Theo báo cáo từ Test Achats, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng Bỉ, phối hợp cùng các cơ quan tại Đức và Thụy Điển, một tỷ lệ đáng báo động, lên tới 70% trong số 162 sản phẩm được mua ngẫu nhiên để kiểm nghiệm đã vi phạm các tiêu chuẩn an toàn cốt lõi của Liên minh châu Âu (EU).
Phần lớn trong số 112 mặt hàng không đạt chuẩn này tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe từ mức trung bình đến cao đối với người tiêu dùng, làm dấy lên những nghi ngại lớn về tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát chất lượng hàng hóa xuyên biên giới.
Tình trạng vi phạm diễn ra đặc biệt nghiêm trọng ở những nhóm hàng nhạy cảm. Đáng lo ngại nhất là đồ chơi trẻ em, khi gần như toàn bộ mẫu thử đều bị đánh giá là không đạt yêu cầu. Toàn bộ sản phẩm đồ chơi của Shein và 26 trong số 27 mẫu của Temu bị phát hiện có chi tiết nhỏ dễ rơi ra, có thể gây hóc, nghẹt thở cho trẻ hoặc chứa các chất hóa học độc hại, vi phạm nghiêm trọng Chỉ thị An toàn Đồ chơi (2009/48/EC).
Hé lộ những rủi ro nghiêm trọng từ các sản phẩm được bán trên hai nền tảng thương mại điện tử giá rẻ nổi tiếng của Trung Quốc là Temu và Shein.
Các thiết bị điện tử cũng không kém phần nguy hiểm. Trong 54 bộ sạc USB được kiểm tra, có tới 52 sản phẩm không đạt chuẩn an toàn. Thí nghiệm cho thấy khi hoạt động ở công suất bình thường, bề mặt bộ sạc có thể nóng vượt mức 100°C, làm tăng nguy cơ cháy nổ và chập điện, thách thức các quy định về điện áp thấp của EU.
Với nhóm trang sức, dù hầu hết vượt qua kiểm nghiệm, nhưng một mẫu đồ trang sức trên Shein lại chứa hàm lượng kim loại nặng cadmium vượt mức cho phép tới 8.500 lần, vi phạm nghiêm trọng Quy định REACH. Cadmium là kim loại nặng cực độc, có thể gây ung thư và tổn thương nội tạng nếu tiếp xúc lâu dài.
Trước kết quả này, Shein đã nhanh chóng gỡ bỏ các sản phẩm bị nghi ngờ vi phạm và thông báo cho khách hàng, trong khi Temu cũng đưa ra cam kết tương tự. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng những biện pháp khắc phục này chỉ là "phần nổi của tảng băng chìm".
Test Achats chỉ rõ vụ việc đã phơi bày một "lỗ hổng nghiêm trọng" trong hệ thống giám sát. Các nền tảng như Temu và Shein hoạt động theo mô hình trung gian, cho phép hàng triệu nhà cung cấp bên thứ ba tự đăng bán, khiến việc kiểm soát nguồn gốc và độ an toàn trở nên vô cùng khó khăn, đặc biệt khi sản phẩm được gửi trực tiếp từ kho ở nước ngoài tới người mua.
Tình trạng này diễn ra bất chấp việc EU đã ban hành các quy định pháp lý nghiêm ngặt. Quy định An toàn Sản phẩm Chung (GPSR) (EU) 2023/988, sẽ có hiệu lực từ tháng 12/2024, cùng với Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA), đều yêu cầu các nền tảng phải chịu trách nhiệm pháp lý, xác minh thông tin người bán và đảm bảo hàng hóa bán ra phải "an toàn".
Kết quả điều tra là lời cảnh báo đanh thép, thúc đẩy các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng đề xuất EU cần tăng cường các biện pháp thực thi GPSR và DSA, tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên quyết liệt hơn và áp dụng các chế tài nghiêm khắc đối với cả nền tảng lẫn nhà cung cấp vi phạm.
Lời khuyên được đưa ra cho người tiêu dùng châu Âu là cần ưu tiên lựa chọn sản phẩm có dấu chứng nhận CE, kiểm tra kỹ lưỡng thông tin nhà sản xuất, xuất xứ và đặc biệt cảnh giác với những món hàng có giá quá rẻ so với mặt bằng chung.