Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hiện các dự án đầu tư; tổ chức hợp tác nghiên cứu, đào tạo, liên kết đào tạo và cấp bằng thạc sĩ, tiến sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) giai đoạn 2015-2019.

Dự toán không có trong quy định gần 6 tỷ đồng

Trong bản kết luận nêu rõ, trước năm 2017, Viện Hàn lâm lập dự toán thu, nộp NSNN hàng năm, trong đó số liệu của năm lập dự toán thấp hơn ước thực hiện của năm trước, dự toán không bao quát hết các nguồn thu tại một số đơn vị có nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp theo quy định.

Theo đó, không lập danh mục dự toán cụ thể cho từng đơn vị; không căn cứ tình hình thực tế của các đơn vị cấp dưới để xây dựng dự toán theo Quy chế QLTC của Viện Hàn lâm. Không ban hành định mức phân bổ dự toán chi ngân sách cho các đơn vị trực thuộc theo quy định.

Viện Hàn lâm giao dự toán hàng năm cho các đơn vị trực thuộc còn điều chỉnh bổ sung nhiều lần trong năm, giao dự toán còn chậm gây khó khăn cho đơn vị; có trường hợp giao bổ sung dự toán khi chưa thực hiện quyết toán hợp đồng, giao dự toán trước kinh phí của năm sau.

Qua thanh tra thấy được việc Viện Hàn lâm giao dự toán về Văn phòng Viện Hàn lâm mang tính dự phòng không đúng quy định của Luật NSNN. Giao dự toán hoạt động khoa học chung, có nội dung chưa có trong quy định của Nhà nước, tống số tiền gần 6 tỷ đồng.

Kê khai thiếu số tiền thuế phải nộp gần 2 tỷ đồng

Ngoài ra, TTCP còn chỉ ra một số khuyết điểm khác sau quá trình thanh tra như: số nghiên cứu sinh quá hạn thời gian đào tạo còn nhiều; một số hồ sơ xét tuyển trình độ tiến sỹ không cho điểm phần đánh giá hồ sơ; hồ sơ học viên không có lý lịch khoa học của người hướng dẫn; có học viên không có Phiếu đăng ký xét tuyển, bản sao các bài báo khoa học đã công bố.

Kết luận cho biết, có nghiên cứu sinh đề xuất đề tài nghiên cứu không nằm trong danh mục nghiên cứu. Sổ cấp phát văn bằng còn tẩy xoá, sửa chữa, thiếu thông tin về nghiên cứu sinh.

Việc quản lý tài chính còn nhiều khuyết điểm, vi phạm, chi phụ cấp cho một số chức danh, chi phụ cấp cán bộ công tác địa phương không đúng quy định số tiền trên 750 triệu đồng;

Sử dụng ngân sách nhà nước chi tiền lương cho hợp đồng ngoài biên chế trên 1,2 tỷ đồng; không trích quỹ dự phòng, trích lập quỹ phát triển, hạch toán lãi ngân hàng không đúng quy định; kê khai thiếu số tiền thuế phải nộp gần 2 tỷ đồng.

Qua thanh tra phát hiện quy trình thực hiện nhiều đề tài không đúng quy định của Luật Khoa học và Công nghệ, Quy chế quản lý khoa học.

Trong đó, có 7 nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị và Viện Hàn lâm nhưng được phê duyệt dưới dạng đề tài cấp cơ sở, cấp Bộ và bố trí kinh phí để thực hiện không hợp lý.

3 đề tài, nhiệm vụ không có đóng góp về khoa học cho xã hội; 37 đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ do Văn phòng chủ trì chưa được tổ chức nghiệm thu cấp cơ sở trước khi nghiệm thu cấp Bộ; 18 đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ nhưng không nghiệm thu cấp Bộ.

Bên cạnh đó, 30 hội đồng nghiệm thu đề tài khoa học cấp Bộ không đúng thành phần; 55 đề tài, nhiệm vụ khoa học cấp Bộ được giao cho cá nhân ngoài đơn vị chủ trì;

67 hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ khoa học cấp cơ sở nhiệm vụ vụ khoa học cấp Bộ của đơn vị, căn cứ vào các Quy chế quản lý khoa học do Viện Hàn lâm ban hành đã hết hiệu lực; 191 hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ khoa học cấp cơ sở không đúng thành phần; 75 đề tài, nhiệm vụ nghiệm thu chậm tiến độ.

Nghiệm thu hàng chục đề tài cùng một ngày

Ngoài ra, qua quá trình thanh tra phát hiện 3 đơn vị tổ chức hội đồng nghiệm thu nhiều đề tài khoa học cấp cơ sở trong cùng một ngày.

Cụ thể, theo kết luận Viện Nghiên cứu Châu Âu đã nghiệm thu 14 đề tài vào ngày 08/12/2015, 14 đề tài vào ngày 07/12/2015, 18 để tải vào ngày 06/12/2016, 18 đề thi vào ngày 12/12/2017, 16 đề tài vào ngày 05/12/2018, 15 đề tài vào ngày 25/11/2019 (01 hội đồng).

Viện Ngôn ngữ học nghiệm thu đến 26 đề tài vào ngày 26/12/2016 (6 hội đồng, 13 đề tài vào ngày 17/12/2018 (2 hội đồng) 22 đề tài vào ngày 19/11/2019 (2 hội đồng).

Viện Sử học nghiệm thu được 7 đề tài trong buổi chiều ngày 13/11/2019, 11 đề tài trong ngày 15/11/2019 (02 hội đồng).

Ngoài ra trong giai đoạn 2015-2017, công tác đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ của Học viện Khoa học xã hội còn nhiều khuyết điểm về tuyển sinh, quy trình, chương trình đào tạo.

Kết luận Thanh tra chỉ rõ, quy trình đào tạo trình độ thạc sĩ thiếu quy định chi tiết về đối tượng, điều kiện dự thi, điều kiện bảo vệ luận văn, thâm niên công tác, thiếu quy định về trình độ ngoại ngữ trước khi bảo vệ luận văn; không ban hành Chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ;

Về quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ thiểu quy định về kinh nghiệm quản lý và thâm niên công tác theo yêu cầu cụ thể của từng ngành. Học viện không xây dựng kế hoạch chi tiết dự kiến chỉ tiêu từng ngành, chuyên ngành đào tạo thạc sĩ, đào tạo tiến sĩ.

Thông báo tuyển sinh trình độ tiến sỹ thiếu dự kiến chỉ tiêu tuyển sinh cụ thể của từng chuyên ngành đào tạo, không quy định cụ thể về thời gian làm việc chuyển môn. Thông báo tuyển sinh trình độ thạc sỹ không quy định về số năm kinh nghiệm tối thiểu, không có chỉ tiêu tuyển sinh từng chuyên ngành đào tạo thạc sĩ.

Chương trình đào tạo thạc sĩ thiếu nội dung về chuẩn đầu ra của từng chuyên ngành, còn trường hợp giảng viên hướng dẫn vượt số học viên cùng thời gian, học viên đăng ký ngành này nhưng được cấp bằng của ngành khác, giảng viên không đủ điều kiện tham gia Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ; một số hồ sơ học viện chương trình đào tạo thạc sĩ còn có thiếu sót.

Quy định về nội dung chương trình đào tạo chưa đầy dủ số học phần, không có các học phần lựa chọn ở trình độ tiến sĩ, chương trình đào tạo chưa thể hiện đủ số tin chỉ đối với người có bằng thạc sĩ và đối với người có bằng đại học, chưa tổ chức đánh giá chương trình đào tạo, chưa công khai chương trình đào tạo trên trang tin điện tử.