xã hội
Trước đó, Phó chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu nhiên và Nhi đồng QH Nguyễn Thanh Hải đã đọc báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo luật Báo chí sửa đổi.
Trong đó có đề cập đến ý kiến của ĐB Hà Minh Huệ cho rằng nên cấm nhà báo, người làm báo phát ngôn trên mạng xã hội khác hoặc trái với tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí mình đang làm việc.
Giải trình điểm này, bà Nguyễn Thanh Hải nói: "Đây là quyền tự do ngôn luận của công dân đã được hiến định, không thể đưa nội dung này vào luật. Trường hợp thấy cần thiết phải quản lý các hoạt động trên, cơ quan báo chí có thể quy định nội dung này tại quy chế hoạt động của cơ quan báo chí đó".
Với luật mới, điều kiện cấp thẻ nhà báo đã giảm thời gian công tác từ “3 năm” xuống còn “2 năm” đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu. Ảnh minh họa
Cơ quan báo chí không phải doanh nghiệp
Về việc bổ nhiệm người đứng đầu cơ quan báo chí, dự thảo luật bảo lưu sự cần thiết phải có sự thống nhất ý kiến bằng văn bản của Bộ TT&TT.
Bà Nguyễn Thanh Hải giải trình, việc bổ nhiệm người đứng đầu cơ quan báo chí thuộc trách nhiệm chính của cơ quan chủ quản. Sự thống nhất của Bộ TT&TT là để bảo đảm người đứng đầu cơ quan báo chí hội đủ tiêu chuẩn.
Bởi, thực tế hiện nay, một số cơ quan chủ quản bổ nhiệm Tổng biên tập không có nghiệp vụ báo chí, làm ảnh hưởng đến chất lượng của báo.
Có ĐB đề nghị công nhận "doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện" là một loại hình hoạt động của cơ quan báo chí.
UB Thường vụ QH không đồng tình với lý do: "Cơ quan báo chí không phải là doanh nghiệp, hoạt động không nhằm mục đích kinh doanh".
Đối tượng thành lập cơ quan báo chí
Đối tượng được thành lập cơ quan báo chí là cơ quan của Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp; tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức tôn giáo hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam từ cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên được thành lập cơ quan báo chí.
Cơ sở giáo dục đại học theo quy định của Luật Giáo dục đại học; tổ chức nghiên cứu khoa học, tổ chức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được tổ chức dưới hình thức viện hàn lâm, viện theo quy định của Luật khoa học và công nghệ; bệnh viện do cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên quản lý được thành lập tạp chí khoa học.
Quy định về nhà báo
Liên quan đến các quy định về nhà báo, có ý kiến cho rằng quy định nhà báo có quyền liên hệ trực tiếp với thẩm phán và luật sư để lấy tin phỏng vấn tại các phiên toà xét xử công khai là chưa bao quát hết đối tượng tham gia tố tụng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Tiếp thu ý kiến này, dự thảo luật đã quy định: nhà báo được hoạt động nghiệp vụ báo chí tại các phiên tòa xét xử công khai, được bố trí khu vực riêng để tác nghiệp, được liên lạc trực tiếp với người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng để lấy tin, phỏng vấn theo quy định của pháp luật.
Điều kiện cấp thẻ nhà báo
Với luật mới, điều kiện cấp thẻ nhà báo đã giảm thời gian công tác từ “3 năm” xuống còn “2 năm” đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu.
Luật cũng đã tiếp thu ý kiến đề nghị đối với trường hợp người được cấp thẻ nhà báo bị thu hồi thẻ vì bị khởi tố bị can, khi có kết luận không phạm tội của cơ quan có thẩm quyền thì cơ quan quản lý nhà nước về báo chí phải “trả lại” thẻ thay vì làm thủ tục “cấp lại” thẻ.
Tuy nhiên, ý kiến đề nghị không nên quy định thời hạn 5 năm phải đổi thẻ nhà báo đã không được tiếp thu. Thực tế hiện nay, có một số trường hợp, người được cấp thẻ nhà báo nhưng không còn làm công việc liên quan đến báo chí, mà vẫn giữ và sử dụng thẻ nhà báo không đúng mục đích, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giải thích.
Với những người làm báo chưa có thẻ, tức các phóng viên, được đưa vào luật để bảo vệ: "Cấm hành vi đe doạ, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên; phá huỷ, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật”.
Luật Báo chí sửa đổi có hiệu lực thi hành từ 1/1/2017.
Thu Trang (Tổng hợp)